HABER İNCELEME | İLKER DOĞAN
İstanbul’da yıkıcı özelliği olmayan ‘orta şiddetli’ 5,8 büyüklüğündeki bir depremde dahi onlarca ev ve okul binası kullanılamaz hale geldi. 29 okulda eğitim öğretime ara verildi. 9’u ağır hasarlı! Richter Ölçeği’ne göre 7.0 büyüklüğünde bir deprem, 6.0 büyüklüğünde bir depremden 10 kat daha büyük ve 30 kat daha yıkıcı. Bu şu anlama geliyor; 7 ve üzerindeki büyüklükte yaşanacak ve 30 saniyeden fazla sürecek bir depremde İstanbul’da yüzlerce okul ve bina yerle bir olur! Depremin okul saatinde meydana gelmesi durumunda yaşanacak faciayı düşünebiliyor musunuz?
Olası bir depremde İstanbul için durum düşünülenden çok çok daha vahim. Bunu aslında bizzat AKP rejimi temsilcileri söylüyor. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, daha bir kaç hafta önce Kentsel Dönüşüm Eylem Planını açıklamış ve 6,7 milyon konutun riskli olduğunu ve acilen yıkılması gerektiğini söylemişti. Kurum, söz konusu konutlardan acil, öncelikli denilen 1,5 milyonunun dönüşümünün 5 yıl içerisinde sağlanacağını anlattı o toplantıda. Kurum’un açıklamasına göre yılda 300 bin konut dönüştürülecek! “Önümüzdeki 20 yıllık süreçte artık Türkiye’de riskli bina, deprem korkusu yaşayan vatandaşımız kalsın istemiyoruz.” dedi.
7 YILDA 590 BİN KONUT DÖNÜŞTÜRÜLDÜ
Bakan Murat Kurum, 2012 yılında başlatılan Kentsel Dönüşüm Seferberliği kapsamında şubat 2019’a kadar 590 bin konutun dünüştürüldüğünü açıklamıştı. 7 yılda sadece 590 bin konut dönüştürülmüş. Yılda ortalama 84 bin 285 konut! Ancak Murat Kurum, önümüzdeki süreçte yılda 300 bin konutu dönüştüreceklerini iddia ediyor. Bugüne kadar yılda ancak 84 bin civarında konutu dönüştürebilen AKP rejimi, 6,7 milyon konutun dönüşümünü 20 yılda tamamlamayı düşünüyor. Peki İstanbul’un o kadar vakti var mı?
7’LİK DEPREM, YIKIM OLUR
Boğaziçi Üniversitesi Kandili Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, 22 Temmuz 2019’da Hürriyet’e konuşmuştu. Kuzey Anadolu Fay hattıyla ilgili şu ifadeleri kullandı: “1999’da iki tane deprem oldu. Bir sonraki depremin Marmara Denizi’nde olacağı, büyüklüğünün de yaklaşık 7.2 ve üzerinde olacağı 2000’lerden bu yana söyleniyor zaten. Marmara Denizi içinde aktif faylar, tarihsel depremler, sürekli sismik aktivite ve bir yerkabuğu hareketi var. Bir enerji birikiyor ve bu bir gün açığa çıkacak. Bu röportajı verirken de bir ay sonra da üç sene sonra da çıkabilir. Burada ilk deprem için iyi ihtimal 7.2, kötü ihtimal 7.5’lik bir deprem. 7’lik bir deprem de Marmara için çok ciddi yıkımlara sebep olur.”
İSTANBUL’UN YIKIM EŞİĞİ 6.4!
Yüksek Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Ahmet Ercan, İstanbul için yıkım eşiğinin 6.4 olduğunu açıkladı geçtiğimiz günlerde. Ercan, “Silivri önlerinde 7-7.2 büyüklüğünde deprem bekliyoruz. Önceki günkünün (5,8) 70’le 100 katı arasında bir güçle sarsıntı olacak. Avcılar, Küçükçekmece ve Bakırköy’ü etkileyecek depremin 6.4 olmasını bekliyoruz. 6.4 bir atom bombası gücüne eşit. 6.7 olursa 5 atom bombası gücünde oluyor.” ifadelerini kullandı.
O OKULLAR DENETLENMEDİ Mİ?
İstanbul’da meydana gelen deprem 5.8 büyüklüğünde ve orta şiddetli bir sarsıntıydı. Yıkıcı özelliği yok! Ancak buna rağmen 172 bina ve onlarca okul hasar gördü. İstanbul Valiliği’nce yapılan açıklamada 29 okulda eğitime ara verildiği duyuruldu. Açıklamaya göre 29 okuldan 9’u ağır hasarlı, 20’si ise hafif. Öncelikle 5,8 gibi bir sarsıntıya bile dayanamayan okul binalarında eğitime nasıl ‘olur’ verildi? O binaları kim, ne zaman denetledi? Daha da önemlisi o okul binaları gibi bakımsız ve yarın olası 6 ve üzeri bir depremde yerle bir olacak kaç okul var? 5.8’lik deprek İstanbul’da öğrencilerin beton tabutlarda eğitim gördüğünü tescilledi.
2 MİLYON BİNADAN 700 BİNİ YIKILMALI
İstanbul’daki konut stoğu 1999 depreminde 1 milyon 650 bir civarındaydı. Bugün ise bu rakamın 2 milyona yakın olduğu tahmin ediliyor. Ve yapılan araştırmalara göre söz konusu konutlardan 700 bini riskli sınıfta ve yıkılmalı.
Çapa bağırıyor; Can güvenliğimiz yok!
İstanbul Üniversitesi Çapa Diş Hekimliği Fakültesi, 5.8’lik depremde ciddi hasar aldı. Duvarları çatladı, kolonlardaki betonlar döküldü. Can güvenlikleri olmadığı için binaya giremeyen öğrenciler günlerdir seslerini duyurmaya çalışıyor. Yağmur yağdığında tavandan su aktığını, acil çıkış noktası olmadığından dolayı deprem esnasında izdiham yaşandığını söyleyen öğrenciler, yetkililerden çözüm bekliyor. Fakülte Dekanı Gülsüm Ak, öğrenci temsilcileri ve üniversite yönetimi ile görüştü. Öğrencilere üniversite Rektörü Mahmut Ak’ın sorunun çözümü için Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan da randevu talep ettiğini söyledi. Eylem yapan öğrencilerin bekleyişi sürerken CHP milletvekilleri Gökan Zeybek ve Turan Aydoğan’da destek için Çapa Diş Hekimliği Fakültesi’ne geldi. Öğrencilerden bilgi alan vekiller yönetimle de görüştü.
