Merkez Bankası’nda dönen dolaplar…

Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal

HABER-YORUM | SEMİH ARDIÇ

Böyle memleket idare etmeye ne var? Kendileri çalıp kendileri oynuyorlar. Merkez Bankası’nda bile alavere dalavere yapılıyor. Hesaplar tutmuyor. Bilanço kalemleri denk düşmüyor.

2019’un ilk altı ayında yapılan işlemler dikkate alındığında Merkez Bankası’nda brüt rezevlerin altın dahil 125 milyar dolara yükselmesi gerekiyordu.

30 MİLYAR DOLAR NEREDE?

Gelin görün ki haziran sonu itibarıyla brüt rezervler 95 milyar dolar. Arada 30 milyar dolar (168 milyar TL) gibi bir fark var! Böylesine yüksek meblağın nereye gittiği meçhul!

Aylardır dikkatinizi Merkez Bankası’nda (TCMB) dönen dolaplara çekmeye gayret ediyorum.

Saray 6 Temmuz’da gece yarısında TCMB’ye öldürücü darbeyi indirmişti. O vakte kadar bankanın işleyişine hariçten müdahale ediliyordu. Artık hangi masada kimin oturacağına bile Saray karar veriyor.

İktisatçı Haluk Bürümcekçi döviz rezervlerinde izaha muhtaç düşüşü kalem kalem ispat etti.

Reeskont alışlarından 10,7 dolar, bankalarla yapılan swap (döviz-TL takası) işlemlerinden 13,9 milyar dolar, Hazine’nin aldığı borçtan 6,5 milyar dolar, bankalara verilen TL depo karşılığından 1,9 milyar dolar gelmişti.

NET REZERVLER DE AZALDI

Kamu enerji şirketlerine de 4,1 milyar dolar gitti. Rakamların yekûnu gösteriyor ki brüt rezervler 30,1 milyar dolar daha az çıkıyor.

Merkez Bankası verilerine göre haziran sonu itibarıyla 72 milyar doları döviz, 23 milyar doları altın olmak üzere 95 milyar dolar brüt rezerve sahip. Aynı dönemde net rezervler ise altın hariç 17 milyar dolara geriledi.

NEREDE AÇIK VAR ORAYA MERKEZ BANKASI KOŞUYOR

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükûmeti, Merkez Bankası’nda “ihtiyat akçesi” olarak tutulan 46 milyar liranın yarısını bir haftada harcamışı, daha doğrusu bu sayede yandaş müteahhite gecikmiş borçlarını ödemişti.

Rezervlerdeki 30 milyar dolarlık kayıp geçiştirilecek bir mevzu değil. İhtiyat akçesi belliydi, kanun Meclis’te Milliyetçi Hareket Partisi’nin desteği ile değiştirildi ve harcandı. En azından neyin nereye gittiği belli.

Amma velakin 30 milyar dolar gibi afaki bir sapma bahis mevzuu ise devlet teyakkuza geçmelidir.

MERKEZ BANKASI, ERDOĞAN’IN KASASINA DÖNDÜ

TCMB’ye yakın isimler artık bankanın elindeki kaynakların AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatı ile günü birlik ödemeler için bile kullanıldığını belirtiyor.

Döviz rezervlerindeki 30 milyar dolar da muhtemelen 31 Mart Mahalli İdareler Seçimi ve akabinde 23 Haziran’da İstanbul’da tekrar edilen seçimler için yapılan harcamaların finansmanında kullanıldı.

Yine döviz kurunu aşağı çekmek için kamu bankalarına arka kapıdan ucuza döviz verildi. O dövizler piyasaya satıldı.

TCMB faizi yüzde 24 iken Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bankalara şu talimatı vermişti: “Mevduata yüzde 20,5’ten fazla faiz vermeyin.” Reel faizi az bulan ne yaptı? Gitti kamu bankalarının ucuza sattığı dövizleri topladı.

HARCAMAK KOLAY, YERİNE KOYMAK ZOR

Senelerin birikimi paraları harcadığı yetmezmiş gibi fâili olduğu iktisadî krizi örtbas etmek maksadıyla TCMB’ye emanet edilmiş paraları bile harcayan Erdoğan ateşle oynuyor.

Günü kurtardığını zannederken Türkiye’nin istikbalini karartıyor. Yarın yeni bir kur şoku olduğunda o paralar yerine nasıl konulacak?

Rezalet Merkez Bankası’nın haftalık bilançosundan ortaya çıkınca “rezervler düşük görünmesin” diye bankalarla haftalık swap (döviz-TL takası) kanalı açıldı. Buradan gelen dövizler rezervlere ilave edildi.

Nette uluslararası rezerv değişmediği halde döviz tevdiat hesapları arttı. Merkez Bankası hokkabazlığı!

DAMAT BERAT’IN DEDİĞİNE BAK!

Ata yadigârı gümüşleri bile tefeciye rehin vermemişler gibi Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın şu sözüne “pes” dememek mümkün mü? Albayrak, “Keşke çok eski dönemlerde Merkez Bankalarımız, başkanlarımız daha fazla rezerv biriktirselermiş.”

El insaf! 17 senedir iktidarda olan Erdoğan’ın damadı, Hazine Bakanlığı koltuğunda otururken söylüyor bunları. Biriktirseydiniz o vakit.

Biri de kalkıp şunu diyebilir: “2013’te kasada 137 milyar dolar brüt rezerv vardı.” Amerika’da ve İngiltere merkez bankalarında altın ve tahvil hesaplarındaki 80 milyar dolardan fazla para da buharlaştı.

O paraları da 2017-2018 döneminde Türkiye’ye getirdiniz. Buna rağmen rezervler eriyor.

Söyler misiniz? Bu paralar nereye gitti? Yandı bitti kül mü oldu?

Türkiye'de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇

YORUM YAZIN

Lütfen yorumunuzu yazın
Lütfen isminizi girin