Keşmir’de neler oluyor?

Tr724 ÖZEL | YÜKSEL DURGUT

Dünyanın iki büyük nükleer gücü Hindistan ve Pakistan Keşmir için bir kere daha savaşın eşiğine geldi. Her iki ülke arasındaki politik adımlardan hiçbir zaman sonuç alınmadı. Her adımın ardından iki ülke bir birbirini suçladı. Hindistan’ın hükümet partisi Bharatiya Janata Party (BJP) seçim manifestosunda verdiği sözü yerine getirerek Keşmir’in anayasasında 370. Madde ile korunan özel durumunu kaldırıldı. Bu durum Keşmir’e özel bir durum tanıyordu. Hindu milliyetçisi BJP uzun süre 370. Maddeye karşı çıktı ve defalarca kaldırılması çağrısında bulundu. Kararın açıklanmasından önceki günlerde bölgede telefon şebekeleri ve internet kesildi. Halka açık toplantılar yasaklandı ve turistlere, terör tehdidi uyarıları altında Keşmir’den ayrılmaları söylendi. Pakistan bu özerkliğin askıya alınmasını hemen protesto etti. İki ülke arasında zaten gergin olan ilişkiler bir kere daha tırmanışa geçti.

HASSAS KONU VE HASSAS BİR BÖLGE

Çin, Hindistan ve Pakistan arasında bölünüp, hem Hindistan hem de Pakistan tarafından kendi toprakları olduğu iddia edilen Keşmir, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin yaklaşık yarım asırdan bugüne gündemine almaktan kaçındığı hassas bir noktası haline geldi. Ancak son olaylar ile Pakistan, BMGK’i Çin’in desteği sayesinde topladı.

Konseyin Rusya’nın BM Büyükelçi yardımcısı Dmitry Polyanskiy CNN’e “Bazen her konuya dokunmamak en iyisidir” şeklindeki yanıtı bölgenin ne kadar hassas olduğunu ortaya koyuyor.

Hindistan parlamentosu Keşmir’i doğrudan Delhi’nin yönettiği iki bölgeye ayıran yasa tasarısını kabul etti: Cammu Keşmir ve Ladakh. Hindistan ile Ladakh’ta tartışmalı bir sınır paylaşan Çin, yeniden yapılanmaya itiraz etti ve Delhi’yi toprak egemenliğine zarar vermekle suçladı. Ancak Delhi, devleti yeniden düzenleme kararının, kontrol hattını veya bölgenin sınırlarını değiştirmediği konusunda ısrar ediyor.

Her iki ülkede ki işsizlik oranlarının yüksekliği ile birlikte savaş tamtamlarının da çalınması iki nükleer gücü karşı karşıya getiriyor. ABD Başkanı Trump’ın arabuluculuk teklifini Delhi kabul etmiyor. Pakistan halkı on gündür sokaklarda savaş çığlıkları atıyor. Her iki ülke de bağımsızlıklarını birkaç gün önce kutladılar. Pakistan ve Hindistan’ın bağımsızlıklarını kutladıkları 72. Yıl gösterileri ise karşılıklı diş göstermeden ileriye geçmedi. Pakistan’ın yeni Başbakanı İmran Han ve Hindistan’ın milliyetçi Başbakanı Narendra Modi’nin ülkelerindeki açlık ile savaşmaları, bölgeyi ve halklarını kurtaracaktır.

NEDEN KEŞMİR?

Peki Keşmir neden iki ülke için bu kadar önemli? Her iki ülke Keşmir için 70 yıldan fazla süredir savaşıyorlar. Hindistan’ın yüzde 45’ni Pakistan’ın yüzde 35’ni ve geri kalan toprakların ise Çin’in kontrolünde olan Keşmir neden sürekli olarak iki ülkeyi savaşın eşiğine getiriyor?

Keşmir, yaklaşık 138 kilometrekare alanı kaplayan göllerin, çayırların ve karla kaplı dağların güzelliğini de ortaya koyduğu farklı bir Himalaya bölgesi. Pakistan ve Hindistan 1947 yılında İngiltere’den bağımsızlıklarını kazandıklarında Keşmir de bağımsız bir bölgeydi. Ancak 1947, 1965 ve 1971 yıllarında Keşmir için iki ülke savaşa girdi. Her iki ülke nükleer güç halini aldıktan sonra 1999 yılında da kısa ama sert çatışmalar yaşadılar. Bu çatışmalar ile birlikte Keşmir’de çok ağır silahların altında askeri Kontrol Hattı (Line of Control-LOC) kuruldu. Bu kontrol noktası Keşmir’i ikiye bölmüş oldu. Azad Keşmir Pakistan’ın kontrolünde, Cammu Keşmir ise Hindistan’ın kontrolünde kalan bölge oldu. Hindistan ve Pakistan, BM tarafından Temmuz 1949’da tavsiye edilen ateşkes hattının kurulması için bir anlaşma imzaladı ve bölge ayrılmış oldu. Cammu Keşmir’in yüzde 60’dan fazlası Müslüman. Bu da Hindistan’da Müslümanların çoğunluk da olduğu tek bölge konumuna sahip.

PROTESTOLAR ASLA BİTMEDİ

Hindistan’ın kontrolündeki Keşmir’de hiçbir zaman protestolar eksik olmadı. Bu protestolar Hindistan ordusunu sokakları kontrol etmeye ve çatışmaların tırmanmasına kadar sürdü. Tansiyon 2019 yılının Şubat ayının ortasında yeniden yükselişe geçti. Keşmir’de ki saldırıda 37 Hindistan askerinin öldürülmesi ile iki ülke bir kez daha karşı karşıya geldi. Hindistan bu saldırının arkasında Pakistan’ın desteklediği grupların olduğunu iddia etti. Pakistan bu iddiayı yalanladı.

Bombalamanın ardından Hindistan, Pakistan topraklarında ki militan üsleri olduğunu iddia ettiği bölgelere hava saldırısı düzenledi. Bu saldırılar sırasında Pakistan, Hindistan’a ait bir savaş uçağını it dalaşı sırasında düşürdü ve pilotunu rehin aldı. Pakistan rehin aldığı Hint pilotu teslim ettikten sonra Ağustos ayında Hindistan, Keşmir’e on binlerce askerini göndererek Keşmirli politikacıları ev hapsine aldı. Keşmir’de 2018 yılında siviller ve güvenlik güçleri dahil olmak üzere tarihin en ağır ölümleri yaşandı. 500’den fazla insan hayatını kaybetti.

Türkiye'de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇

YORUM YAZIN

Lütfen yorumunuzu yazın
Lütfen isminizi girin