BASRİ DOĞAN | AMSTERDAM,TR724
Hollanda hükümeti, Birleşmiş Milletler (BM) Barış Koruma Gücü’nde 1995 yılında görev yapan askerlerinin, Sırp güçlerinin Boşnak Müslümanlara yönelik soykırım yapmasına engel olmamasından dolayı dolayı özür diledi.
Hollanda Savunma Bakanı Kajsa Ollongren Srebrenitsa katliamının 27.yıldönümünde 8 binden fazla Bosnalı erkek ve erkek çocuğunun sistematik bir şekilde öldürülmesinden dolayı özür dilediğini birinci ağızdan açıkladı.
Hollanda Savunma Bakanı Ollongren, Bosna-Hersek’teki Potocari mezarlığında Srebrenitsa katliamının 27. Yıl dönümünde ” Hollanda hükümeti adına en derin özürlerini” dile getirdi. Bakan, Srebrenitsa yakınlarının acısını bu özrün dindirmeyeceğini söyledi. Ollengren, “Ama yapabileceğimiz şey, bu korkunç anıya doğrudan birbirimizin gözümüzün içine bakmak. Korkunç soykırımın suçlusu Bosnalı Sırp ordusu. Neyse ki, önemli sorumlu kişiler şimdi Lahey’deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından yargılandı. En ağır cezalara çarptırıldılar. Fakat buna rağmen Hollanda’nın uluslararası sorumluluğu göz önüne alındığında, bir özrün uygun olduğuna karar verdik. Bu amaçla Srebrenitsa katliamında hayatını kaybeden yakınlarından özür diliyorum.” dedi.
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞINDAN SONRA EN BÜYÜK SAVAŞ SUÇU SREBRENİTSA
Srebrenitsa katliamı, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’da yaşanan en kötü savaş suçu olarak kabul ediliyor. 8 binden fazla Bosnalı Müslüman erkek ve erkek çocuk Bosnalı Sırp birlikleri tarafından öldürüldü. Dağlık bir bölgede bulunan maden kasabası Srebrenitsa, 1992 yılında Sırp köylerine yönelik saldırılar için bir üs olarak kullanan Boşnaklar (Bosnalı Müslümanlar) tarafından ele geçirildi. Bölgeden Srebrenitsa’ya göç eden mülteciler nedeniyle nüfus 5 binden yaklaşık 55 bine yükseldi.BM Güvenlik Konseyi, Srebrenitsa’yı uluslararası bir barış gücü tarafından korunacak askerden arındırılmış bir ‘güvenli bölge’ ilan etti. Ancak Sırplar, BM acil yardım konvoylarını dışarıda tuttu ve kıtlığın etkisini göstermesini bekledi. Yakıt, yiyecek ve mühimmat kıt oldu.
Hollanda Srebrebrenitsa’nın düşüşüne nasıl dahil oldu?
Sırp saldırısından sonra askeri destek gelmedi. 3 Temmuz 1995’te Bosnalı Sırp güçlerinin saldırısının ardından BM gözlemevleri domino taşı gibi düştü. Hollandalı komutan Yarbay Thom Karremans, birkaç kez NATO hava desteği istedi, ancak bu talepler reddedildi.
Dutchbat, Srebrenitsa’dan gelen binlerce mültecinin de taşındığı Potocari’deki üsse çekildi.Cinayetler ve tecavüzler burada işlendi. Dağlardan kaçmaya çalışan diğer acı çekenlerin çoğu gibi erkekler ve oğlan çocukları bir daha hiç görülmedi. Tahminen 8.500 Bosnalı Müslüman, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’da yaşanan en kötü soykırımın kurbanı oldu. Hollanda Mavi Miğferleri, Bosnalı Sırp askerlerinin katliamını engelleyemedi.
Hollanda bir tazminat planı başlattı
2019 yılında Hollanda Yüksek Mahkemesi, 13 Temmuz 1995’te yerleşkede bulunan yaklaşık 350 erkek mülteciden oluşan bir grup hakkında Devletin hukuka aykırı hareket ettiğine karar verdi. Hollanda daha sonra bir tazminat planı uygulamaya karar verdi.
Başbakan Mark Rutte, kabinenin Srebrenitsa’da ki dramla ilgili eylemleri nedeniyle Haziran ayında yüzlerce Hollandalı gaziden özür dilemişti. Gazilerin gönderildiği koşullardan ve “Dutchbat III yanlışlıkla bir yerleşkeye yerleştirildiğinde destek eksikliğinden” Hollanda devletini sorumlu tuttu. Eski Dutchbat komutanı Thom Karremans bu özürleri “iyi”, ancak kendisi için “artık çok geç” olarak nitelendirdi.
Hollanda Savunma Bakanı Ollongren, Srebrenitsa da hayatının kaybedenlerin akrabaları ve Dutchbat gazileri, soykırım için Lahey’deki ulusal bir anıt üzerinde çalıştıklarını söyledi.
Barış örgütü: ‘Artık akrabalarla konuşmaya başlayın’
Barış örgütü PAX, Hollanda hükümetinin bu özürlerini, olumlu bir ilk adım, ancak yetersiz olarak nitelendiriyor. PAX sözcüsü Bugün Savunma Bakanı Ollegren Hollanda’nın bariz hatalarından bahsetmedi. Bu tür hatalardan hayatta kalanların sayısız tanık ifadesinde ve birçok raporda bahsedildi ve ayrıca iki kararda yüksek yargıda karara bağlandığına dikkat çekti.
Bu nedenle PAX sözcüsü bakanın açıklamasını “en fazla memnuniyetle karşılanan bir ilk adım” olarak gördüklerini, hükümeti ve parlamentoyu hayatta kalanlar ve akrabalarıyla bir dizi görüşmeye başlamaya çağırdıklarını tekrarladı.
