Dijital kaos

YORUM | NACİ KARADAĞ

Önce eğri oturup doğruya hakkını teslim etmek lazım, her gelişme konvansiyonel olan için rahatsızlık oluşturur. Hatta bize ait meşhur ‘delikli demir (Tüfek) icat oldu mertlik bozuldu’ lafı bütün benzeri gelişmeleri karşılar niteliktedir. Bu mantığı medyaya da, iletişim düzlemine de, ilişkilere de uygulayabiliriz. Şöyle ki; sosyal medya icat oldu arkadaşlık bozuldu, mertlik bozuldu, samimiyet bozuldu, insanlık bozuldu…

Tersten okursak da aynı kapıya çıkıyoruz aslında. İnsanlar eskiden, ‘radyo icat olmadan önce ne yapıyorduk?’ diye sorardı, sonra televizyon öncesine dair sorular oldu, klima, telefon, cep telefonu, araba, kağıt mendile kadar gider bu mesele.

Şahsen sosyal medya ve dijital dünyanın insan hayatında büyük bir işgale giriştiğini ve bu işgalin öncekilerden çok daha etkin sonuçlar doğuracağını düşünüyorum. Bu sefer ki fena, zira kalıcı hasar verecek ve jenerasyonları etkileyecek gibi. En ciddi etkisi de mahremiyete olacak sanırım.

Meselenin gittiği yönü 2 binli yılların başında Tim O’Reilly belirtmişti aslında. Web 1.0’ın tanımlayıcısına ek olarak, interneti nesillere bölerek koyduğu tanım gidişat ile ilgili önemli ipuçları içeriyordu. (bu konuda şurdan istifade edebilirsiniz). Tehlike şu, kontrol kullanıcının elinden gittikçe alınıyor. İnsanoğlu keşfettiği bu yeni mecraya uzun süre bilgiyi yükledi. Ardından hayatı oraya taşımaya başladı. Bugün evden çıkmadan bilgisayar başında hayatınızı idame etmeniz mümkün artık. Beslenmenizi buradan sağlayabiliyorsunuz, banka işlerinizi, alış verişlerinizi ve her türlü bilgiyi kolayca elde edebiliyorsunuz. Bu –aşırı- yüklenme doğal olarak kirlenmeyi de beraberinde getirdi. Şu anki en büyük sıkıntı temiz bilgi. Ciddi bir kirlilik var ve bu gidişle ayıklamak artık mümkün olmayacak. Biri hakkında internette bulunan yanlış bilgi sonsuza kadar kalabiliyor. Örneğin birileri sizin hakkınızda yanlış bir bilgiyi yüklediği anda bunu fark etmezseniz, akıl almaz şekilde bu yanlış yaygınlaşıp artık kontrol edilebilir olmaktan uzaklaşıyor. Özellikle Facebook, Twitter, Instagram gibi mecralarda bilginin eskime süreci bir dakikanın altına düşmüş durumda.

Ben, insanların belli bir aşamadan sonra, artık yükleme değil silme dönemine gireceğini düşünüyorum. Temizlik devri başlayacak ve bu eskisinden çok daha maliyetli bir iş olacak gibi.

Özellikle akıllı telefonların devreye girmesiyle sosyal medya hayatımızın ayrılmaz bir parçasına dönüştü. İnsanlar eskiden canı sıkıldığında tırnağını yiyordu, şimdi ise ekranı tırnaklıyorlar. Bu medyanın en önemli etkisi, sanırım tırnak yeme hastalığını tamamen bitirmiş olmasıdır. Bugün toplu taşıma araçlarından toplu bekleme salonlarına kadar her yerde insanların neredeyse tamamı elindeki dijital ekrana bakıyor, bir şeyler yapıyor.

İnsanlar arasındaki mesafeyi kısaltmanın da sakıncalarını hatırlatmak isterim. Normal bir ilişkide alacağınız üç aylık mesafe, sosyal medya sayesinde bir güne düşebiliyor. Aylarca mektup bekleme devri artık romantik bir ortak anı olarak kaldı.

Ve galiba, Twitter gibi sosyal mecralardaki fenalıkların da kaynağı burası. İnsanlar başkalarına ulaşmak için önceden daha fazla efor ve zaman harcarken şimdi bunu kolaylıkla yapabiliyorlar ve iyi niyetliler kadar art niyetlilere de gün doğuyor böylece. İyiliğin kötülüğe karşı daha edilgen olduğu gerçeği ortadayken, psikolojik savaş yöntemleri, itibarsızlaştırmalar, yalanlar, karalamalar bu mecrada daha etkin olabiliyor. Fakat, söylediğim gibi, bir bumerang metaforuyla geriye dönüp yaş ile kuru herkese beraber hasar verecek bir gidişat bu.

Sosyal medya kötüyü iyiye daha yaklaşabilir kıldı.

Sosyal medya, fenalığı daha gizlenebilir kıldı.

Sosyal medya, ceza ve caydırmayı daha zor uygulanabilir kıldı.

Sosyal medya iyilerin ve iyiliğin teşvikinde zayıf kaldı.

Kontrolsüzlük, kuralsızlık, had bilmezlik, art niyetlilik vs. gibi unsurlar cüret ve cesaret verdi bu olumsuzluklara.

Gidişat pek iç açıcı değil gibi…

Türkiye'de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇

YORUM YAZIN

Lütfen yorumunuzu yazın
Lütfen isminizi girin