Ceketin kolundaki toz

YORUM | VEYSEL AYHAN 

Uzun zamandan beri zihnimin köşe başlarını tutan paradigmaları test ediyorum. Bulduğum yanlışları tasfiye etmeye çalışıyorum. Hiç ummazdım ama alt katmanlarda çok sayıda İslamcılık kırıntısı buldum. Allah’a şükür tasfiye ettim. Bununla ilgili uzun bir yazı dizisi üstünde çalışıyorum. Eser miktar milliyetçilik buldum. Kendimden iğrendim. Tarihe bakarken hep bardağın dolu tarafına bakmak mutluluk vericiydi. Ama şimdi bardağın boş tarafını analiz etmeden bugünü doğru okuyamayacağımızı fark ettim. Etki altında kalıp peşin hükümle ademe mahkûm ettiğim/ettiğimiz insanlar vardı. Kitaplarını okuyunca haksızlık yaptığımı anladım. Davranışlarımda önceki yazıda ifade ettiğim gibi kimi “siyasilikler” buldum. Hâlâ temizlemeye çalışıyorum. En zoru da bu. Yani geçen yazıdaki siyasiliklerden âri değilim. “Ben de oradaydım”. Mesleki reflekslerimde yanlışlar tespit ettim. İkaz eden değerli insanlar oldu. Ve bu halimi sürdürmeye çalışıyorum.

Kendini “mükemmel” sanıp caka satmak insanî bir durum değil. Bu, sosyal topluluklar ve cemaatler için de geçerli. Kimi zaman şahsen mütevazıyızdır ama cemaat kibri taşıyor olabiliriz. Buna “tesettürlü kibir” diyebiliriz. “O işi ancak bizim arkadaşlar halleder”, “Bizimle yarışamazlar”, “Ceketimizin kolundaki toz gibiler. Tırnağımızla savururuz”…

BU YAZIYI YOUTUBE’TA İZLEYEBİLİRSİNİZ ⤵️

Benzer Nemrutâne sözler…

Oysa İbrahimî (as) olmadıkça ve rakiplerini değil kendini ceketin kolundaki toz gibi görmedikçe toz kadar sineklerle Nemrutlar devrilmiyor. Bu aynı zamanda “Niye devrilmiyor?” sorusunun da cevabı.

Size başka bir soru.

Şu cümlede gurur ve kibir var mıdır?

“Dünyanın dört bir yanında eğitim-öğretim faaliyetleri ile ülkemizin adını bayraklaştıran, saadet asrı hariç İslam ve belki de insanlık tarihi boyunca eşi-menendi görülmemiş bir hızla faaliyet alanını genişleten, insanlığın geleceği adına asırlardır ihmal edilen ahlaki temelleri atan bir hareketin gönüllü fertleriyiz.”

Olanı rapor gibi değil mi?

Kırık testi müellifi bu cümleyi “bir cemaate mensup olmanın verdiği bir başka türlü enaniyet. Çok açık ve net bir ifade ile ‘kahramanlar yaratan bir ırkın ahfadıyız’a bedel” kabul ediyor. Yani onunla aynı kibri taşıdığını söylüyor.

Devamı var:

“Bir topluluk olarak bu tür mülâhazalara sahipsek bu sefer de cemaat enaniyeti olur. Hatta buna hadisin ifadesiyle “şirk-i hafi” (gizli şirk) de diyebiliriz. Biz sevk ediyoruz, biz yönlendiriyoruz, biz evirip çeviriyoruz, biz başarıyoruz… gibi mülahazalara girersek, Allah, lütfettiği nimetlerini elimizden alır.”

En masum cümlemiz bu.

Bir başka tehlike kendinden “emin” olmak. Bir yanda günde kırk defa istikamet dilenmek diğer yanda “Kusursuzuz!” diye çalım satmak.

Bildiğiniz bir fıkradır:

Rakibinden sürekli dayak yine boksöre, antrenörü devamlı “Aferin evlat, çok iyi gidiyorsun. Adam sana hiç vuramadı. Acımadı ki! Yakında onu düşüreceksin,” deyip duruyormuş. Rauntlar ilerliyor ama bir şey değişmiyormuş. Antrenör sürekli “Çok iyi gidiyorsun, rakibin zayıf, yıkılmak üzere, az kaldı…” diyormuş.

Köşesinde gongu bekleyen, başı gözü kan içindeki boksör tek gözünü zorlukla aralayarak sormuş:

– Ben rakibimi dövüyorsam, beni kim dövüyor?

Bazı insanlarımızın tavrı bu antrenör gibi: “Hiçbir hatamız yok”, “Hiç yanlış yapmadık”, “Her şey kontrol altında”, “Gidişat muazzam”, “Tam tekmil devam ediyoruz…”

Böyle olunca da “boksör” iyice öfkeleniyor. Zaten yediği dayağın sancı ve yıkımı var, bir de üstüne bu sözler gelince çıldırıyor. Biriken öfkeyi bir yerlere kanalize etmesi lazım. Kimi bulsa üstüne boca ediyor.

Genel psikolojimiz bu.

MÜKEMMEL MİYDİK?

Mükemmel miydik? Tabii ki değildik. Mükemmellerimiz vardı. Ama tamamımız için bunu diyemeyiz. On binlerce insan Allah’ın inayetiyle dünya çapında dâsitâni işler yaptı. Ama bu işleri yaparken elimizin güce bulaştığı bazı noktalarda kibir ve güç bizi çürüttü. Bunlarla yüzleşmeden geleceğe yürüyemeyiz.

Çağlayan başyazılarındaki art arda yüzleşme yazılarını hatırlayalım.

Size oradan birkaç cümle:

“Maziye ve mesâibe kader açısından bakmak lazım, deyip teselli olmaya çalışıyorum ama olup bitenlere karşı Kur’ânî çizgide bir tavır alamadığımdan dolayı da içim sızlıyor ve kendimi acınacak durumda hissediyorum…” (Nisan 2019)

Müellif, özeleştirisini böyle açık yüreklilikle yaparken, biz; her zaman ve her mevkide “Kur’ânî çizgide bir tavır” alarak ilerlediğimizi iddia edebilir miyiz?

Bu sözleri söyleyen insan, geceler boyu odasında dört dönüp her yanlıştan dolayı kendini sorumlu tutup nefsini ırgalarken biz üst perdeden konuşup, burnumuz havada yürüyebilir miyiz?

Başyazı acı acı devam ediyor:

“Keşke birilerinin ‘Hak, adalet!..’ dedikleri eyyamda ve mü’mine saygı türküleriyle dört bir yanı velveleye verdiklerinde olanlar ve olacaklarla hâdiselerin Kerbelâ’ya doğru kaydığı vaktinde sezilebilseydi; masumlar şehit olmayacaktı, ‘Âb-ı Revân’ da kan çağlayanına dönmeyecekti!..”

Demek ki Kur’ânî çizgide olmayan tavırlarımız oldu. “Kerbelâ” benzetmesi gelişigüzel bir teşbih değil. Belki yüz binlerdik ama demek ki bazımız, birimiz, ikimiz, üçümüz veya ne kadarımız ise artık Kur’ânî çizginin dışına çıkmışız. Demek ki bazımız Hz. Hüseyin’in memleketin sulh ve salahı için taşıdığı niyetlere benzer niyetlere sarılmış. Bu nedenle de yanlış anlaşılmış, gücü elinde bulunduranları korkutmuşuz. Ve “hâdiseler Kerbelâ’ya doğru kaymış.” Kerbelâ gibi bir fırtınaya maruz kalmışız.

Sürecin özeti bu.

Şu ayet bize de sesleniyor olabilir mi?

“Bir toplum özündeki güzellikleri değiştirmedikçe, Allah Teâlâ da onlara lütuf buyurduğu nimetlerini ve iyi hâli tağyir etmez.” (Ra’d, 13/11)

Kırık Testi müellifi, bu ayeti şöyle açıklıyor: “Bir toplum, kendisine bahşedilen nimetlere mazhar olduğu andaki iman, marifet, safvet, samimiyet, azim, kararlılık ve hasbîlik gibi yüce hasletlerini yitirmedikten sonra, -ilahî âdete göre- o nimetlerin alınması ve o toplumun derbederliği asla söz konusu değildir.”

ÖZELEŞTİRİ ALLAH’IN ÜZERİNE YEMİN EDECEĞİ KADAR KUTSÎ

Yanlış muhasebe bile muhasebesizlikten iyidir.

Kur’an, kendini ırgalayan nefsin üstüne yemin ediyor. Bu, o kadar değerli bir şey ki, Allah “Kendisini eleştirip kusurlarından pişmanlık duyan nefse yemin olsun ki!” (Kıyame, 2) buyuruyor. Demek ki özeleştiri Allah’ın üzerine yemin edeceği kadar kutsal bir duygu.

Şöyle bir muhasebe yanlış mı?

“Demek ki ben oturduğum koltuğun hakkını verememişim. Böylece Allah almış.”

“Demek ki ben kullandığım masanın hakkını verememişim. Allah almış.”

Geniş dairede şu muhasebeyi yapmakta ne mahzur var?

Okul, kurs, üniversite, gazete, TV…

Demek ki Kur’ânî çizgide tam olarak hakkını verememişiz. Ayeti referans alacak olursam “Hakkını vermiş olsam alınmayacaktı.” anlamını çıkarabilirim.

Kur’an bize peygamberler’in “özeleştirisi”ni  örneklerle veriyor:

Hz. Adem(as): “Ey bizim Rabbimiz, kendimize yazık ettik. Şayet Sen kusurumuzu örtüp, bize merhamet buyurmazsan, en büyük kayba uğrayanlardan oluruz!” (Arâf, 23)

Hz. Yunus(as): “Doğrusu ben (bu hareketimle) kendine zulmedenlerden oldum.’’ (Enbiya, 87)

Hz. Nuh(as): “Ya Rabbî, ben mağlubum, artık Sen bana yardım et! ” (Kamer, 10)

İKİNCİ KERBELÂ VE İŞ TANIMI SINIRLARI

Süreç her şeyi sıfırladı. Mal, mülk, makam…

Bir bakıma “öldük”.

O nedenle de artık “er kişi”yiz veya “hatun kişi”yiz.

Hâlâ kendimi eski makamımda sanıyorsam, hâlâ kendimi çok önemli bir insan sanıyorsam yanılırım. Bakanlar istikrah eder.

Rasyonel olmak lazım. İkinci Kerbelâ’yı yaşadık, yaşıyoruz.

Artık kendimizi ve niyetlerimizi tashih etmemiz lazım. Her türlü siyasilik ve siyaset kokan amellerden, manevra ve şark kurnazlıklarından vazgeçmemiz lazım.

Affınıza sığınarak çok önemli bir cümle söyleyeyim:

“Ma’ruf’u emr, münker’den nehy” iş tanımı sınırlarına geri çekilmemiz gerekiyor. (Âl-i İmran: 104, 110)

“Ma’ruf’u emr, münker’den nehy” ile ilgisiz iş kalemlerini kırıp atmamız lazım. Ama “sınırları asla ihlal etmedik” diyorsanız cümlemi geri almaya hazırım.

Hz. Bediüzzaman’ın Kerbelâ hakkındaki kanaati şuydu: “Sahabe ve Tâbiînin başına gelen fitne dahi, çekirdekler hükmündeki muhtelif ayrı ayrı istidatları tahrik edip kamçıladı… Her biri, kendi istidadına göre, câmia-i İslâmiyetin kesretli ve muhtelif vazifelerinden bir vazifeyi omuzuna aldı, kemâl-i ciddiyetle çalıştı…

Muhtelif renklerde çok çiçekler açıldı. Pek geniş olan âlem-i İslâmiyetin aktârına, o fırtına ile tohumlar atıldı, yarı yeri gülistana çevirdi.”

Kader benzer bir imkânı veya hükmü Hizmet Hareketi mensuplarına nasip etti. Onları güçten ve devletin çürütücülüğünden sakındırdı veya sevdiği için kurtardı. Tıpkı Hz. Hüseyin ve neslini koruyup sakındırdığı gibi. Ehli- beyt mensupları ve sahabeler ve onların nesilleri birer tohum olarak orta doğuya yayılmışlardı. Bu yayılma o zaman da cebri ve acılı olmuştu. Şimdi de öyle oldu.

Bu muhasebeyi yapmak, şu bin bir fitnenin kol gezdiği ortamda Hizmet edip tarihe geçenleri rencide etmemeli.

Bu muhasebe; yapılmış dev hizmetleri ve halen yapılmakta olanları inkâr anlamına gelmez. Yapılmış ve yapılıyor olan kahramanlıkları, büyük ve küçük esnafın sa’yini ve himmetini inkâr anlamını taşımaz. Demir-çelikte bile metal yorgunluğu olur. Bizde niye olmasın? Demek ki metal yorgunluğu bizi bir miktar çürüttü ki kader kendimizi yenilememize hükmetti. Sıfırladı, temizledi ve dünyanın her tarafına dağıttı.

Bizim hakkımızda kimin ne düşündüğünün, kimin ne dediğinin gerçekten bir önemi yok. Bizi yalnızca biz ilgilendiririz (bkz: Maide 105). Kaderin bizden şu an beklediği tek şey hatalarımızla yüzleşmek ve “kendimizi yenilemek”.