HABER ANALİZ | YUSUF DERELİ
Milyonların merakla beklediği asgari ücret nihayet açıklandı. Yine patronların istediği oldu. Buna göre, 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren geçerli olacak asgari ücret brüt 3 bin 577 Lira 50 Kuruş, net 2 bin 825 Lira 90 Kuruş olarak belirlendi. İşçi temsilcileri rakama tepkili. TÜRK İş, rakamın beklentilerin çok uzağında olduğunu açıkladı. DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, ücretin ‘son derece yetersiz’ olduğunu söyledi. Bakan Zehra Zümrüt Selçuk’a göre ise rakam yeterli. Selçuk, işçiyi enflasyona ezdirmediklerini ileri sürüyor. TÜRK-İŞ Araştırmasına göre 2020 Kasım ayında bekar bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ aylık 3 bin 73 TL, açlık sınırı ise 2 bin 517 lira!
ASGARİ ÜCRET ERİDİKÇE ERİDİ
2005 yılında 488 lira olan asgari ücretle tanesi 38,5 liradan tam 12,7 çeyrek altın alınabiliyordu. Bugün zamlanmış haliyle bile alınabilecek çeyrek altın sayısı 3,7! Üçte biri bile değil! 2010 yılında asgari ücret 506 dolara denk geliyordu. Bugün yeni asgari ücretle alabileceğiniz dolar miktarı 376’ya kadar geriledi. İşçilere 2 bin 825 lirayı yeterli görenlere hatırlatmakta fayda var; kira ya da fatura gibi bir derdi olmayan Cumhurbaşkanı Erdoğan 88 bin TL maaş alıyor. Yani 31 asgari ücret!
Ücret Tespit Komisyonu, 2021 yılında geçerli olacak asgari ücretin belirleneceği dördüncü ve son toplantısını dün gerçekleştirdi. Milyonlarca insanı doğrudan ilgilendiren asgari ücret açıklandı. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, 2021 yılında uygulanacak asgari ücretin bekar bir işçi için brüt 3 bin 577 TL 50 kuruş, net 2 bin 825 lira 90 kuruş olarak belirlendiğini açıkladı. Böylece asgari ücrete yüzde 21.56 oranında zam yapılmış oldu. Evli ve 3 çocuklu bir çalışan ise 3 bin 13 lira asgari ücret alacak. İki çocuklu bir aile ise 2 bin 960 lira olarak hesaplandı. Kasım ayı yıllık enflasyon oranının yüzde 14,03 olduğunu hatırlatan Selçuk’a göre söz konusu artışla işçi, enflasyona ezdirilmemiş oldu.
İŞÇİ SENDİKALARI: İŞÇİ SINIFI BİR KEZ DAHA YOK SAYILMIŞTIR
Bakan Selçuk’tan sonra Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat söz aldı. Karara muhalif kaldıklarını söyleyen Irgat, “İşçi kesimi olarak işveren ve hükümetten net 3 bin liranın üzerinde bir rakam teklifi etmelerini bekledik. Birlikte belirledikleri net asgari ücret yetersizdir işçilerin beklentilerini karşılamaktan uzaktır. Bugünün şartlarına yetmeyecek bir rakam tespit edilmiştir.” ifadelerini kullandı. DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, ücretin ‘son derece yetersiz’ olduğunu söyledi. Çerkezoğlu, “İşçi sınıfı bir kez daha yok sayılmış, açlığa ve sefalete mahkum edilmiştir. Bu rakamla işçinin bir yıl boyunca geçinmesi mümkün değildir.” diye konuştu.
TİSK: ENFLASYONUN 7 PUAN ÜZERİNDE
İşveren temsilcisi TİSK Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol ise rakamın ‘dengeli’ olduğunu savundu. Akkol, “Zorlu bir süreci beraber tecrübe etmiş olduk. Salgın sürecinden bu yana ikinci dünya savaşından bu yana küresel olarak en büyük kriz ile karşı karşıyayız. Böyle bir ortamda asgari ücret belirlendi. Komisyon en dengeli asgari ücreti belirlemek için haftalardır çalışıyor. Komisyonun değerlendirdiği birden çok kriter var.” diye konuştu.
ASGARİ ÜCRET ‘AÇLIK’ SINIRINDA!
Patronlara göre rakam ‘dengeli’ peki gerçekten öyle mi? DİSK AR’ın 15 Aralık’ta açıkladığı araştırmaya göre açlık sınırı İstanbul’da 2 bin 626, İzmir’de 2 bin 673 ve Ankara’da 2 bin 400 TL. Yoksulluk sınırı ise 8 bin 437 lira. TÜRK-İŞ Araştırmasına göre ise 2020 Kasım ayında açlık sınırı 2 bin 516, yoksulluk sınırı 8 bin 197 lira. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 3 bin 73 TL. Yani ‘patron’ temsilcisinin ‘dengeli’ dediği rakam açlık sınırının bir tık üstünde!
TÜRKİYE, ASGARİ ÜCRET CENNETİ
Türkiye’de çalışan sayısı TÜİK rakamlarına göre 27 milyon civarında. Asgari ücretle çalışanların toplam çalışanlara oranı ise yüzde 50 civarı. Yani çalışan her 100 kişiden 50’si asgari ücret ya da bir tık altı/üstü bir ücretle çalışıyor. Almanya’da asgari ücretle çalışanların oranı yüzde 3! Fransa’da ise bu oran yüzde 13!
ASGARİ ÜCRET YILLAR İÇİNDE ERİYİP BİTTİ
Asgari ücret AKP iktidarı boyunca her yıl daha da eridi. AKP, 2002 yılında iktidara geldi. 2005 yılında 488 TL’lik asgari ücretle tanesi 38,5 liradan 12,7 çeyrek altın alınabiliyordu. 2015 yılında asgari ücretle alınabilecek çeyrek altın miktarı 7,8 adete geriledi. Bugün zamlı asgari ücretle ile ancak 3,7 çeyrek altın alınabiliyor. Yine 2010 yılında asgari ücret 506 dolara denk geliyordu. 2015’de rakam 468 dolara geriledi. Bugün asgari ücretlinin maaşı ancak 376 dolar ediyor!
AKP iktidara geldiğinde C segment bir otomobilin (Focus, Corolla, Golf, Astra) fiyatı ortalama 10 milyar TL idi. (6 sıfırlı) 18 yıl önce bu otomobilleri alabilmek için yaklaşık 50 asgari ücret gerekiyordu. Bugün aynı otomobilleri alabilmeniz için yemeden içmeden yaklaşık 90 asgari ücret ödemek zorundasınız!
İŞVERENE MALİYETİ: 4 BİN 203 LİRA
Asgari ücret net 2 bin 825 lira 90 kuruşa yükseldi. Ancak bunun işverene maliyeti 4 bin 203 lira. Asgari ücret yüzde 21,5 zamlandı. Söz konusu artışın bazı işverenleri zorlayacağı ve brüt ücreti ödeyemeyen işyerlerinin işçi çıkarma yoluna gideceği tahmin ediliyor. Dolayısıyla önümüzdeki dönemde işsizliğin de artması bekleniyor. Ayrıca bugün yüzde 32’lerde olan kayıt dışı sorununun, bu nedenle daha da artmasından endişe ediliyor.
