Una, elektriğe, doğalgaza zam serbest, ekmeğe yasak! Sütlü Nuriye sezonu açıldı

HABER-YORUM | SEMİH ARDIÇ

Ankara’da ekmeğin fiyatına yüzde 25 zam yapıldı. 200 gram ekmeğin fiyatı 1 TL’den 1,25 TL’ye çıkarıldı.

Türkiye Fırıncılar Federasyonu, Ankara’da iki senedir ekmeğe zam yapılmadığına dikkat çekerek, doğalgazdan elektriğe, undan akaryakıta bütün kalemlerin fiyatının ikiye üçe katlandığına kaydetti. Bir nevi “mecbur kaldık” beyanında bulundu fırıncılar.

VALİLİK EKMEK ZAMMINI İPTAL ETTİ

Mamafih siz misiniz zam yapan? Evvela Ticaret Bakanlığı zammın durdurulduğunu açıkladı. Akabinde Valilik zammın iptal edildiğini duyurdu.

Daha geçen hafta ABD ve Almanya kapılarında borç para dilenirken “serbest piyasa şartlarına sıkı sıkıya bağlı kalınacağı” taahhütünde bulunan iktidarın iki yüzlülüğüne bakın ki fırıncıya gelince aslan kesildi.

Ekmek zammının iptal edildiği günün sabahına yeni zamlarla uyandı Türkiye. 1 Ekim’den itibaren doğalgaza yüzde 18, elektriğe yüzde 15 zam yapıldı.

Son üç ayda enerji maliyeti yüzde 40’tan fazla arttı. Zam kararını Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) almadı mı?

EPDK zam yapınca mesele yok. Fırıncı ayakta kalmak maksadıyla yüzde 25 zam yapınca tepesine balyoz indirildi.

FIRINCI UN BULAMIYOR

Son iki ayda Türkiye’de zamsız geçen gün, hafta vaki mi? Aynı Ticaret Bakanlığı bir çuval unun 175 TL’ye çıktığını bilmiyor mu?

Üstelik vadeli satış tarihe karıştı. Tüccar nakiti olan fırına veriyor unu. Daha evvel 24 ay vade ile alınan un artık peşin ödeme ile alınabiliyor.

Fırıncıya gelince zam iptal ediliyor. Diğer tarafta BİM, A101, Migros, Carrefour, Şok, Metro bir gecede bütün mamülleri yüzde 30 ila yüzde 50 arasında -bazı mamüllerde yüzde 110- zam yapabiliyor.

Sadece gıda mamüllerinde değil zam tsunamisi. Temizlik mamüllerinden elektronik eşyaya, akaryakıttan tuvalet kâğıdına kadar zam gelmeyen kalem yok.

Ekmek zammının iptal edildiği Ankara’da simit fiyatı 1,5 TL’den 1,75 TL’ye çıkalı neredeyse bir ay olacak. Valilik ya simit yiyenlerin zengin olduğuna vehmetti ya da zamdan haberi olmadı.

12 EYLÜL DARBESİ VE BAKLAVACILAR

Fırıncını başına gelenler bana 12 Eylül 1980 darbesinden sonra tatlıcıların maruz kaldığı baskıyı hatırlattı. Darbeyi müteakip ekonominin idaresini cunta devralmıştı.

Ekonomiden, piyasa dinamiklerinden bîhaber askerler esnafa nefes aldırmıyordu. Şekere zam yapıyorlar, fakat baklavaya zam yapılmasına müsaade etmiyorlardı.

Esnaf temsilcileri, sıkıyönetim komutanına çıksa da nafile!

Zararına baklava satmaktansa esnaf dahiyane bir fikirle “Sütlü Nuriye” tatlısını piyasaya sürdü. Daha az şekerli olmasına rağmen yeni baklava çeşidi tuttu. Süt sayesinde maliyetler de düştü.

Tabii o günlerde Türkiye tarım ve hayvancılıkta bugünlerden daha ileride. Süt ucuz! Sütlü Nuriye’de “Nuriye” ifadesinin manası yok denilse de devrin Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin’i ima ettiği söylenir.

Esnafın darbecilerden intikamı: Sütlü Nuriye!

KARABORSACILIK BÖYLE HORTLAR

Ekmek zammına devlet müdahalesi neresinden bakılırsa bakılsın fecaat, idare-i maslahat bir karar. Fiyatların umumî seviyesi bu kadar yükselmişken oy kaybettirecek diye sadece perakende fiyatları baskı altına almak tehlikeli bir teşebbüstür.

Krizde ahlakî tefessüh safhasına geçilir ki karaborsacılık, stokçuluk böyle iklimlerde neşet eder. Zabıta esnaf ile baş edemez. Kaç zabıta var ki her marketi, bakkalı teftiş edecek.

Hadi zabıta hepsine yetişti. Esnaf çift etiket hazılarsa ya da rafta fazla çeşit bulundurmazsa ne yapacaksınız?

Ticarete devlet müdahil olduğunda neler olduğunu Kemal Sunal’ın sinema filmleri ve Sütlü Nuriye vakası ironik bir tarzda anlatıyor.

FİYAT KONTROL REJİMİNE GEÇİLDİYSE…

Fiyat kontrol rejimi esnafı gayr-i ahlakî yollara saptırmaktan başka netice vermez. Madem herşeyi göze alan iktidar böyle bir rejime geçtiyse kimseyi muaf tutamaz teftiş ve cezadan.

Sanayici de tüccar da fatura ve etiket ibraz etmek mecburiyetindedir.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri ve Reis-i Cumhur Recep Tayyip Erdoğan, Saray’a rücu eder etmez fabrika ayarları ile muvafık konuşmaya başladı.

“Stokçuları, fahiş fiyat artışlarını bize ihbar edin.” diyor. Ekonominin krizde olmadığını, dış mihrakların dolar kuru üzerinden darbe teşebbüsünde bulunduğunu söylüyor.

ALMANYA’DA VERİLEN SÖZLER

Almanya’nın verdiği ev ödevlerini bu kadar çabuk unutmuş olamaz. Üç gün evvel Terörle Mücadele Kanunu’nun Avrupa Birliği’nin (AB) kırmızı çizgilerine riayet edilecek biçimde tadil edileceğini taahhüt eden başkası mıydı?

Ankara’nın sisli havası herkesi dönüştürüyor tabii. Oksijen de haliyle daha az. Muhakeme kabiliyetini kaybediyor insan.

Ahmet Altan, Mehmet Altan, Nazlı Ilıcak, Yakup Şimşek, Fevzi Yazıcı ve Tuğrul Özşengül hakkında alt mahkemenin verdiği müebbet hapis cezasını İstanbul Bölge İstinaf Mahkemesi onayladı. Gazetecilik Türkiye’de müebbetlik suç!

Müteessir olmamak mümkün mü?

Erdoğan, Almanya seyahatinin akabinde ayağının tozu ile muhbir ekonomisini tahkim etti. Kendisi bilir. Garibanın, esnafın ensesinde boza pişirerek bir yere varılamadığı da üç vakte idrak eder.

Esnafta çareler tükenmez…

Sütlü Nuriye tatlısının 2018 versiyonu için tatlıcılara isim mevzuunda yardımcı olabilir miyiz?

Nedir teklifleriniz?