ÖZEL HABER | EHSANULLAH ZİYAYİ
Taliban’ın kontrolü ile birlikte Afganistan’da ekonomik sıkıntılar baş göstermeye başladı. Kabil’in 50 gün önce Taliban’ın eline geçmesinin ardından ülke genelinde yaşanan belirsizlik her geçen gün artıyor. İşsizlik ve yoksulluk ile mücadele eden Afgan halkı geçimlerini sağlamak için evlerindeki eşyaları ikinci el pazarlarında satıyorlar.
Öğretmenler, memurlar, üniversite asistanları, her tür meslek sahibi Kabil sakini, sokaklarının köşelerinde geçim derdiyle ev eşyalarını satmak için tezgah kurmuş durumda. Aylardan beri maaş alamayan birçok Kabilli vatandaşın tezgah kurduğu pazarların pek müşterisi de yok. Alışveriş yapanların sayısının az olmasının sebebi ise tezgah kuran sayısının alıcı sayısından çok olması. Pazarda ağırlıklı olarak koltuk takımları, beyaz eşyalar, elektrik ve elektronik malzemeler, mutfak eşyaları, yatak, kilim ve halıya rastlıyorsunuz.
DÜĞÜN HALILARIMI SATMAYA GELDİM
Zabiullah, başkent Kabil’in Meyvend bölgesindeki yüzlerce ev eşyası satıcısından birisi. Taliban’ın kontrolü sağladığı günden beri iş bulamadığını ve bu yüzden evindeki halıları satmak için pazara getirdiğini söylüyor.
Nişanlı olduğunu ve maddi sıkıntılardan dolayı evlenemediğini belirten Zabiullah, eski hükümet döneminde yevmiyelik işçi olarak çalışmış. Eskiden elde ettiği para ile günlük geçimini sağladığını belirten Zabiullah, TR724’e şunları anlattı: “Hala çalışıyor olsaydım düğün paramı da biriktirebilirdim. İş bulamayınca düğünüm için aldığım halıları satmaya getirdim. Ama Taliban ile iş, güç, her şey elimizden gitti. Ben de ev eşyamı satmaya mecbur kaldım. Annem ve küçük kardeşlerim var. Bu yüzden evin geçimini sağlayarak aileme bakmak zorundayım.”
EKMEK PEŞİNDEYKEN EV EŞYASINI NE YAPALIM
Pazarda kurduğu serginin başında görüştüğümüz Wazir isimli satıcı ise, ikinci el pazarının her geçen gün kalabalıklaştığına dikkat çekiyor. Ülkeyi terk etmek isteyenler, yoksullar ev eşyalarını satmak için pazarlara getirdiğini aktaran Wazir’in gözünden durum şöyle: “Ülke şartlarını biliyorsunuz. İnsanlar ev eşyalarını satmak için pazara getiriyor. Alıcıların da sayısı çok az. Millet ekmek peşinde ev eşyasını ne yapsın. Ben de her gün buraya geliyorum ve insanların elindekileri satın alıyorum. Bazen aldıklarımı satabiliyorum. Ama çoğu zaman eve elim boş dönüyorum. Satın aldıklarımı yok pahasına elden çıkarmak zorunda kalıyorum.”
TALİBAN TEHDİT EDİYOR
Elmasuddin isimli başka vatandaş ise 8 kişilik bir ailenin reisi olduğunu belirtiyor. Yaşının ilerlemesinden dolayı ağır işler yapamadığını ancak ikinci el pazarından bir şeyler alıp satarak aile geçimini sağlamaya çalıştığını söyleyen Elmasuddin bize şunları aktardı: “Halk ağır şartlar altında yaşıyor. Bunun en açık örneği benim. Önceki hükümette belediye görevlileri yol üzerinde eşya satmamıza izin vermiyordu. Ellerine para sıkıştırdığımız zaman izin verirlerdi. Şimdi Taliban döneminde yine aynı sıkıntı var. Her gün engel oluyorlar. ‘Eşyalarınızı toplamazsanız biz gelip götüreceğiz,’ diyerek tehdit ediyorlar. Dükkan kiraları pahalı. Kirasını karşılamamız imkansız. Çaresizlik içerisindeyiz.”
BM’DEN YOKSULLUK KRİZİ UYARISI
Birleşmiş Milletler (BM) geçen haftalarda yayınladığı Afganistan raporunda, ülke nüfusunun yüzde 97’sinden fazlasının 2022 ortasına kadar yoksulluk sınırının altında kalabileceği uyarısında bulundu. Uzmanlar ise ülkenin ekonomik felakete doğru hızla ilerlediği yorumunu yapıyor. Diğer taraftan birçok ülke, Taliban hükümetini tanımayı reddediyor.
