Yeni infaz düzenlemesi neler getiriyor?

YORUM | RAMAZAN F. GÜZEL

Koronavirüs salgını dolayısıyla bütün dünyada alarm hali yaşanıyor. Bu kapsamda cezaevleri de boşaltılıyor. Türkiye’de de cezaların infazına dair düzenlemelerde değişikliğe gidildi. TBMM Genel Kurulunda AKP ve MHP’lilerin oylarıyla kabul edilen, “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile birlikte cezaevleri boşaltılıyor. 

Kamuoyunun beklentisi bu düzenlemeye cezaevlerindeki siyasi mahpusların da dahil edilmesi yönünde idi. Ama bütün taleplere ve ısrarlara rağmen iktidar geri adım atmadı. Dolayısıyla -sembolik olarak ifade edecek olursak- organize suç örgütü lideri Alaattin Çakıcı tahliye edilirken Ahmet Altanlar içeride bırakıldı! Banka soyanlar serbest bırakılırken, bunun haberini yapanlar içeride tutuldu!

Çakıcı affı yasası AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın onayının ardından yürürlüğe girdi… CHP’nin AYM’ye götürdüğü ve uzmanların ‘normal şartlarda oradan dönmesi gerektiğini’ ifade ettiği bu yasa neler getiriyor? İçeriğinde neler var? Bu yazımızda bunları ana başlıklar halinde özetleyeceğiz.

ETKİN İNFAZ HAKİMLİKLERİ:

1- 01/09/2020 tarihinden itibaren iş durumu ve ceza infaz kurumu kıstasıyla belirlenen il ve ilçelerde infaz hâkimliği kurulacak.

2- İnfaz hâkimliğinin verdiği kararlar kesin nitelikte olacak.

3- Ödenmeyen adli para cezasının hapse çevrilmesine hükmü veren mahkeme değil, infaz hâkimliği karar verecek.

4- Genel olarak hükümlüler ve hüküm özlülerle ilgili hususlarla ilgili verilecek kararlar için aktif ve etkili bir infaz hâkimliği sistemine geçilecek.

– BAZI ÖZEL SUÇLARDA ARTIRMALAR…

5- Kasten yaralama suçunun nitelikli hâllerine “canavarca hisle kasten yaralamaeklenmiştir. Bu nitelikli hâle giren yaralama suçlarında temel ceza bir kat arttırılacak.

6- Kasten yaralama suçu sonucunda ölüm meydana gelmesi hâlinde verilecek cezanın üst sınırı 16 yıldan 18 yıla çıkarıldı.

7- Suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçunun cezasının alt sınırı 2 yıldan 4 yıla, üst sınırı 6 yıldan 8 yıla çıkarıldı.

8- Tefecilik suçunun cezasının üst sınırı 5 yıldan 6 yıla çıkarıldı. Hapis cezası ile birlikte verilecek para cezasının da alt sınırı 500 gün karşılığı olarak belirlendi.

9- Tefecilik suçunun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde:

Cezanın bir kat arttırılmasına ilişkin nitelikli hâl eklendi.

– HASTA, ENGELLİ, HAMİLE, LOĞUSALAR:

10- Ağır hasta, engelli, hamile veya loğusa olan şüpheliler;

Tutuklanmayarak, haklarında adli kontrol kararı verilebilecek.

11- Hamile ve doğumdan itibaren 1 yıl geçmemiş olan kadınların cezalarının infazı ertelenecek.

– DOĞRUDAN AÇIK CEZAEVİNE ALINACAKLAR:

12- (Terör suçları, örgütlü suçlar, cinsel suçlar ile ikinci defa mükerrir olanlar hariç olmak üzere) 3 yıl ve daha az hapis cezası bulunan hükümlüler doğrudan açık cezaevine alınacak.

13- Taksirli suçlardan dolayı 5 yıl ve daha az hapis cezası bulunan hükümlüler doğrudan açık cezaevine alınacak.

14- Adli para cezasını ödemediği için cezası hapis cezasına çevrilenler doğrudan açık cezaevine alınacak.

15- Taahhüdü ihlal, nafakayı ödememek gibi tazyik hapsine tabi olanlar doğrudan açık cezaevine alınacak.

16- Terör suçları, örgütlü suçlar, adam öldürme suçu, cinsel suçlar, uyuşturucu imalatı ve ticareti suçlarından mahkûm olanlar ile diğer suçlardan 10 yıl ve daha az hapis cezası bulunan hükümlüler idare ve gözlem kurulu kararı ile infaz hâkiminin onayından sonra açık cezaevine geçebilecek.

– SAVCI VE SCH’E YETKİLER:

17- Cumhuriyet Savcısı tarafından diğer sebeplerle hapis cezasının 6 ay ertelenmesine ilişkin süre 1 yıla çıkarıldı.

18- Hakkında yakalama bulunan hükümlünün yakalanabilmesi için Cumhuriyet Savcısı veya Sulh Ceza Hâkimi emriyle evde, iş yerinde ve kamuya açık alanlarda arama yapılabilecek.

– MAHPUSLARA GETİRİLEN HAKLAR:

19- Kapalı cezaevindeki hükümlüler dini bayramlarda, yılbaşında, doğum gününde ve genel zamanda 2 ayda bir cezaevi için tehlikeli olmayan bir hediyeyi kabul etme hakkına sahip olacak.

20- Mazeret izni kullanmak isteyen hükümlülerin iyi hâlle geçirmiş olacakları süre 1/5’ten 1/10’a düşürüldü.

21- Hükümlülerin ana, baba, eş, kardeşinin hastalığı nedeniyle verilebilecek ziyaret izninin sayısı 1’den 2’ye çıkarıldı.

22- Açık cezaevinde bulunan hükümlülerin 3 ayda bir kullandıkları izin hakkı 3 günden 7 güne çıkarıldı.

23- İçtima ve mahsup kararlarının verilmesi yetkisi hükmü veren mahkemeler, istinaf mahkemeleri ve Yargıtay’dan alınarak infaz hâkimliklerine verildi.

24- Kamuya yararlı bir işte çalışan hükümlülerin çalıştığı her 2 saat 1 gün sayılacak.

– BAZI KATAGORİK SUÇLARDA İNFAZ SÜRELERİ:

25- Adam öldürme suçu, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu, işkence suçu, cinsel suçlar, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı işlenen suçlar, uyuşturucu imalatı ve ticareti suçu, devlet sırlarına karşı işlenen suçlar, terör suçları, örgütlü suçlar ve MİT’e karşı işlenen suçlarda koşullu salıverilme oranı 2/3 olarak uygulanacaktır.

26- Kasten işlenen suçlarda 1 yıl 6 ay ve daha az, taksirle öldürme hariç taksirle işlenen suçlarda 3 yıl ve daha az hapis cezalarının hükümlünün talep etmesi halinde cuma günü saat 19:00’dan pazar günü saat 19:00’a kadar hafta sonları veya hafta sonları hariç her gün saat 19:00’dan ertesi gün saat 07:00’a kadar geceleri cezaevinde infaz edilebilecek.

– EV HAPSİ HALLERİ:

27- (Terör suçları, örgütlü suçlar, cinsel suçlar hariç olmak üzere) kadın, çocuk veya 65 yaşını bitirmişlerin mahkûm oldukları toplam 1 yıl ve daha az hapis cezasının infazında ev hapsi uygulanabilecek.

28- (Terör suçları, örgütlü suçlar, cinsel suçlar hariç olmak üzere) 70 yaşını bitirmişlerin mahkûm oldukları toplam 2 yıl ve daha az hapis cezasının infazında ev hapsi uygulanabilecek.

29- (Terör suçları, örgütlü suçlar, cinsel suçlar hariç olmak üzere) 75 yaşını bitirmişlerin mahkûm oldukları toplam 4 yıl ve daha az hapis cezasının infazında ev hapsi uygulanabilecek.

30- Bakıma muhtaç ağır hasta ve engellilerin mahkûm oldukları 5 yıl ve daha az hapis cezasının infazında ev hapsi uygulanabilecek.

– DENETİMLİ SERBESTLİK HALLERİ:

31- (Adam öldürme suçu, altsoya, üstsoya, eşe, kardeşe ve engelliye karşı işlenen kasten yaralama suçu, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu, işkence suçu, eziyet suçu, cinsel suçlar, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı işlenen suçlar, uyuşturucu imalatı ve ticareti suçları ile terör suçları hariç olmak üzere;)

30/03/2020 tarihinden önce işlenen suçlar nedeniyle koşullu salıverilmesine 3 yıl kalan mahkumlar denetimli serbestlikten yararlanabilecek.

(Yani denetimli serbestlikten yararlanma süresi 1 yıldan 3 yıla çıkarılmıştır.)

32- (Adam öldürme suçu, cinsel suçlar, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı işlenen suçlar ile terör suçları hariç olmak üzere;) 

30/03/2020 tarihinden önce işlenen suçlar nedeniyle koşullu salıverilmesine 4 yıl kalan 0-6 yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ve 70 yaşını bitirmiş hükümlüler denetimli serbestlikten yararlanabilecek.

33- Adli Tıp Kurumu raporuyla belirlenmiş ağır hastalık, engellilik ve yaşlılık nedeniyle tek başına hayatını idame ettiremeyenlerin cezalarının tamamı üst sınır gözetilmeksizin denetimli serbestlik yoluyla infaz edilebilecek.

34- Cezaevinden çıktıktan sonra denetimli serbestlik müdürlüğüne başvurma süresi 25 güne çıkarıldı.

35- Açık cezaevindeki hükümlüler, kapalı cezaevinden açık cezaevine geçmeye hak kazanan hükümlüler ve denetimli serbestlikten yararlanan hükümlüler koronavirüsü nedeniyle 31/05/2020 tarihine kadar izinli sayılacak.

– KAÇAKÇILIK İLE İLGİLİ SUÇLARDA İNDİRİM:

36- Kaçakçılık suçlarında eşyanın değerinin hafif olması hâlinde verilecek ceza yarısına kadar, pek hafif olması hâlinde üçte birine kadar indirilecek.

37- (Mükerrirler ve örgütlü suçlar hariç olmak üzere) kaçakçılık suçlarından dolayı etkin pişmanlık göstererek suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı Devlet Hazinesi’ne soruşturma bitene kadar ödeyenlerin cezası yarı oranında, kovuşturma sonunda hüküm verilene kadar ödeyenlerin cezası üçte bir oranında indirilecek.

-Haklarında daha önce hüküm verilen ve dosyası infaz aşamasında olanlar da 14/07/2020 tarihine kadar suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı Devlet Hazinesi’ne yatırarak faydalanabileceklerdir.

-Yargıtay’daki tüm dosyalar da bu konuda değerlendirme yapılması için mahkemesine gönderilecek.

– TERÖRDE KOŞULLU SALIVERME ORANI:

38- Terör suçları nedeniyle verilen süreli hapis cezalarının koşullu salıverilme oranı 3/4 olarak uygulanacaktır.

VE BONUS OLARAK BİR DETAY:

Yeni infaz kanununda terör ve 10 yıl üzeri suçlar için oluşturulan yeni kurul ile adeta Amerika’daki “Parol Komisyonları”nın benzeri bir sistem kurgulamak… 

Tabi perde arkasında; sulh ceza hakimleri, ACM başkan ve üyeleri, İnfaz hakimlikleri ile aynı amaç güdülüyor. 

“Yahu, bu Parol Komisyonları da ne ki” diyorsanız;

Bazı sinema eleştirmenlerince sen iyi 100 filmin 1 numarası seçilmiş olan “Esaretin Bedeli” (The Shawshank Redemption) filmindeki o meşhur (“Düzelmek mi?”) sahnesini tekrar izlemenizi öneririm.

Evet, bu video o komisyon hakkında kısa bir bilgi verecektir sizlere…

Türkiye'de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇

YORUM YAZIN

Lütfen yorumunuzu yazın
Lütfen isminizi girin