Veganlar, hayvansal kaynaklı tüm ürünleri reddediyorlar. Vegan mutfağında et, balık, süt, peynir, yoğurt, tereyağı gibi ürünlere kesinlikle yer verilmiyor. Veganlar yumurta ve bal da yemiyor. “Vegan olmak” dünyada hızla yayılıyor. Peki Veganizm nedir? Türkiye’de ne kadar biliniyor?
Bu sorunun cevabını +90 YouTube kanalı yaptığı röportaj haberiyle gündeme getirdi. Türk mutfağı sebzeler ve baklagiller yönünden zenginliğiyle veganlar için iyi bir kaynak olsa da, veganlık henüz Türkiye’de fazla tanınmıyor.
Vejetaryenler sadece et ve balık yememeyi tercih ederken, veganlar her türlü hayvansal gıdadan uzak duruyor. Et ve balığın yanında süt, peynir, yoğurt, tereyağı gibi süt ürünleri, ayrıca yumurta ve bal da vegan mutfağında yer almıyor. Veganlık sadece yemeklerle de sınırlı değil; hayvansal kaynaklı giysileri ya da eşyaları da kullanmaya karşı bir yaşam felsefesi.
Gazeteci Nevşin Mengü, Vegan Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Güzide Erden, İstanbul Vegan İnisiyatifi Üyesi Melike Dirikoç, vegan anne Merve Ünlü ve Dr. Suat Erus ile Türkiye’de vegan olma deneyimini, nasıl tepkiler aldıklarını ve bu beslenme şeklinin sağlık açısını konuştuk.
Peki neden vegan? Bir çocuk, kendisine faydalı olacak bir gıdayı yemediğinde kendisini uyarır, gerekirse zorlarsın, kendine zarar verecek bir şeyle uğraşırsa, nasihat edersin. İnsanın yiyebileceği şeyler ister binlerce yıllık kültürel mirasla deyin, ister dinin koyduğu kuralla deyin belli sınırlara oturmuştur. Bir tarafta yarasa, böcek vs. yiyip dünyayı kasıp kavuran hastalıklara yol açanlar, öbür uçta insanın yiyebileceği herşeyi reddedip adeta helali haram kılmaya çalışan daha başka insanlar. Çocuğu vegan beslemeye çalışırken ölümüne yol açan insanlar pek te nadir değil. Peki amaç ne? Neden yenilmeyecek şeyleri yemeye, yenilir gıdaları yememeye, erkeği kadına, kadını erkeğe çevirmeye/benzetmeye çabalıyorlar? Dengeleri bozmak, fıtrata karşı gelmek, yaradılışın düzenini altüst etmek neden isteniyor? Eğer eski kaynaklara bakılırsa alimlerin sadece bir süre ve Allah rızası için, nefsini ıslah etmek üzere çile çektiği ama bunun haricinde hiçbir zaman bu tip hareketlere girmediği görülür. Kusura bakmayın ama eğer birilerini örnek alacaksam, dengeleri altüst etmeye çalışan insanlar listede olmayacaktır. Bir de pirzola çok güzel ulan. Pirzolayı bırakıp budist felsefeye atlamak, hem dünyada hem ahirette heba olmak pek aklıma yatmadı
Ülkede millet birbirinin etini canlı canlı yiyor. Helikopterden aşağı insan atılıyor. Hasta, yaşlı, kadın, kız, bebek demeden onbinlerce insan hapse atılmış. Mallarına el konulmuş kimsenin sesi çıkmıyor. Herkes görmedim duymadım bilmiyorumu oynarken, el konulan mallar ve boşalan posizyonlara için için seviniyorken. Bazı veganlar Türkiye’de zorluk çekiyormuş. Sanki önlerindeki bitkiler zorla alınıp, ağızlarına et tıkılıyor. Ya da üstündeki pamuklu gömlek çıkarılıp yünlü kazak giydiriyorlar. Ne büyük dert.
Bir de bu vegan – vejetaryen olayları nedense karnı toklar arasında yaygın. Neden mi? Fakirin, asgari ücretlinin böyle bir lüksü yok. Ne bulursa karnını doyurmak için yiyor garipler. Et fiyatları uçmuş gitmiş, millet mecburi vejeteryan olmuş.