HABER-ANALİZ | YUSUF DERELİ
Dünyayı sarsan Kovid-19 virüsü ekonomiye de sıçradı. Türk Lirası dolar karşısında dün tarihinin en düşük seviyesine gerileyerek 7.27’ye dayandı. İktidar medyasına göre ‘dış güçler’ Türk Lirası’na saldırıyordu. BDDK, TL’ye değer kaybettirmekle suçladığı BNP Paribas, Citibank ve UBS bankalarına swap yasağı getirdi. Ardından kötü giden ekonomi hakkında konuşma yasağı konuldu! Gün içerisinde 7.27’ye dayanan dolar, akşam saatlerinde 7.11’e geriledi. Peki önümüzdeki günler nelere gebe?
İktidar medyanın ‘dış güçlerin manipülasyonu’ iddiasının neye dayandığını bilmiyoruz. Dolarları kim alıyor, nereden alıyor, nasıl alıyor gibi soruların hiç birinin cevabı yok! Sadece kim olduklarını hiç bir zaman söylemedikleri ‘dış güçlerin’ TL’ye saldırdığını, manipülatif alımlar yaptıklarını iddia ediyorlar.
Peki ne biliyoruz? Kur, kısa sürede neden bu kadar hızlı yükseldi? Bundan sonra ne olur? Bildiklerimizi sıralayalım; Türkiye’nin kısa vadede 168,5 milyar dolar dış kaynağa ihtiyacı var. Ancak sorun şu ki MB rezervleri doları baskılamak için eritildi. İktidarın ucuz kredi bulabileceği en önemli kaynak IMF ancak ona da tamamen siyasi nedenlerden dolayı kapıyı kapattılar.
BU YAZIYI YOUTUBE’TA İZLEYEBİLİRSİNİZ ⤵️
FED’LE SWAP MÜMKÜN MÜ?
Peki FED’le swap anlaşması mümkün mü? İktidar FED’in swap hattına Türkiye’nin de dahil edilmesini istiyor. Bunun için 40 takla attılar. Ancak bu da mümkün görünmüyor. Şöyle ki, FED, Amerika Birleşik Devletleri tahvili olan ya da ABD ile çok yüksek ticaret hacmine sahip ülkelerle swap anlaşması yapıyor. Türkiye son 3 yılda elindeki ABD tahvilini 3 milyar dolara kadar indirdi. Ticaret hacmi ise yaklaşık 20 milyar dolar. Bu da bizi swap anlaşmasının ABD tarafında bir karşılığı olmadığı sonucuna götürüyor. Türkiye, S-400’leri aktive etmeyeceğine dair sağlam bir taahhüt vermesi halinde FED’in swap hattına dahil edilir mi, orasını zaman gösterecek.
TL CAZİP HALE GELMELİ
Kurun düşmesi için TL’nin cazip hale getirilmesi gerekiyor. Bunun için de faizlerin acilen yükseltilmesi lazım. Ancak bu noktada da Erdoğan’ın ‘saplantısı’ devreye giriyor. Erdoğan’a göre faiz bütün kötülüklerin anası! Dolayısıyla kısa vadede faizlerin yükselmesi de mümkün değil gibi görünüyor. Türkiye, yurt dışında artık ‘otokrasi’ ile yönetilen ülkeler arasında gösteriliyor. Dolayısıyla yurt dışından döviz getirmek de eskisi kadar kolay olmayacak. Zira para ‘güvenli’ alanları seçiyor. İşte dış kaynak ihtiyacının nasıl karşılanacağı ile ilgili bütün bu belirsizlikler, TL üzerindeki baskıyı arttırarak kurun daha da yukarılara tırmanmasına neden oluyor.
HABER YAPILMAZSA DOLAR DÜŞER Mİ?
Dolarla ilgili haber ve görüşlere dün yeni bir ‘düzenleme’ getirildi. Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğe göre, ‘finansal sisteme olan güveni zedeleyerek sistemik riske neden olabilecek şekilde bilgi ve söylentiler yaymak’ manipülasyon olarak değerlendirilecek. Yönetmelikteki, “Bir finansal aracın arzına, talebine veya fiyatına ilişkin yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandıran veya uyandırabilecek olan…” ifadesi dikkat çekiyor. Yani ‘uyandırabilecek olan’ haber ve yorumlar da yasak! Bir haberin ya da yorumun ‘yanıltıcı izlenim uyandırma ihtimali varsa’ suç olarak değerlendirilecek! Dolayısıyla kur da bu şekilde kontrol altına alınmış olacak!
