Çin’in Uygur Türkleri’ne yönelik soykırım uygulamalarını TikTok’da genç bir kız ‘kirpiklerinizi nasıl uzatırsınız?’ diye bir video ile anlatınca sosyal medya platformu tarafından engellenmişti.
Çin merkezli sosyal medya platformu TikTok, bunun üzerine içerik koymasının engellendiği Amerikalı Feroza Aziz’den özür diledi.
Feroza Aziz, güzellik ve bakım tavsiyeleriyle başlayan videosunda önce kirpikleri kıvırıcı cihazla nasıl bakıma almak gerektiğini anlatıyor; ardından Çin’in Uygur Türklerini Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki kamplarda tuttuğunu söyleyerek bu olayları, “yeni bir Holokost (Yahudi soykırımı)” olarak nitelendiriyordu.
Aziz, Twitter’da bu videosunun ardından TikTok’a içerik koymasının engellendiğini açıklamıştı.
"I'm not scared of TikTok"
The Chinese-owned social network apologises to a US teenager who was blocked after she posted a clip criticising China's treatment of the Uighur Muslims
[tap to expand] https://t.co/N7ked0pNKO pic.twitter.com/EPZRAFjZ2i
— BBC News (World) (@BBCWorld) November 28, 2019
BBC’nin aktardığına göre, TikTok ise suçlamaları reddederek söz konusu hesabın engellenmediğini söylemişti. Yapılan açıklamada “Kullanıcının bir önceki hesabı, Usame bin Ladin’in yer aldığı bir video paylaştığı ve TikTok’un ‘terör örgütleriyle alakalı içeriklerin paylaşılmaması’ şartını ihlal ettiği için engellenmiştir” denmişti.
TikTok, Aziz’in videosunun ise halen platformlarında paylaşım aldığını aktarmıştı. Ancak bu video Perşembe günü yaklaşık bir saatliğine erişilmez bir hale geldi.
Yaşanan bu gelişmelerin üzerine bir açıklama yapan TikTok, Aziz’den özür dileyerek hesabı geri verdiğini aktardı. Videonun kısa bir süreliğine kaldırılmasının ise ‘insani bir hata olduğu’ belirtildi.
Özrü kabul etmedi
Aziz ise şirketin açıklamasına inanmadığını ve özrünü kabul etmediğini söyledi.
BBC’ye konuşan Aziz, bu konuyla ilgili Twitter, Instagram ve TikTok dahil olmak üzere bütün platformlarda konuşmaya devam edeceğini aktardı. TikTok’un Çin pazarı için devreye soktuğu uygulama Douyin’da Aziz’in videosunun engellendiği görülmüştü.
Şirkete göre Aziz’in eski hesaplarından biri 15 Kasım itibarıyla “terörizm ile ilişkili içerik açısından topluluk kurallarına uymadığı için” yasaklanmıştı.
Aynı zamanda 25 Kasım itibarıyla Aziz’in akıllı telefonuna da yasak getirildi. Bu yüzden şirket sözcüsüne göre Aziz aynı telefondan yeni hesabına ulaşmaya çalıştığında bu engelle karşılaştı.
Aziz’in Uygur Türkleriyle ilgili olarak bu Pazar koymaya başladığı üç videodan ilki 2 milyon izlenme ve 500 bin adet reaksiyon aldı.
Twitter’dan da bu video paylaşılarak neredeyse 5 milyon daha görüntülenme elde etti.
Aziz, online olarak bilinçlenmeyi teşvik etmenin “harikalar” yaratabileceğini söyleyerek milyonlara ulaşılabileceğini aktarıyor.
Çin hükümeti ile yakınlığı eleştiriliyor
ABD’de gittikçe büyüyen TikTok’un Çin hükümeti ile ilgili yakın ilişkileri ise uzun zamandır eleştirilmekte.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, BBC’ye yaptığı açıklamada, TikTok’un Çin hükümetinden emir almadığını söylemesine rağmen politikalarına açıklık getirmediğini aktardı, şirketin içerik politikasında şeffaflık ilkesini izlemesi gerektiğini belirtti.
Diğer yandan bu hafta içinde Çin hükümetinin, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki kamplarda tutulan Uygur Türklerine uygulanması için verdiği beyin yıkama talimatlarına ilişkin resmi belgeler ilk defa basın kuruluşlarında yer almıştı.
Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’na (ICIJ) sızdırılan ve BBC’nin Panaroma programıyla Guardian gazetesi gibi basın kuruluşlarının incelediği Çin hükümeti belgelerinde, kamplarda tutulan yüz binlerce Müslüman Uygur Türkünün güvenlikli hapishanelerde kilitli tutulduğu, cezalandırıldığı ve beyin yıkama sürecinden geçtiği ortaya çıktı.
17 basın kurumunun işbirliği ile gerçekleştirilen araştırma, ilk defa Çin hükümetinin Uygur Türklerine yönelik sistematik bir beyin yıkama operasyonu gerçekleştirdiğini ortaya koyuyor. Çin hükümeti şimdiye kadar bu kampların gönüllü eğitim ve çalışma kampları olduğunu öne sürüyordu.
