Yorum | Erhan Başyurt
Soğuk Savaş (Cold War) dönemi aşıldı, artık ‘tek kutuplu dünya’ söz konusu deniliyordu. Bu dönem de hızlıca aşıldı.
Yeniden ‘çok kutuplu’ bir dünyaya, Soğuk Savaş’ın diplomatik ve ‘beşinci kol’ mücadelelerine dönüldü.
Artık ‘Soft War’ dönemi yaşıyoruz. Bu savaşın önemli bir kısmı ‘software’, yani bilgisayar yazılımları üzerinden yürüyor.
***
En canlı örneğini ABD seçimlerinde yaşadık.
Rusya, çoğuna göre bizzat Kremlin’in emriyle, ABD başkanlık seçimlerinde bilgisayar trollerini devreye sokmuş.
Şu ana kadar medyaya yansıyan rakamlar çok çarpıcı…
Rus trol sitelerinin, sadece 100 bin dolar gibi küçük bir reklam harcaması yaparak, hazırladıkları dezenformasyon bilgileri ve yalan haberleri 126 milyon Amerikalı hesaba ulaştırdıkları tespit edildi.
Yine Rusya merkezli işletilen, Amerikalı hak örgütleri gibi görünen web sayfalarının da milyonlarca insana ulaştığı belirlendi.
Twitter ve diğer sosyal medya organlarında da benzer etkileme yöntemlerinin kullanıldığı belirtiliyor.
Rus troller, ABD halkının kendi hükümetlerine güvenini yok etmeye, ülke sistemini sarsmaya çalışmış.
İktidarda Demokrat Başkan Obama olduğu için de bu propaganda savaşı ister istemez Cumhuriyetçi Trump lehine işlemiş…
***
Daha ilginci Trump’ın ekibinden çok sayıda insanla da Rus yetkililerin ‘gizli ilişkiler’ kurmuş olması.
Rus yetkililer ya da Kremlin bağlantılı isimlerle gizlenen buluşmalar gerçekleştirmesi.
Yine Trump’ın ekibinin Rusya’dan Clinton aleyhine bilgi ve destek istediği de ortaya çıkmıştı.
Hillary Clinton’un hack’lenen ve seçim sürecinde açıklanan ‘özel mail hesabından yaptığı resmi yazışmalarının’ da Rusya tarafından ele geçirilip yayıldığı iddia ediliyor.
Rusya bu durumda, ABD seçimlerine çok ucuz yöntemlerle çok etkin bir müdahalede bulunmuş ve ABD kamuoyunu sonuç alabilecek şekilde yönlendirebilmiş demektir.
ABD’de FBI tarafından yürütülen soruşturma kapsamında tutuklanan Trump’ın yakın danışmanları Papadopoulos ve Manaport, Rusya’nın ABD seçimlerine müdahalesini ‘söylenti’ olmaktan çıkarıyor. (Bu arada Rusya ile bağları olduğu ortaya çıkan emekli General Flynn’in Trump’ın aleyhine bir anlaşma yapmış olabileceğinden bahsediliyor.)
Tüm bu yaşananlar ve ağır iddialar, ABD ve Rusya arasında tarihinin en büyük diplomatik restleşmesinin yaşanmasına ve diplomatik ilişkilerin en zayıf noktaya inmesine neden oldu.
***
Rusya ve ABD arasında ‘Soğuk Savaş’ dönemi uygulamalarına dönüş ve ‘Soft War’ bunlarla da sınırlı değil.
Rusya, ABD’nin Soğuk Savaş sonrası ‘hegemon güç’ olarak nüfuz kurduğu alanları bir bir daraltıyor.
Orta Asya, ‘renkli devrimlerin’ tersine çevrildiği Doğu Avrupa, Ortadoğu belirgin nüfuz mücadelesi alanları.
İstihbarat kökenli Putin’in uzun dönem iktidarda kalması, buna karşılık ABD’de ‘silik başkanların’ göreve gelmesi, Rusya’nın işini kolaylaştırıyor.
İran’la işbirliği içinde Suriye’de hesapları ters yüz etmeyi başardılar.
Demokrasiden uzaklaşan Türkiye gibi rejimleri rahatlıkla çekim alanları içine alabiliyorlar.
Çok daha ilginç bir iddia, Afganistan’a ilişkin yaşanıyor.
ABD’nin desteklediği mücahitler nedeniyle Afganistan’da batağa saplanan Rusya, SSCB’nin yıkılması ile son bulmuştu.
Rusya’nın şimdi Afganistan’da Taliban’dan petrol alarak gizli destek sağladığı ve ABD destekli yönetime karşı savaşma kapasitesini güçlendirdiği ve bu ilişkinin yaklaşık 8 aydır sürdüğü iddia ediliyor.
***
Sonuç olarak, ‘Cold War’ yani Soğuk Savaş bitti, ancak ‘tek kutuplu dünya’nın da ömrü uzun sürmedi.
Şimdilerde ‘Soft War’ diyebileceğimiz Soğuk Savaş’tan özellikler de taşıyan yeni bir uluslararası mücadele süreci yaşanıyor.
ABD ve Avrupa’da ‘lider’ eksikliği ve Brexit benzeri yaşanan bölünmeler, Rusya’nın nüfuz bölgelerini genişletme stratejisini kolaylaştırıyor.
Rusya’nın yeni oyununu ne kadar sürdürebileceği, Batı’nın yeniden ortak ve etkin hareket edip edemeyeceğine bağlı.
Bunu belirleyecek olan da, ‘lider’ bir ismin ya da isimlerin yakın zamanda Batı blokunda ortaya çıkıp çıkmayacağı olacak.
