Yorum | Erhan Başyurt
Rusya’nın ‘trolleri’ ve ‘bot’ denilen robot hesapları kullanarak sosyal medya üzerinden demokratik seçimlere müdahale ettiğinin arka arkaya ortaya çıkması ABD ve Avrupa’yı sarsıyor.
Amerika’da başkanlık seçimlerine Rusya’nın sahte Facebook ve Twitter hesapları üzerinden yoğun İngilizce mesaj bombardımanı yaptığının ve kararsız seçmeni etkilediğinin ortaya çıkmasının ardından bu kez İngiltere ‘seçimlere Rusya müdahalesi’ şokunu yaşıyor.
İngiltere’de siyasi hesapları alt üst eden ve ekonomi çevrelerince büyük tedirginlikle karşılanan ‘Brexit-AB’den ayrılma’ referandumuna da Rusya’nın planlı bir şekilde etki ettiği ortaya çıktı.
Rusya’nın ABD seçimlerine yönelik girişimlerini ‘SOFT WAR DÖNEMİ YAŞIYORUZ…’ başlıklı 1 Kasım’da yine bu köşede yer alan yazımda detaylıca anlatmaya çalışmıştım.
Bu yazıda siber saldırıların İngiltere ayağı üzerinde duracağız…
***
Putin’e yakın işadamı Yevgeny Prigozhin tarafından işletildiği tahmin edilen ‘trol fabrikası’ Rusya’nın St. Petersburg şehrinde…
Twitter geçtiğimiz ay ABD seçimlerine müdahil olan ve Internet Research Agency isimli ‘trol fabrikası’ ile bağlantılı yüzbinlerce mesaj atan 2 bin 752 sahte hesabı askıya aldığını açıkladı.
İskoçya Edinburg Üniversitesi askıya alınan bu hesaplardan 420 tanesinin ‘Brexit’ referandumu sırasında AB’den ayrılmayı teşvik eden, ‘Bağımsız İngiltere’nin gurur günü olsun!’ gibi cesaretlendirici tweet’ler attığını ortaya çıkardı.
Söz konusu Rus trol hesapları, ABD deniz kuvvetlerinden emekli bir subay, Tennesseeli bir Cumhuriyetçi, Teksas milliyetçisi hesaplar gibi kendini gizliyor.
Tamamı VPN ile bağlantı kurdukları için gerçekte Rusya’dan bağlantı yaptıkları geriye dönük kapsamlı incelemeler ile tespit edilebiliyor.
***
Swansea ve California üniversitelerinin birlikte yürüttüğü bir başka araştırma ise, Ruslara ait 156 bin hesabın Brexit referandumundan bir gün önce ve oylama günü ‘#Brexit’ hashtag’ıyla mesaj attıklarını, çoğunluğunun ‘cyborg’ olarak adlandırılan gerçek kişiler tarafından yönlendirilen ‘bots’ yani robot hesaplar olduğunu ortaya koydu.
Oxford İnternet Enstitüsü, büyük oranda otomatik tweet atmaya ayarlanmış 30 hesaptan referandumun son 3 gününde 135 bin tweet atıldığını ve bunların 11 milyon kez görüntülendiğini tespit etti.
Londra City Üniversitesi ise, ‘bots’ olarak bilinen 13 bin 493 hesabın koordineli şekilde referandumu etkilemeye yönelik 65 bin tweet attıklarını ve mesajların nereden atıldığının da gizlendiğini belirledi.
***
Bilgiler ortaya döküldükçe İngiltere’de siyasetçilerden sert tepkiler yükselmeye başladı.
En güçlü tepkiyi ise, Başbakan Theresa May beklenmedik bir sertlikte verdi.
May, Rusya’nın seçimlere doğrudan müdahale ettiğini, İngiltere ve Batılı müttefiklerinin arasını açmak için uydurma haberlerle saldırdığını ifade etti.
Putin’in enformasyonu silaha dönüştürdüğünü, demokratik ve açık toplumların altına oymaya çalıştığını kaydetti.
May, Rusya’ya oldukça basit bir mesaj vereceğini söyleyip, ‘Ne yaptığınızı biliyoruz’ dedi. Rusya’nın provokasyonlarının tehlikeli ve sonucu öngörülemeyeceğini belirtti.
***
Rusya’nın seçimlere etkisi araştırılırken İngiltere’yi şok eden başka gerçekler de ortaya çıktı.
Mesela, Londra Westminster terör saldırısı sırasında başörtülü Müslüman bir kadının yerde yatan kurbanlara aldırış etmeden telefonuyla oynayarak olay mahallinden geçtiğini iddia eden, iki tabloid gazetede haber de olan bir tweet ve fotoğrafın, gerçekte Rus troller tarafından İngiltere’de nefreti ve çatışmayı yaymak için yayılan bir yalan haber olduğu ortaya çıkarıldı.
Rus Kaspersky Lab tarafından üretilen güvenlik yazılımlarının, Rusya tarafından casusluk amaçlı kullanılabildiği tespit edildi. Kamu kurumlarından bu yazılımın kaldırılması çalışması başladı.
Daha ilgi çekici bir açıklamayı da İngiltere Siber Güvenlik Merkezi Başkanı Ciaran Martin yaptı. Martin, Ekim ayından bu yana kamu kurumlarının 600’ü aşkın siber saldırıya uğradığını ve çoğunluğunun Rus ‘hacker’lar tarafından gerçekleştirildiğini açıkladı.
***
ABD’de olduğu gibi İngiltere’de de İngilizce yayın yapan Rus RT televizyonu ve Sputnik haber sitesi hakkında da incelemeler başlatıldı…
Theresa May’in konuşmasında yer alan ‘Devlet destekli medya kurumları sahte haberler ve montaj fotoğraflar üreterek Batılı ülkelerin arasını açmaya ve Batılı kurumların altını oymaya çalışıyor’ sözleri dikkat çekmişti.
***
Rusya, çok iyi organize olmuş ‘siber saldırılar’ ile uluslararası düzende yeni bir ‘soft war’ dönemi yaşatıyor.
ABD ve Avrupa’yı zayıflatıp, Doğu Avrupa ve Ortadoğu’da istediği gibi kendisine yeni nüfuz alanları açıyor.
ABD ve İngiltere’deki kapsamlı araştırmalar, Rusya’nın tehlikeli oyununu çözmek için önemli ipuçları veriyor.
***
Peki, Rusya’nın bu ucuz ve etkin müdahale yöntemini sadece ABD ve İngiltere ile mi sınırlı?
Türkiye gibi Batı’dan uzaklaşan ve Avrasya blokuna yaklaşan Türkiye’de de Rusya’nın sosyal medya ve klasik medya üzerinden yönlendirmeler yapmış olması mümkün mü?
Peki, Rusya’nın Türkiye’de de seçimlere müdahil olması ve kamuoyunu yönlendirmiş olması ihtimali var mı?
Ortada henüz bir araştırma yokken ‘var’ ya da ‘yok’ demek mümkün değil.
Ancak Türkiye’nin de sandık güvenliği ve adil yarışın yanı sıra, ‘Rus cyborg’lar için de tedbirler almasında fayda var.
ABD ve İngiltere’nin basit gibi görünen bu saldırılardan nasıl derin yara aldıkları ortada…
Sayın Başyurt,
Çok önemli bir konuyu yazıyorsunuz, bu gerçekten ülke geleceği için hayati bir konu diye düşünüyorum. Keşke Rusya ve İran’ın Türkiye’de yürüttüğü operasyonları işler buraya gelmeden birileri takibe alsaydı ve önleyici tedbirler alsaydı. Kısaca bu Soft War öncesini/dışını hatırlatmak isterim. Türkiye 1991’den beri milyonlarla ifade edilen Eski Sovyet ülkelerinden gelen ziyaretçi, turist, mülteci vs. ile yüzleşti. Bu dönemde özellikle kamuoyunda “nataşa” tabir edilen fuhuş yapan kadınlar büyük bir sektör oluşturdu. Zaman içinde bunlar azaldı mı yoksa kanıksandı mı nasıl olduysa gündemden düştüler. Bir de Askeri Casusluk Davası ile ortaya saçılan yüzbinlerce belgenin fuhuş yapan kadınlar aracılığıyla toplanması ve başka ülke yada ülkelere servis edilmesi olayları vardı. Çok sayıda subayın uygunsuz görüntülerinin çekilip depolandığı ortaya çıkmıştı. Ancak ip burada koptu, bu soruşturmaları yapanlar hukuka saygılarının gereği bu bilgileri kamuoyuna deşifre etmediler ama daha sonra hukuk katledilince o davalar da kapandı. Şimdi soru şu: 15 Temmuz dahil son dönemde yaşadığımız komplo ve savruluşlarda “Nataşa” ve burada değinmediğim İran kaynaklı benzer operasyonlarda yer alan kadınlar için kullanılan tabirle “Mutaşa”ların rölü nedir? Bu kadar büyük kırılmaların yaşandığı siyasette, orduda, yargıda vs. acaba kaç kişi bu şekilde kontrol altına alındı ve kullanıldı/kullanılıyor? Yoksa Erdoğan’da böyle bir operasyonla mı taraf değiştirdi? Keşke siz gazeteciler bu konulara eğilebilseniz, elinde belge vs. olan yada Askeri Casusluk Davası gibi davalarına vakıf olan gazeteciler bu konuları dünya gündemine taşıyamazlar mı?
Bizl TAM Bağımsız ve Lider ülke olduğumuz için Rusların bizi yönlendirme imkanı yok. Ayrıca bizim ülkemizde öyle fotomontajlı yalan haberlere inanıp gaza gelecek bir toplum da yok. Zaten gerekirse Bağımsız ve Tarafsız Yargımız, yalan ve manipülasyonları ortaya çıkarıp cezasını verir.
Yukarıda yazdıklarıma ben bile inanmıyorum ama bunu belirttiğim halde inananlar olacaktır 🙂