HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
Türkiye’de umudunu kaybedenlerin sayısı her geçen gün daha da artıyor. Tartışmalı rakamlarıyla gündemden düşmeyen TÜİK, 2020 Ekim dönemine ilişkin işsizlik ve istihdam verilerini açıkladı. Buna göre işten çıkarmanın yasak olduğu dönemde işsizlik oranı yüzde 12,7 oldu. İnanması güç ancak TÜİK’e göre işsizlik oranı, yıllık bazda binde 7 düşüş gösterdi.
Ancak aynı TÜİK’e göre söz konusu dönemde istihdam da 896 bin kişi azalmış! TÜİK, hem istihdamın hem de işsizliğin aynı anda azaldığını savunuyor. TÜİK’in verilerine göre geniş tanımlı işsiz sayısı 9.6 milyon civarında.
Verilerdeki en dikkat çeken ayrıntılardan biri de iş bulma ümidini kaybedenlerin sayısındaki inanılmaz artış. 2019 yılı Ekim ayında ‘umutsuz’ işsizlerin sayısı 668 bin olarak açıklanmıştı. Bir yıl sonra söz konusu rakam 1 milyon 511 bine yükseldi. İş aramayıp çalışmaya hazır olanların toplamı ise 4 milyon 348 bin kişi.
DİSK-AR: GENİŞ TANIMLI İŞSİZ SAYISI 10,6 MİLYON!
DİSK-AR’ın işsizliğe dair açıkladığı rakamlar ise korkutucu. Buna göre revize edilmiş geniş tanımlı işsiz 10,6 milyonun bile üzerinde. Geniş tanımlı işsizlik oranı (revize) ise yüzde 29,8. İşten çıkarmanın yasak olduğu dönemde bile istihdamdaki azalış ve geniş işsiz sayısındaki artış endişe verici. Yasak kalktığı takdirde işsiz ordusuna yüzbinlerce kişinin eklenecek olması geleceğe dair umutları da tüketiyor.
Ne dolar kuru ne faizlerin yüksekliği; Türkiye’nin en önemli sorunu işsizlik, azalan gelir seviyesi ve yüksek enflasyon. TÜİK, geçtiğimiz yılın ekim ayına ilişkin işsizlik ve istihdam verilerini açıkladı. TÜİK’e göre işsiz sayısı 2020 yılı Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 391 bin kişi azalarak 4 milyon 5 bin kişi olmuş. İşsizlik oranı da binde 7 puanlık azalış ile yüzde 12,7 seviyesinde gerçekleşmiş.
İSTİHDAM 896 BİN KİŞİ AZALDI
TÜİK’in tablosundaki en önemli veri istihdam edilenlerin sayısı. 2020 yılı Ekim döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 896 bin kişi azalarak 27 milyon 447 bin kişi, istihdam oranı ise 2,3 puanlık azalış ile yüzde 43,6 oldu. (Bugün bu oranın yüzde 42,5’lerde olduğu tahmin ediliyor) TÜİK’in hesabına göre istihdam edilenlerin sayısını azaldığı dönemde işsizlik de azalmış! Ekonomistler de bu soruya cevap veremiyor; on binlerce işyerinin kapandığı pandemi sürecinde istihdam sayısı azalırken, nasıl oldu da işsizlik de azaldı?
GENÇ İŞSİZLİK ORANI YÜZDE 24,9
TÜİK’in önemli verilerinden bir diğeri de ‘umutsuz’ işsizler. 2019 yılı Ekim ayında ‘umutsuz’ işsizlerin sayısı 668 bin olarak açıklanmıştı. 2020 Ocak ayında rakam 946 bine çıktı. Temmuz’da 1 milyon 335 bine tırmanan ‘umutsuz’ işsiz sayısı ekim ayında 1 milyon 511 bine yükseldi. 4 milyon 5 bin işsiz var. İş aramayıp çalışmaya hazır olanların toplamı ise 4 milyon 348 bin kişi. Dolayısıyla TÜİK’in resmi verilerine göre bile geniş tanımlı işsiz sayısı 8,5 milyona yakın. Genç nüfusta işsizlik oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,4 puanlık azalışla yüzde 24,9 olarak açıklandı.
AVRUPA’DA DURUM NE?
Peki Avrupa’da durum ne? Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), Avrupa Birliği (AB) ve Euro Bölgesi’nin Kasım 2020 dönemine ilişkin işsizlik verilerini geçtiğimiz hafta yayınlamıştı. Buna göre, AB’de işsizlik kasımda yüzde 7,5 olarak açıklandı. Avrupa’da yüzde 4,4 ile işsizliğin en az olduğu ülkelerden Almanya’da genç işsizlik yüzde 5,7 ile gençlerin en çok istihdam edildiği ülke konumunda. Almanya’yı yüzde 8,6 ile İsviçre, yüzde 8,9 ile Çekya ve yüzde 9,1 ile Malta takip ediyor. AB’nin genç işsizlikte genel ortalaması ise yüzde 17 civarında.
DİSK-AR: TÜİK GERÇEK VERİLERİ SAKLIYOR
DİSK-AR da dün işsizlik verilerini paylaştı. Buna göre gerçek işsiz sayısı 10 milyonun bile üzerinde. Raporda, TÜİK’in verilerinin gerçekleri yansıtmadığı belirtiliyor. “İstihdam ve işsizlikteki vahim tablo sürüyor.” denilen açıklamada, “TÜİK açıkladığı dar tanımlı işsizlik oranı ve işsiz sayısı ile Covid-19’un istihdam üzerinde yarattığı tahribatı yansıtmıyor, tersine saklıyor. Nisan 2020’den bu yana uygulanan işten çıkarma yasağı nedeniyle TÜİK’in dar tanımlı/standart işsizlik verileri işgücü piyasalarındaki gerçek tabloyu yansıtmıyor. TÜİK’in verileri perdelenmiş verilerdir.” denildi.
GERÇEK İŞSİZ SAYISI 10 MİLYONU AŞTI
DİSK-AR’ın raporuna göre geniş tanımlı işsiz sayısı 1 yılda 2 milyon 379 bin kişi artarak 9 milyon 681 bine yükseldi. Geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 27. Salgının etkisiyle revize edilen geniş tanımlı işsiz sayısı ise 10 milyon 681 bin. Son bir yılda toplam işgücü 1 milyon 288 bin azalarak 32 milyon 740 binden 31 milyon 452 bine geriledi. İşgücüne katılım oranında büyük düşüş yaşanmaya devam ediyor. Yüzde 53 olan işgücüne katılma oranı son bir yılda 3 puan gerileyerek yüzde 50’ye düştü.
