HABER-YORUM | İLKER DOĞAN
AKP iktidarının ‘işten çıkarmaları yasaklamayı’ öngördüğü yasa teklifi işçi sendikalarının tepkisini çekti. DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, yasanın ‘ücretsiz izin’ uygulamasını yasal hale getirdiğini söyledi. HAK-İş Başkanı Mahmut Arslan ise ‘ücretsiz izin’ durumunda verilmesi öngörülen 39 TL’nin yetersizliğine dikkat çekti. Arslan, ödenecek miktarın en azından kısa çalışma ödeneğinin alt birimi olan 1.775 liraya çıkarılması gerektiğini söyledi. Türk-İş Başkanı Ergün Atalay ise tepkisi, “Taslakta öngörülen günlük 39,24 lira (aylık 1,177 lira) nakdi ücret desteği son derece yetersizdir.” ifadelerini kullandı.
Kovid-19 salgını ile mücadele kapsamında işten çıkarma üç ay süreyle yasaklanıyor ancak hazırlanan yasa taslağına göre fesih yasağı olan işveren, işçileri ücretsiz izne çıkartabilecek. Taslağa göre Cumhurbaşkanı, fesih yasağını 6 aya kadar uzatabilecek. Taslak, ücretsiz izini ‘yasal’ hale getirdiği için sendikaların tepkisini çekti. İşçi sendikalarının üzerinde durduğu bir başka önemli unsur ise verilmesi düşünülen günlük 39 TL’nin yetersiz olduğu. Sendika temsilcileri, ücretsiz izne çıkarılacak olan işçiye verilecek aylık bin 177 liranın en azından 1.775 TL olan kısa çalışma ödeniğine çıkarılmasını istiyor. İşte sendika temsilcilerinin görüşleri:
İKTİDAR İŞÇİYE DAHA AZ PARA ÖDEMENİN DERDİNDE
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu: “Ücretsiz izni meşrulaştırmaya ve işçileri sefalete mahkum etmeye yönelik olan bu düzenleme asla kabul edilemez. Yasa taslağına göre fesih yasağı uygulanan hallerde işveren işçiyi ücretsiz izne ayırabilecek. Yasa teklifi işçileri ücretsiz izne mahkum ediyor. Ücretsiz izin uygulaması meşrulaştırılamaz! Hükümet İşsizlik Sigortası Fonu’ndan işçiye daha az ödeme yapmak için yeni bir yol icat etmeye çalışmaktadır. Böylece ücretsiz izne çıkarılan işçilere normal şartlarda hak edecekleri işsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödeneğinden çok daha düşük ödeme yapılması amaçlanıyor. Örneğin kısa çalışma ödeneği uygulanacak olsaydı 1752 TL ile 4 bin 381 TL arasında ödenek alacak işçiye sadece 1.177 TL ödenmesi planlanıyor. Bu vahim bir durumdur. Bu yolda işsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödeneği devreden çıkarılıyor ve bunun yerine ayda 1177 TL ile ucube bir ücretsiz izin uygulaması getirilmiş oluyor.”
GÜNLÜK 39 TL CİDDİ BİR SORUN
HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan: “Olağanüstü bir dönemde geçiyoruz. Medyadan öğrendiğimiz kadarıyla, taslağa göre bizim de ısrarla üzerinde durduğumuz işçi çıkarma yasağının gündeme alınmış olması sevindirici. Ancak bu maddelerin içinde yer alan gerek 15 Mart’tan sonra içten çıkarılan çalışanlar için, gerekse ücretsiz için belirlenen ücret skalası var. Bu asgari ücretteki en düşük skala. Bu bizim açımızdan ciddi bir sorun. İşten çıkarma yasağı tam uygulanırsa önemli bir adım ancak bu konuda işverenler işten çıkarmak yerine, işten çıkarmanın bir kısım bedelleri var, onun yerine işçileri ücretsiz izine çıkararak hiçbir risk almadan, ödeme de yapmadan süreci bu yöne kaydırmak isterlerse bu bizim için ciddi bir sorun demektir. En azından işsizlik ödeneğinde kısa çalışma ödeneğinin alt birimi olan 1775 liralık bir miktar düşünülerek çalışma yapılmalı.”
TÜRK-İŞ: SON DERECE YETERSİZ
Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay: “Koronavirüs koşulları bitene kadar işveren hangi gerekçe ile olursa olsun işçiyi işten çıkarmamalıdır. Kısa Çalışma Ödeneği’nden faydalanabilenler bu düzenlemelerin dışında bırakılmalıdır. Amaç, şartları nedeniyle gelirsiz ve mevzuatın sağladığı korumanın dışında kalan işçilere (lokanta, berber ve benzeri yerlerde çalışanlar) ödeme yapılmasının sağlanmasıdır. Vasıflı çalışanların istihdamının sürdürülmesi için, Kısa Çalışma Ödeneği’nden faydalanan işçiye ikramiye, prim ödemek isteyen işverene kolaylıklar sağlanmalıdır. Ücretsiz izne çıkarılarak nakdi ücret desteği sağlanacak işçilerin her türlü zorunlu fatura ve kredi borçları faizsiz olarak 3 ay süre ile ertelenmelidir. Taslakta öngörülen günlük 39,24 lira (aylık 1,177,20 lira) nakdi ücret desteği son derece yetersizdir. Asgari ücretin günlük brüt tutarının yüzde 40’ına tekabül etmektedir. SGK’ye bildirilen son 3 aylık prime esas kazanç ortalamasının en az yüzde 40’ı olarak belirlenmesi isabetli olacaktır.”
