HABER İNCELEME | İLKER DOĞAN
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un, emeklilere maaş ödemeye devam ettiklerini söylemesi kamuoyunda büyük tepki çekti. Bakan’ın verdiği bilgilere göre emeklilere son 2 yılda 674,5 milyar lira aylık ödemesi gerçekleştirilmiş. Selçuk, yazılı açıklamasında emeklilerin yanında olmaya devam edeceklerini anlattı. Ancak gerçekler Selçuk’un açıklamalarından çok farklı.
Emekli maaşları AKP iktidarı döneminde eridikçe eridi. Çok değil, 10 yıl önce emekli maaşıyla tanesi 117 liradan 6 adet çeyrek altın alabilen emekli, bugün en düşük emekli maaşıyla iki çeyrek bile alamıyor! Asgari ücretin 2.324 lira olduğu Türkiye’de, bugün bile 1.300 lira emekli maaşı bağlanan insanlar var… Asgari ücretin neredeyse yarısı!
VEKİLLERİN YILLIK MALİYETİ 500 MİLYON TL!
İşin bir başka boyutu da 25 bin TL olan milletvekili maaşlarının en düşük emekli aylığının neredeyse 20 katı olması. Danışman ücretleri, sağlık, haberleşme, ofis, ulaşım gibi giderler de eklendiğinde bir milletvekilinin aylık ortalama maliyeti ise 60 bin liranın üzerinde. CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, iki yıl önce yaptığı açıklamada vekillerin yıllık maliyetinin 400 milyon TL’den fazla olduğunu söylemişti. Bugün bu rakamın 500 milyonu aştığı tahmin ediliyor. Emekliler yıllarca çalışıp vergi ödediği için maaş alıyor; peki Meclis’in bypass edildiği Türkiye’de milletvekillerine hangi hizmetlerinden dolayı aylık 60 bin TL harcanıyor?
AKP rejimi döneminde en büyük sıkıntıyı çeken kesimlerin başında emekliler geliyor. Sayıları 13,1 milyonu bulan emeklilerin maaşları her geçen eridikçe eriyor. İnsanlar yıllarca çalışıyor, katma değer üretiyor, devlete vergi ödüyor. Ancak emekli olduğunda dertleri daha da artıyor. Zira bağlanan maaşlarla geçinmek mümkün değil.
İktidara geldiği 2002’den bu yana AKP hükümeti, emekli aylıklarıyla ilgili dişe dokunur hiç bir düzenleme yapmadı. Gerçek enflasyon yüzde 30’un bile üzerindeyken emeklilere yüzde 10 civarında zam yapılıyor. Emekli maaşına yıllardır gerçek enflasyon oranlarının çok altında zam yapılması, sorunu daha da büyüttü.
2010’DA 6 ÇEYREK ALTIN ALINABİLİYORDU
2010 yılında en düşük SSK emeklisi maaşı net olarak 683 liraydı. Ve söz konusu parayla tanesi 117 TL’den yaklaşık 6 çeyrek altın alınabiliyordu. Bugün en düşük SSK emeklisi maaşı (2000 yılı sonrası) 1.263 lira. Çeyrek altının fiyatı ise 790 TL. Çok değil 10 yıl önce maaşıyla 6 çeyrek altına alabilen emekli, bugün 2 çeyrek bile alamıyor. 2010 yılında maaşının tamamıyla 455 Dolar alabiliyordu emekli. Bugün ise sadece 160 Dolar.
GEÇİNEMEYEN EMEKLİ, İŞ ARIYOR!
13,1 milyon emekliden 4 milyondan fazlasının maaşı asgari ücretin altında. Dolayısıyla geçinemiyorlar. DİSK’in araştırmasına göre 2003 yılında 1,5 milyon olan çalışan ve iş arayan emekli sayısı 2017 itibariyle 4 milyonu aştı. Bugün bu rakamın 5 milyona dayandığı tahmin ediliyor. Raporda, ‘çalışan ve iş arayan emeklilerin sayısının giderek artmasının temel nedeni, emekli aylıklarının insanca yaşamaya yetecek seviyede olmaması’ şeklinde açıklanıyor.
AVRUPALI EMEKLİ NE KADAR MAAŞ ALIYOR?
Türkiye’de emeklilerin durumu ortada. Peki Türkiye’yi kıskanan Avrupa’da emeklilere ne kadar maaş veriyor? Söz konusu maaşla neler alabiliyorlar? Avrupa’da durum genel olarak birbirine çok yakın. Örnek olsun diye Almanya’ya bakalım. Türkiye’de emekliler enflasyonun altında ezildikçe ezildiğini yazmıştık yukarıda.
Almanya’da 2010-2018 yılları arasında ortalama emekli maaşı yüzde 22.4 arttı. Aynı dönemde enflasyon ise yüzde 11,4 olarak kayıtlara geçti. 8 yıllık enflasyon yüzde 11,4! Yani emekli bir Alman’ın alım gücü Türkiye’dekilerin aksine arttı… Almanya’da en düşük emekli maaşı 900 Euro’nun üzerinde.
Söz konusu maaşla bir Alman 90 kilo et, 900 litre süt, 700 litre benzin alabiliyor. Türkiye’de en düşük emekli maaşıyla ise ancak 20 kilo et, 260 kilo süt, 180 litre benzin alabiliyorsunuz. Ancak iktidar temsilcilerine sorsanız, emekliler ‘gül’ gibi geçinip gidiyor…
