SEMİH ARDIÇ
Türkiye’nin kriz içinde krizlerine takılıp kalınca dünyada olup bitenleri ıskalayabiliyoruz.
Dünya ekonomisi Amerika ile Çin arasında başlasa da her ekonomiyi sarsan ticaret savaşları ve İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) resmen boşanması (Brexit) gibi iki temel riskle karşı karşıya.
Ticaret savaşları Amerika ile Çin arasında patlak verse de bütün dünyayı tesiri altına aldı. Brexit safahatında şu ana kadar iki başbakanı feda eden İngiltere bu defa Boris Johnson ile boşanma teşebbüsünde bulunacak.
BREXIT RİSKİ HERKES İÇİN GEÇERLİ
Kraliçe 2’nci Elizabeth, Johnson’ı anlaşmalı boşanma olmasa da evliliği tek taraflı bitirmek üzere tavzif etti. Bu sefer yıkarak gitmeyi göze aldılar.
Milliyetçiliğin, ırkçılığın, göçmen karşıtlığının ve ticarî korumacılığın revaçta olması küresel ticaretin aleyhinedir.
Bu tehdidi dikkate alan Uluslararası Para Fonu (IMF), 23 Temmuz’da yayımladığı Küresel Ekonomik Görünüm raporunda dünya ekonomisine dair büyüme tahminlerini aşağı çekti.
Halihazırda 2008 krizinden bu yana en düşük seviyeye gerileyen büyümenin daha da azalacak olması Türkiye gibi krizle boğuşan ekonomiler namına endişe verici.
YÜZDE 3,9’DAN YÜZDE 3,2’YE İNDİ
2019 senesine dair tahminini defalarca düşüren IMF geçen sene açıkladığı raporda dünya ekonomisinin 2019’da yüzde 3,9 büyüyeceği yönündeydi.
O rakam Nisan’da yüzde 3,3’e çekilmişti. Son raporda büyüme tahmini yüzde 3,2’ye indi. 2020 için de yüzde 3,6’dan yüzde 3,5’e çekildi.
Raporda, “Küresel büyüme düşük seyretmeye devam ediyor. Nisan ayındaki rapordan bu yana Amerika Birleşik Devletleri, belli Çin ithalat kalemlerine yönelik gümrük vergilerini arttırdı. Çin de ABD’den ithal edilen bazı kalemlerin alt kümelerine yönelik vergileri artırarak buna karşılık verdi.” tespitinde bulunuldu.
2020’YE DAİR BELİRSİZLER FAZLA
IMF aynı zamanda mal ve hizmetlerin küresel ticaret hacmi büyümesine dair beklentilerini de düşürdü. Bu kalemde IMF’nin 2019’a dair tahmini 0,9 puan azaltılarak yüzde 2,5’e geriledi.
IMF, 2020’de büyümenin yüzde 3,5’i bulamayabileceğini belirtti. Zira gelişen ve gelişmiş ekonomilerde yüksek borçluluk ve koruma duvarlarının her geçen gün yükseldiği bir ticaret iklimi büyümeyi tehdit ediyor.
EKONOMİYE YÖN VERENLER DE ÜMİTLİ DEĞİL
Dünya ekonomisine dair IMF gibi önde gelen 500 iktisatçı da karamsar.
Veri ve haber ajansı Reuters’in dünyadaki önemli 500 iktisatçı arasında yaptığı son anket IMF raporundan da beter.
1-24 Temmuz arasında Reuters tarafından yapılan ankete katılan iktisatçıların yüzde 75’i dünya ekonominin daha evvel beklenenden fazla kötüleşeceği kanaatinde.
Ankete konu olan 45 ülke büyümesinde 100 iktisatçıdan 90’ı bu sene için eski tahmine göre büyümede gerilemeye ya da en iyi ihtimalle yerinde saymaya işaret etti. Üstelik bu tahminleri sadece bu yıl için değil 2020 için de geçerli.
İktisatçılara göre süregiden ticaret savaşları büyümeyi tehdit ediyor.
TÜRKİYE NE YAPIYOR?
Türkiye’nin bu verileri ne kadar takip ettiği ve buna uygun stratejiler geliştirdiği meçhul!
İhracatı 2012 seviyesinin bir miktar üzerine çıkarabilmiş olmanın verdiği nispî başarıyı zafer havasında kutlayan iktidarın önünde çok daha elzem işler var.
Abdullah Gül, Ali Babacan ve Ahmet Davutoğlu gibi yeni parti kurmaya hazırlanan isimleri Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri Recep Tayyip Erdoğan tarafından “hain” ilan etmek dururken ihracatın düşme ihtimaline karşı tedbir almak da neyin nesi!
Dünya yavaşlasa bir kalbur samanı yanmayacak Berat Albayrak’ın IMF ya da Reuters raporlarını kale almasını beklemek hayli safdillik olacaktır.
ERDOĞAN’DA FORMÜLDEN BOL NE VAR
“Son kale” Merkez Bankası’nı 6 Temmuz’de gece yarısı darbesi ile ele geçirmiş bir iktidar için çok tali meseleler bunlar. Dünya yavaşlasın, İngiltere AB’den tek taraflı boşansın, Amerika ile Çin’in kavgası büyüsün… Ne gam!
Erdoğan çok zorda kalırsa anahtarları teslim aldığı Banknot Matbaası’na verir talimatı, basar paraları… Formül bu kadar basit.
İktisatçı, IMF, Reuters, Bloomberg, Fitch, Moody’s, AB, İngiltere, Almanya, Fransa, Amerika veya bütün cihan yan yana gelse hiç fark etmez.
Hepsi dış mihrak hepsi Türkiye’yi kıskanıyor. Öyle değil mi?
Ver Mehter’i Erkan Tan! (Bu arada Erkan Tan kayıplara karıştı. Kovmamışlardır inşallah!)