Döşüne vur!

YORUM | M. NEDİM HAZAR

Yaz tatili gelip okullar kapandı mı, çocuklarını mahalle esnafının yanına çırak olarak vermek eski bir Anadolu geleneğidir. Böylelikle eğer çocuk okuyamazsa en azından erken yaşta bir meslek edinsin istenirdi. Benim nasibime düşen ise ilkokul yıllarının ortalarında bir berber dükkânıydı. Uzaktan akrabamız olan Halil amcanın yanına çırak olarak vermişti babam.

Kelimenin tam anlamıyla bir ‘usta’ydı berber Halil.

Şişe dibini andıran gözlüklerini taktı mı, ilerleyen yaşına rağmen değme kuaförlere taş çıkarırdı ustam. Eskiler bilir; imkânsızlık ve yokluk özellikle Anadolu kentlerinde esnafın kendi alanları dışında da uzmanlaşmasına sebep olurdu. Tam manasıyla ‘zanaatkâr’ olan Halil usta sadece saç/sakal kesmezdi. Koltuğunun altında taşımaktan gözenekleri pul pul olmuş, vaktiyle siyah olduğunu tahmin ettiğim bir çantası vardı.

BU YAZIYI YOUTUBE’TA İZLEYEBİLİRSİNİZ ⤵️

Ama ne çanta! Ben diyeyim ilk yardım seti, siz deyin acil servis ünitesi.

 İçinde enjektör seti vardı örneğin. İğne yapardı ve elinin hafifliğiyle meşhurdu. 

Kulak temizler, diş çekerdi ayrıca. Ben şahit olmadım ama komşu esnaf bademcik aldığını bile söylerdi o zaman. Bir yere beraber gidersek ben taşırdım çantayı onun ‘aman çocuğum dikkat et, içinde kıymetli edevat var’ ikazlarının eşliğinde.

Kimi zaman civar köylere gider, hem tıraş yapar, hem de çantasındaki aletler hangi alanda ise onları kullanırdı. 

Bir keresinde beni de götürdü bir iş gezisine. Saç, sakal, kulak, burun, boğaz vesaire derken tüm köyü kontrolden geçirirdi. Üstelik sadece insanlar değildi uzmanlık alanı. Doktor bulunamayan ücra beldelerde baytar ne arar! Hayvanlarıyla ilgili sıkıntılarını da ustama danışırdı köylüler. 

Çok sihirli bir tedavi yöntemi vardı. Kim hayvanıyla ilgili bir müşkülünü söylese aşağı yukarı aynı cevabı verirdi. Kelimeyi ilk kez ondan duymuştum: 

Döşüne vur!

Belli ki bir dönem denemiş ve işe yaradığını görmüş, üstelik köylüleri de ikna etmişti. Küçük ya da büyükbaş fark etmez, meselenin ne olduğu da; çözüm hayvanın döşüne vurmaktı ona göre…

Kümes hayvanları için ise tedavi biraz daha naifleşiyordu: 

Döşünü tokatla!

Berber dükkanının yakınında olan ‘hal pazarı’na yumurta, yoğurt, yağ getiren köylüler ona da bir uğrar hayvanlarıyla ilgili akıl danışırlardı. Aldıkları cevap hep aynıydı: 

Döşüne vur, düzelir!

Köydeyken akıl verdiği çiftçilerden biri, şehre inince yanına uğramıştı yine. Söylemeyi unuttum şahane de ayran yapardı ustam. Yaz aylarında misafirlere ayran ikram ederdik hep. Bir mendile sarılan buz kalıbını ayakkabı topuğuyla un ufak ettikten sonra sürahiye koyar, yoğurdu buz parçacıklarıyla seyreltirdi. Üzerine bir miktar da tuz ekleyince al sana eşsiz bir aroma…

Ayranı afiyetle içen köylüye hasta olan tosununun durumunu sordu berber Halil usta. “Az daha mundar oluyordu, can çekişmeye başladı, kestik fakir fukaraya dağıttık” dedi adam üzüntüyle. Demek ‘döş’ çözümü çok işe yaramamıştı. Muazzam bir tevekkül ile “Murad-ı ilahi” dedi ustam. Tasdikten başka bir seçenek kalmamıştı dükkândaki herkes için.

Bir nalburdu yan komşumuz. Çocukları büyüyüp evden uçtukları için karı-koca canları sıkılmasın diye eve muhabbet kuşu almıştı bir çift. Ve yaz sıcaklarından mıdır nedir bilinmez, hastalanmıştı kuşlardan biri. “Sen bilirsin Halil usta, ne yapmak lazım?” diye sordu kapı önünde otururken bir ikindi vakti. Merakla ustama baktım, kuşa da aynı çözümü mü önerecekti acaba?

Sorular sordu, cevaplarını sabırla dinledi ve sihirli reçetesini güncelledi o an: 

“Döşünü sık!”

Aslında 40 yıldan beri, terörle mücadeleden sadece dağı taşı bombalamayı anladığımızı anlatacaktım ama yerim kalmadı.

Kusuruma bakmayın.

Türkiye'de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇

5 YORUMLAR

  1. Bir husus ancak bu kadar ariz amik ve efektif anlatılabilir.Yazıyı okuyunca bahse konu ustadan mülhem acizane terörün reçetesini buldum.İlan ediyorum sıkı durun “DÖŞÜNÜ BOMBALA”:)))

  2. Süpersin ya valla, şu bizim yılların köşe yazarları; 20 yıldır süren ETO&RTE kavgası(tiyatrosu) hakkında “ahha yine kılıçları çektiler” deyince bende onlara bu yazıyı yollayacam ” DÖŞÜNE KILIÇ KALKAN”

YORUM YAZIN

Lütfen yorumunuzu yazın
Lütfen isminizi girin