ENSAR NUR | STRAZBURG TR724
Strazburg’da toplanan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, bir sonraki Bakanlar Komitesi toplantısına kadar (30 Kasım – 2 Aralık) Osman Kavala’nın serbest bırakılmaması halinde ihlal prosedürüne başlanacağını belirtti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının icrasını denetlemek için üç ayda bir toplanan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 14-16 Eylül tarihleri arasında düzenlenen toplantıda Osman Kavala’nın serbest bırakılmasını istedi. Komite, Kavala’nın 30 Kasım’a kadar serbest bırakılmaması halinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 46’ya 4 maddesi kapsamında “ihlal prosedürü başlatmaya dair resmi bir bildirim gönderme niyetinde” olduğunu belirtti.
Açıklamada, AİHM’in “Mahkeme Kavala davasında, başvuranın tutuklanmasının ve tutuklu yargılanmasının, onu susturmak ve diğer insan hakları savunucularını caydırmak gibi gizli bir amaç güttüğüne karar vermiştir” ifadelerine yer verilirken, özellikle Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) başta olmak üzere Türk yargısının tam bağımsızlığını ve tarafsızlığını garanti altına almak için yasal ve diğer önlemleri alma çağrılarını yinelendi.
Bakanlar Komitesi Selahattin Demirtaş ile ilgili olarak da AİHM kararlarının derhal uygulanmasını istedi, 22 Haziran’da dolan eylem planı sunma tarihini Türkiye talep etmediği halde 30 Eylül’e kadar uzattı.
AİHM, Osman Kavala’nın tutukluğu ile alakalı olarak makul şüphenin olmaması, tutukluluk için ilgili ve yeterli sebeplerin bulunmaması ve Anayasa Mahkemesi tarafından hızlı bir yargı denetimi yapılmaması sebebiyle 10 Aralık 2019’da hak ihlali olduğuna karar vermiş ve karar 11 Mayıs 2020’de kesinleşmişti. Mahkeme ayrıca 2017’den beri tutuklu olan Kavala’nın derhal serbest bırakılmasını istemişti.
Ayni şekilde, 22 Aralık 2020 tarihinde Kürt siyasetçi Selahattin Demirtaş’ın tutukluğuyla ilgili karar veren mahkeme, Demirtaş’ın haklarının ihlal edildiğine hükmetmişti. Demirtaş’ın davasında makul şüphenin olmaması, tutukluluk için ilgili ve yeterli sebeplerin bulunmaması, Anayasa Mahkemesi tarafından hızlı bir yargı denetimi yapılmaması, ifade özgürlüğünün ve seçilme hakkinin ihlal edilmesi nedenleriyle Türkiye’yi mahkum etmişti.
Mart ve Haziran 2021’deki Bakanlar Komitesi toplantılarında da Kavala ve Demirtaş’ın serbest bırakılması istenmiş, aksi takdirde Türkiye’ye karşı ihlal prosedürü başlatılabileceği belirtilmişti.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 46. maddesi uyarınca taraf devletler, AİHM’in kararlarına uymayı taahhüt ederler. Bakanlar Komitesi, kararların icrasını izlemek için ilgili ulusal makamlar, başvuranlar, sivil toplum kuruluşları, insan hakları kurumları ve diğer ilgili taraflarca sağlanan bilgilere dayanmaktadır.
