YORUM | BEKİR SALİM
Geçen hafta yarım bırakmıştık…
Ben, Reyhanî’ye atışmanın son bölümünde “cahil, kültürsüz” deyince bana döndü, başladı O da gülmeye. “-Peki, şimdi cahili, kültürsüzü anlayacağız.” dedi ve devam etti. Muamma kısmı atışmanın en zor bölümüdür; cevap veremezseniz pes etmiş sayılırsınız:
Âşık Reyhanî :
Evlat sana birkaç soru soracam
Elimde gördüğün saza ne derler?
Bu arada kerâmetin görecem,
Evini terk eden kıza ne derler?
Birinci soru kolaydı da ikinci sorunun cevabı yoruma açık olduğu için laf kalabalığına getirdim :
Âşık SALİM :
İlk sorun çok basit, hemen söyliyim,
Elindeki o saz divandır Usta.
Evini terk etmiş kızı ne bülim, (*)
Onu gösterecek zamandır Usta.
Âşık Reyhanî :
Bildin cevabını, şükür Allah’a
Onun değerine biçilmez paha,
Al ustandan sana bir soru daha,
İlim adamları tuza ne derler?
Âşık SALİM :
Fen dersini her şeyden çok severim.
Kullanmamak lazım, yabancı terim.
Ama, ben de “sodyum klorür” derim.
Gayrisini bilmem, yalandır Usta.
dediysem de cevap olarak kabul etmedi. “-Nata mat” gibi arapça, farsça bir şeyler söyledi. Ben de, “-Beş dakika bekle, gidip fen kitabını getirip göstereyim.” dedim. O zaman gene hızlı hızlı biraz da sinirlice vurdu sazın tellerine:
Âşık Reyhanî :
Bilmiyorum demek ayıp mı, ar mı?
Bu ecnebi sözler yanına kâr mı?
Senin Hak ilminden haberin var mı?
Bilir misin, otuz cüze ne derler?
Soru en iyi bildiğim yerden gelmişti:
Âşık SALİM :
Dört yaşımda hocalara getmişem,
Hafızlık demişem, yanmış tütmüşem,
En az yirmi kere hatim etmişem,
O benim ilk aşkım, Kur’an’dır Usta.
Âşık Reyhanî :
Başının tâcıdır bütün ervâhın,
Emrini iletir Yüce Allah’ın,
Ağzından dökülür Habibullah’ın,
O, her harfi elmas söze ne derler?
Âşık SALİM :
Sorunun içinde cevap çok zarif,
Bilmem ki ârife ne lâzım târif,
İnci, mercan, zümrüt, Hadis-i Şerif,
Her biri bir derde dermandır Usta.
Âşık Reyhanî :
İnsanı yok yere düşürür dara,
Sevinci, neş’eyi çevirir zâra,
“Babayiğitleri koyar mezara,”
Hayın hayın (hain hain) bakan göze ne derler?
Âşık SALİM :
Kimlerin kalbinde olursa haset,
Onlardan beklenir her fitne, fesat.
Hayın camış gibi ederler rasat,
Nazar en zehirli yılandır Usta.
Âşık Reyhanî :
Duvarlardan bile ederler hayâ,
Onların semtine uğramaz riyâ,
Bezen anlaşılmaz kimi evliyâ,
Yâre ettikleri naza ne derler?
Âşık SALİM :
Her kimin gönlünde Hakk aşkı kaynar,
Onun için elbet büyük makâm var.
Allah sevdiğinin nazıyla oynar,
Bu ne büyük lütf u ihsandır Usta.
Tam olarak hatırlamıyorum, ama sanırım bir bu kadar daha soru sorup, soruları da sonlara doğru taşlamaya çevirip beni epeyce hırpaladı Reyhanî Usta… (Ortaokulda şiir defterime yazmıştım. Şimdi kimbilir o defter nerede…)
Son olarak :
Âşık Reyhanî :
Sorumun cevabı sade bir hece,
Düşün ki bulasın, kırk gün kırk gece.
İşte sana çözülmez bir bilmece,
Avcının sürdüğü ize ne derler?
Ben nerden bileyim? Cevap da veremesem pes etmiş olacağım. Bari, gene araya “taş” sıkıştırayım. Hani avcılar ayıların izini sürerler ya! Oradan aklıma geldi:
Âşık SALİM :
Usta bu soruyu nereden alır?
Cevabı kimlerin aklına gelir?
Onun cevabını ayılar bilir
Karşında gördüğün insandır Usta.
Tabii Usta sorunun cevabını bildiği için taş yerini bulmuştu.
Cevap veremediğim için soru sorma faslı bitmiş, dudak değmez dalına geçilmişti. Ben bu dalda tamamen pes ettim. Ustamın elini öptüm, O da benim gözlerinden öptü, takdir ve tebrik etti. Dostluğumuz hâlâ devam ediyor, ama, her gördüğü yerde beni atışmaya davet edip taşlarıyla yerden yere vuruyor. Ben de çoğu zaman cevap vermek şöyle dursun ağzımı bile açmıyorum. Öyle ya! O ilhamı yakalamak için her zaman dayak atacak bir Leylâ’yı nerden bulayım? (*)
1977/ERZURUM
(*) Zaman zaman Erzurum şivesi katmışız…
(**) Tabi bu atışma 80’li yıllarda kayda alındığı için böyle bitirmişim. Oysa Reyhanî Usta, Allah rahmet etsin, 2006 yılının sonunda Bursa’da ruhunun ufkuna yürüdü… (Bir Fatiha lütfen)
****
PROJEME GÖSTERİLEN İLGİ…
Bu arada, iki hafta önceki yazımda bir projemden bahsetmiş, desteklerinizi rica etmiş ve bana bekirsalim@gmail.com adresimden ulaşabilirsiniz demiştim. Beklediğimden çok daha fazla ilgi gördüm. Çok teşekkür ederim. Lütfen benimle bu konuda fikir alışverişi yapmaya devam edin.
