YORUM | RAMAZAN F. GÜZEL
Daha önceki yazılarımızda da işlediğimiz gibi, Anayasa Mahkemesi’nin etkin bir iç hukuk yolu olmadığı, BM-İHK’nin İsmet Özçelik-Turgay Karaman/TR kararı ile de sabittir. Nitekim BM-İHK, başvuranların AYM’nin OHAL KHK’larını denetleme yetkisine sahip olmadığına karar vermiştir.
Hatırlarsanız, KHK’lara yönelik başvurularda AYM, OHAL döneminde çıkarılan 2 KHK’nın iptaline yönelik başvuruyu reddetmiş, “OHAL KHK’larını denetleme yetkisine sahip olmadığına” hükmetmiştir.
Bunu kaydeden BM-İHK; AYM’nin “iş yükü nedeniyle sürecin makul olmayan şekilde uzayacağına” ilişkin görüşlerini not etmiştir… Ayrıca AYM’nin Mehmet Altan ve Şahin Alpay ile ilgili kararının ilk derece mahkemelerince uygulanmaması, avukatların sağlıklı bir şekilde savunma hakkını kullanamaması gibi hususları da sıralayarak BM, AYM’nin iç hukuk yolu olmaktan çıkmış olduğunu adeta kayıt altına almıştır.
Bunlara dayanarak da AYM başvuru sonucu beklenmeden AİHM veya BM-İHK başvurulabilecektir. (Bunu yaparken de “etkili yasal temsile erişim sağlanamaması” gibi özel sebepler de dosyaya eklenmesinde fayda var…)
AYM, SAĞ GÖSTERİP SOL VURMAYA DEVAM…
Yargının, Anayasa’nın ruhuna uygun işlemesine nezaret etmesi gereken Anayasa Mahkemesi, özellikle 15 Temmuz sivil darbesinden beri bambaşka bir noktaya savrulmuştur.
Yer yer Avrupa’ya karşı “aslında halen bir iç hukuk yolu olduğunu” ispat nev’inden kararlar vermeye çalışsa da sistematik olarak iktidarın politikaları doğrultusunda icraatlar sergilemekte… Vatandaşın lehine imiş gibi verilen kararlar bile, sonuç itibari ile pek pratik karşılığı olmayan hükümler…
Son icraatlarını sıralayalım.
EŞLERİN PASAPORT İHLALLERİNE DAİR
AYM; 6749 s. Kanun yönünden yaptığı iptal incelemesine ilişkin 24.07.2019 tarihli kararında, eşlere ait pasaportların iptaline ilişkin hükme de yer aldı… Buna göre AYM, eşlerden 1’i hakkındaki soruşturma nedeniyle diğer eşin de pasaportunun iptal edilmesini; yerleşme ve seyahat özgürlüğüne aykırı buldu.
Ancak belli sübjektif şartlara bağlanarak aynı düzenleme yeniden yapıldığı için bu iptal kararının bir anlamı kalmamış oldu. Yani iktidar, yasanın arkasına dolanmış oldu!
VAKIF ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİNİN DURUMU
AYM, “kapatılan vakıf üniversitesi öğrencilerinin, devredildikleri devlet üniversitelerine de vakıf üniversitesi gibi para ödeyeceğine” dair hükmü de iptal etti.
Fakat bu öğrenciler zaten 3 yıldır bu paraları ödemiş oldular. Dolayısıyla da bu iptal kararının bir anlamı kalmadı.
AVUKAT- MÜVEKKİL KONUŞMALARININ KAYDI
AYM, avukat- müvekkil görüşmelerinin kayda alınmasında, izlenmesinde, sınırlandırılmasında bir gariplik bulmadı. İptal talebini reddetti… İptal başvurusunda Anayasa’nın 2, 15, 19 ve 36. Maddelere aykırılık net bir şekilde ortaya konulurken, AYM bu talebi neden reddetmiş olduğunu sağlıklı bir şekilde ortaya koyamamıştır! Güvenlikçi bir refleks ile yaklaşarak iktidar lehinde ağırlığını koymuştur.
OHAL DÖNEMİNDE İDARENİN İŞLEMLERİNE DAİR
AYM, idare mahkemelerinde, OHAL döneminde idare aleyhine “yürütmenin durdurulmasına karar verilemeyeceğine” dair düzenlemeyi de iptal etti.
Ki, OHAL dönemi zaten bitmiştir. Bu iptal kararının da bir anlamı kalmadı. Bad-u harabul Basra!
OHAL DÖNEMİ DOKUNULMAZLIKLARI
AYM, OHAL döneminde kamu görevlilerine, MUTLAK DOKUNULMAZLIK sağlayan ve her türlü suça bulaşmış kamu görevlilerine koruma getiren düzenlemenin iptali talebini de reddetti.
Bu hükmü ile de AYM tüy dikmiş oldu sağolsun…
VELHASIL
Hak talepleriniz için AİHM’e ya da BM’ye giderken, iç hukuk meselesinde AYM’nin bu kararlarını da bu bağlamda ele alıp dosyalarınıza ekleyebilirsiniz. AYM’nin işleyiş mantığını ortaya koyma adına bu son kararları bir gösterge olabilecektir.
Kaldı ki, Erdoğan 28.02.2016’da AYM’nin gazeteciler Can Dündar ve Erdem Gül kararına karşı ne demişti:
“AYM kararına uymuyorum, saygı da duymuyorum.”
Tek Adamlı iktidarın tanımadığı, yer yer talimat verdiği AYM, o tarihten itibaren/ fiilen iç hukuk yolu olmak çıkmıştır. Bunu uluslararası mahkemelere ve kurumlara da hatırlatalım bizler!..
