ABD ara seçimleri dünyayı neden geriyor?

YORUM | ADEM YAVUZ ARSLAN

Amerika’da Kongre üyeleriyle eyalet valilerinin belirleneceği seçime bir haftadan az bir zaman kaldı. 

Her ne kadar bu seçimde Başkan Joe Biden oy pusulasında yer almasa ve statü olarak sadece bir ara seçim olsa da sonuçları dünyanın tamamını ilgilendiriyor. 

Mesela Cumhuriyetçiler ABD Kongresi’nde çoğunluğu ele geçirirse başkan Biden’in işi zorlaşacak. Bir önceki başkan Donald Trump’ın adaylık ihtimali daha da güçlenecek. 

Yani harareti yüksek bir iki yıl göreceğiz demektir.  

KATILIM REKORU KADINLARDA

8 Kasım’daki ara seçimler için oy kullanma çoktan başladı. 

Şimdiden 12 milyondan fazla oy kullanıldı ki şu haliyle bile bir rekor kırıldı. Her iki partinin de taraftarları akın akın sandığa gidiyor.

Daha şimdiden şunu söylemek mümkün; 8 Kasım seçimleri katılımın en yüksek olduğu ara seçim olacak. 

Normal şartlarda ABD’de seçimlere katılım düşüktür. Ancak bir önceki başkanlık seçimi ve bu ara seçimlerde istisna yaşanıyor. Çünkü siyaset çok kutuplaştı ve gerginlik yüksek.

Özellikle geçen hafta Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin eşi Paul Pelosi’ye evinde yapılan saldırı tansiyonu daha da yükseltti. 

Anayasa Mahkemesi’nin kürtaj kararı bölünmüşlüğü zaten arttırmıştı. Nitekim Anayasa Mahkemesi’nin kararından sonra Demokratlar özellikle genç kadınları mobilize etmeye ağırlık verdi. Cumhuriyetçiler ise çoğunluğu elde ederse kürtaj konusunda daha radikal adımlar vaad ediyorlar. 

Şu ana kadar istatistiklere yansıyan kadınların seçime daha çok ilgi gösterdiği yönünde.

Bu açıdan da bir rekor gelebilir. 

CUMHURİYETÇİLER KONGREYİ ELE GEÇİRİRSE?

En kritik noktalardan birisi de şu; eğer Temsilciler Meclisi’nde Cumhuriyetçiler çoğunluğu ele geçirirse Biden’in başını ağrıtacak soruşturmalar açılacak. 

Biden’in, oğlu Hunter Biden ile ilgili iddialardan dolayı soruşturulmasına kesin gözüyle bakılıyor. Tartışmalı Afganistan çekilmesi, göçmen ve ekonomi politikaları da soruşturma konusu olacak gibi. 

Anketlere göre Temsilciler Meclisi’nde Cumhuriyetçilerin çoğunluğu ele geçirmesi neredeyse kesin. Senato tarafında ise bıçak sırtı bir durum var.

Eğer Cumhuriyetçiler Senato’da da üstünlüğü ele geçirirse Başkan Biden’in işi iyice zorlaşacak çünkü bu durumda başta yargı olmak üzere kilit atamaları yapamayacak. 

Yani hem Temsilciler Meclisi hem de Senato’da üstünlüğü ele geçiren Cumhuriyetçiler Biden ve Demokratlara hayatı zehir edebilir. 

Amerikalılar bu durumu ‘topal ördek’ benzetmesiyle anlatıyorlar. Yani başkansınız ama eliniz kolunuz bağlı. 

TRUMP GERİ Mİ GELİYOR?

Girişte de dediğim gibi bu seçimlerde başkan seçilmiyor ama ara seçimlerin en temel konusu bu. 

“Biden ne olacak, Trump geri gelecek mi ?”

Biden zaten zorda. Hem yüksek enflasyon hem ekonomideki kırılganlık anketlere yansıyor. 

Üstüne ara seçimleri kaybetmesi de Biden’i çok yıpratacak ve bir daha aday olmaması konusunda baskıya neden olacaktır. 

Nitekim Başkan Biden bu yöndeki sorulara ‘ara seçimleri görelim’ yanıtını veriyor. 

Eğer Cumhuriyetçiler güçlenerek çıkar ve özellikle de Donald  Trump’ın desteklediği isimler seçimden galip çıkarsa Trump yeniden potaya girmiş olacak. 

Siyasi gözlemciler bu ihtimali yabana atmıyorlar. 

Trump yeniden aday olmak istediğini açıkça söylüyor. 

Kritik eyaletlerde destek verdiği isimler ipi göğüslerse kendi adaylığı da güçlenecek. Bu arada Trump’ın destek verdiği bazı adayların, komplo teorilerinin fanatik taraftarları arasında yer alması siyasi analistleri endişelendiriyor.

Nitekim Demokrat Parti’nin kurmayları Kongre’nin her iki kanadını da kaybetme ihtimalinin belirmesi üzerine eski başkan Obama’yı sahaya sürdü.

Biden bir yandan kritik eyaletlerde mitingler yaparken öbür yandan TikTok fenomenleriyle genç kitleye ulaşmaya çalışıyor. Trump ise Iowa gibi kilit eyaletlerde kampanya yapıyor. 

Yani ara seçim ama genel seçim kadar büyük bir yarış var. 

Peki bu seçim sonuçları başta Türkiye olmak üzere dünyanın geri kalanını nasıl etkiler?

Eğer anketlere yansıdığı gibi Kongre’nin her iki kanadı da Cumhuriyetçilere geçerse Biden’ı çok zor bir iki yıl bekliyor demektir.

Cumhuriyetçilerin Biden’in elini kolunu bağlayacağı kesin gibi. Biden ise böyle bir durumda daha çok iç politikaya ağırlık vermek durumunda kalacak. 

Yani Biden’in iki yıl önce yemin töreninde yaptığı ‘Amerika  döndü’ söyleminin ömrü iki yılla sınırlı kalacak. 

Fakat bütün bu süreçte en çok merak edilen konu Donald Trump’ın ne yapacağı.

Çünkü hakkındaki soruşturmalar nedeniyle başı dertte olan Trump yeniden aday olarak çıkış arıyor. 

Sahadaki gelişmeleri etkileyebilecek diğer olay da Twitter’in Musk tarafından satın alınması. Malum olduğu üzere Twitter başkan Trump’ın hesabını kapatmıştı. 

Tüm yönetim kademesini kovan ve Twitter’da tek yetkili haline gelen Elon Musk, başkan Trump’ın hesabını geri verirse denklem daha da karmaşık hale gelecek.

Trump’ın Twitter’ı nasıl kullandığını düşünürseniz önümüzdeki günlerin sürpriz gelişmelere gebe olduğunu söyleyebiliriz. 

Sonuç itibariyle ABD’liler başkan seçmeyecekler ama bu ara seçim hem kendilerini hem de dünyanın geri kalanını çok yakından ilgilendiriyor. 

Erdoğan dahil tüm ülkelerin gözü 8 Kasım’da sandıktan çıkacak sonuçlarda.