Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 2016’da verdiği ihlal kararları sıralamasında Türkiye, Rusya’dan sonra ikinci oldu. Geçen yıl Türkiye aleyhinde 77 ihlal kararı verildi. Özellikle 15 Temmuz sonrası yaşanan mağduriyetler nedeniyle 31 Aralık 2016 tarihi itibariyle Türkiye’nin aleyhine AİHM’e yapılan başvuru sayısı ise yüzde 50 artarak 12 bin 600 ‘e ulaştı. Türkiye’nin 2015 yılındaki dosya sayısı ise 8 bin 450 idi.
Diğer yandan bu süreçte Anayasa Mahkemesi’ne başvurular da arttı. 2012’den bu yana AYM’ye 94 bin 732 başvuru yapılırken bunun yüzde 50’si 2016 yılında gerçekleşti. AYM’ye 2016 yılında 42 bin 539 başvuru yapıldı. Başvuruların 25 bin 82 hakkında ‘kabuledilmezlik kararı’ verilirken, bin 553 başvuru hakkında ihlal kararı çıktı.
Cumhuriyet’in haberine göre, Türkiye, 2016 yılında AİHM’ye toplam 101 hükümet savunması sundu. En çok savunma 31 dosya ile adil yargılanma hakkı kapsamında gönderildi. Bunu 26 Hükümet savunması ile özgürlük ve güvenlik hakkı konusu izledi. Bu konuda Adalet Bakanlığı’nın hazırladığı faaliyet raporunda, Türkiye’nin 2016 yılında, 77 ihlal kararı ile, aleyhine en çok ihlal kararı verilen ikinci ülke konumunda olduğuna dikkat çekildi. Birinci sırada 222 ihlal kararı ile Rusya geliyor. 2016 yılında Türkiye hakkında verilen 77 ihlal kararında, ilk sırada gelen konu 22 kararla “özgürlük ve güvenlik hakkı”, ikinci sırada 18 karar ile “yaşam hakkına ilişkin etkin soruşturma yokluğu” oldu.
2015 yılında “özgürlük ve güvenlik hakkı”na ilişkin AİHM’in Türkiye aleyhinde 14, “yaşam hakkına yönelik etkin soruşturma yokluğu” ile ilgili de 13 kararı vardı. AİHM, 2016’da adil yargılanma hakkına ilişkin ise 11, insanlık ve onur kurucu muameleye ilişkin etkin soruşturma yokluğuyla ilgili 10, insanlık ve onur kırıcı muamele konusunda 9, yaşam hakkına ilişkin 8, ifade özgürlüğüne ilişkin 7 ihlal kararı verdi. 2015’te yaşam hakkına ilişkin ihlal kararı 4’ken, bu sayının 8’e çıkması dikkat çekti.
27 milyon ödendi
Türkiye, 2016’da 78 ihlal kararı nedeniyle toplam 6.884.273 Avro tazminat ödedi. Bu rakam, bugünkü döviz kuruyla, 27 milyon 98 bin 563 TL ediyor.
AYM’den 23 milyon liralık tazminat kararı
Raporda, Anayasa Mahkemesi’ne yapılan bireysel başvurulara ilişkin de bilgiler yer aldı. Bireysel başvurunun yürürlükte olduğu 2012’den bu yana AYM’ye 94 bin 732 başvuru yapıldı. Bu sayıda aslan payını, 42 bin 539 başvuru ile 2016 yılı aldı. 42 bin başvurudan 25 bin 821 başvuru hakkında kabuledilmezlik kararı verilirken, bin 553 başvuru hakkında ihlal kararı çıktı. 2012’den bu yana Anayasa Mahkemesi’nin verdiği ihlal kararları sonucu mağdurlara 23 milyon 358 bin 81 TL tazminat ödendi.
