Türk Telekom’un kredi borcu yılan hikâyesine döndü
HABER-ANALİZ | SEMİH ARDIÇ
Türk Telekom’u 2005 senesinde özelleştirme ihalesi ile devralan Otaş (Saudi Oger) bankalara olan kredi borcunu iki senedir ödeyemiyor. Hazine’nin altın hisseden hareketle şirketin yönetim kuruluna kayyım ataması için bütün hazırlıklar tamamlanmış, mamafih Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) lideri Reis-i Cumhur Recep Tayyip Erdoğan’ın veto etmesi sebebiyle geri adım atılmıştı.
Yılan hikâyesine dönen kredi tahsilatında şimdi de alacaklı bankaların Otaş’ın elindeki Türk Telekom hisselerini haczedebileceği konuşuluyor. Buna göre Otaş, bankaların noter vasıtasıyla tebliğ edeceği ihtarnameden itibaren 30 gün içinde borcun tamamını ödemezse hisselerin devri için mahkemeye müracaat edilecek. İcra davası devam ederken herhangi bir sulh olmazsa Türk Telekom’un (Otaş) iflası talep edilecek.
DAVALAR SENELERCE SÜREBİLİYOR
Hukukî safahatın sonunda bankaların Türk Telekom’daki alacaklarına mahsuben ekseriyet hisselerine ortak olabileceği belirtiliyor. Ancak icra davalarından netice alınması zannedildiği kadar kolay değil. Davaların senelerce sürdüğü vak’a sayısı hiç de az değil.
Tamamı Oger Telekom’a ait Otaş, Türk Telekom’da yüzde 55 paya sahip. 2013 senesinde 29 bankadan toplam 4,7 milyar dolarlık kredi alan şirket, bankalara 2016’dan beri ödeme yapmıyor. Ana para ve faiz dahil hiçbir tahsilat yapılamıyor.
ASLAN PAYI AKBANK, GARANTİ VE İŞ BANKASI’NDA
Teknik olarak ‘batık’ hale gelen kredide en fazla pay 1,5 milyar dolarla Akbank’a ait. Akbank’ı 1 milyar dolarlık kredi ile Garanti Bankası ve 500 milyon dolarlık kredi ile İş Bankası takip ediyor. Kalan 1,7 milyar dolar tutarındaki kredi ise 26 banka tarafından tahsis edilmişti.
Oger Telekom’un sahibi olan Hariri ailesinin malî darboğaza girmesi, Türk Telekom’un kârlılığındaki düşüş ve dövizdeki artış kredinin tahsilatını zora soktu. Her ne kadar tahsilat için bazı adımlar atılsa da hiçbirinden netice alınamadı. Bir ara Otaş’ın elindeki hisselerin Saudi Telecom ya da Katar’dan bir fon başta olmak üzere talipli üçüncü şirketlere satılabileceği belirtilmişti. Hisseleri satın alacak firmaların kredinin bir bölümünün ve gecikme faizlerinin silinmesi talebine bankalar kabul etmemişti.
BDDK, BANKALARA MÜSAADE ETMEDİ
Tahsilatı bu kadar gecikmiş ve hayli yekûn tutan bir kredinin Bankacılık Kanunu’na göre takibe alınmaması Türkiye’de sistemin adamına göre işletildiğini ele veriyor. Bankalar herhangi bir alacağın tahsilatının üç ay aksaması halinde müşteriye evvela ihtarname çekiyor, akabinde icra takibi başlatıyor.
Türk Telekom’da bu mekanizma işletilmedi. Zira Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben, bankalara ‘bekleyin’ mesajı verdi. Bir başka ifadeyle bankaların kanunu ihlal etmesini bizzat BDDK istedi. Üç banka batık krediyi 1 Ocak 2018 tarihi itibarıyla ‘yakın takibe alınan alacaklar’ kısmında göstermeye başladığını açıkladı. Bu adım bile kanunun çiğnenmeye devam ettiğini teyit ediyor.
ŞİMŞEK’İN SÖZÜ NE KADAR KALE ALINIYOR?
Akbank, Garanti Bankası ve İş Bankası’nın Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ile müzakere ederek böyle bir karar aldığına dair bazı rivayetler dolaşıyor kulislerde. Şimşek’in yeşil ışık yaktığı icra hamlesine Saray’ın ne diyeceği ise meçhul.
Şu vakte kadar Bankacılık Kanunu bile ihlal edildi, suç işlendi. Oysa tahsil edilemeyen kredide imzası olan yöneticiler hakkında ‘nitelikli zimmet’ suçundan 20 sene ağır hapis cezası hükmü kanunda mevcut. Konut kredisinin 350 liralık taksitini ödeyemeyen vatandaşın elinden evini alan bankalar milyarlarca dolar alacağı, Hariri ailesinin kaşına gözüne aşık olduğu için sürüncemede bırakmadı herhalde.
DOKUNAN YANAR!
BDDK bankaların elini kolunu bağlamasaydı ve Ankara’dan ‘dokunan yanar’ imalı telefonlar gelmeseydi başta Akbank, Garanti Bankası ve İş Bankası olmak üzere bütün bankalar Türk Telekom’a verdiği kredi tutarına göre hisselere çoktan el koymuştu.
Ondan sonrası tamamen kendi bilecekleri bir iş olurdu. Satarlar ya da telekomünikasyon sektörünün en büyük oyuncusu olmanın nasıl bir his verdiğini tecrübe ederlerdi.
Telekom’a verilen kredinin iki senelik mazisine bakılırsa bankaların son formülünün ne kadar tutacağı da şüpheli. Her konuda olduğu gibi batık kredinin akıbetini de Erdoğan tayin edecek.
Hasıl-ı kelam bu şarkı (Türk Telekom’un batık kredileri) burada bitmez…
