İçişleri Bakanlığı, önceki gün 51 bin 171 kişinin pasaport sınırlamasını kaldırdığını duyurdu. Bakanlık, 2018 yılında da 155 bin 350 kişinin pasaportunu geçerli hale getirmişti. Böylece, pasaport sınırlaması kaldırılan kişi sayısı 212 bin 541 bin oldu.
Ancak tahdit kaldırılmasına rağmen devletten pasaport almak öyle kolay değil, hatta neredeyse imkansız. Mahkeme kararlarıyla yut dışı yasağı kaldırılan kişiler bile aylardır uğraşmasına rağmen pasaportuna ulaşamıyor. Nüfus müdürlüklerine, Emniyet’e yapılan müracaatlarda hiçbir şekilde geri dönüş alınamıyor.
Bakanlığın açıklamasından pasaportuna idari tahdit konulan yüz binlerce kişinin daha olabileceği anlaşılıyor.
5 aydır yazışması süren örnekler var
Avukat Sennur Baybuğa, pasaport tahdidinin kaldırılmasını Ahval News’e değerlendirdi. Yeni pasaport başvurusu yapanlar gibi, bir hafta içinde tahditli pasaportların yerine yenilerinin verilmediğini dile getiren Baybuğa, beş aydır kurumlar arası yazışmaların sürdüğü örnekler olduğunu belirtti ve bu durumu, ‘kaos’ olarak nitelendirdi.
Tahdidin kaldırılma süreci ve kimlerin pasaport engelinin kaldırıldığına ilişkin Baybuğa şunları söyledi: “Ceza hukukuna dayanmayan, idari tahdit örnekler bunlar. Soruşturma geçiren, Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile işlerinden atılan ya da açığa alınanların ailelerinin pasaportlarına engel getirilmiş ve yurt dışına çıkmaları yasaklanmıştı.
İşler Nüfus’a devredildi ama yazı Emniyet’e veriliyor
Mesela, anne yargılanıyorken çocuklar ya da babanın pasaportuna tahdit getirilmişti. Daha önce 200 bin civarında tahdit kaldırılmıştı.
Kişi yurt dışına çıkmak istediğinde, sınır kapısında pasaportunun engelli olduğunu öğrenebiliyor. Yeni pasaport başvurusu yapanlara da, ‘tahdidiniz var’ denilerek pasaport verilmiyor. Bunun kaynağını öğrenebilmek için o kadar çok yazışma yapıyoruz ki…
Emniyet, pasaport işlerini Nüfus İdaresi’ne devretti ancak yazışmalar yine Emniyet’le yapılıyor.
Kaldırılmış olmasını da yine ancak Nüfus İdaresi’ne gittiğimizde öğrenebiliyoruz. Bürokrasi çok kötü işliyor. Bu konuda tam bir kaos var. Arapsaçı gibi dolaşıp duruyorsunuz.
Pasaport harcı alındıktan sonra ‘tahdit var’ deniyor
Mesela, pasaport başvurusu yapan birinden harç alıyorlar ancak sonra ‘tahdidiniz var’ deyip pasaportu vermiyorlar. Harç bedelini de iade etmiyorlar. Bir müvekkilimin harcını büyük uğraşlar sonucunda aldık.
Yine, tahdidin kalktığına dair yazıyı beş aydır bekliyoruz. O kadar kolay olmuyor. Hala bir kabus bu mesele.
Tahdidi kaldırılmış kişi sayısı 250-260 bin oldu. KHK’lı memur, bunların ailelerinin tümünün tahditli olduğu düşünülürse daha çok sayıda tahditli pasaport var. Açığa alınmış kişiler, hakkında soruşturma yürütülenlerin aileleri de var.”
Tahdit neye göre kalkıyor belli değil
Baybuğa, bir yıl önce tahdit uygulamasını gevşetmeye başladıklarını hatırlatarak aileler ile çocukların kademeli olarak engelinin kalktığını kaydetti. Kimi tahditlerin savcılık soruşturmasında, kimilerinin OHAL Komisyonu’nda kalktığını dile getiren Baybuğa, “Neye göre kaldırıyorlar kriterleri bilmiyoruz” yorumunu yaptı.
Baybuğa, bu konudaki deneyimlerini de paylaştı: “İnsanların pasaport tahdidi kaldırılsa bile pasaportlarını geri alma süreci tam bir kaos. Yazışmalar, tahdit kaydının kaldırılması süreci bürokrasiye takılıyor. Yani bir haftada pasaport geri alınamıyor. Hiç vermeyebiliyorlar da.
Hakkında soruşturma olmayanlara bile tahdit konmuş
Geçen yılın ağustos ayında, Gülen okullarında üç-beş ay öğretmenlik yapmış, OHAL döneminde yurt dışına gidip gelmiş öğretmenlerin pasaportları tahditlenmişti.
Haklarında hiçbir soruşturma olmaksızın hepsinin pasaportları tahditlenmiş. Bu kaldırma onları da kapsayabilir. Adli, idari soruşturma yoktu. Emniyet, yani İçişleri Bakanlığı tahdit koymuştu.”
İçişleri Bakanlığı, 57 bin 191 pasaporttaki blokeyi kaldırdı
