HABER-İNCELEME| İLKER DOĞAN – Tr724 Haber Merkezi
İstanbul Sultangazi Belediyesi’nin bir ağaç, kurumaya yüz tutmuş bir fidan ve çimenlerden oluşan 12-13 metrekarelik ‘yeşil alan’ düzenlemesine ilişkin fotoğraf sosyal medyada gündem oldu. Kişi başına ‘aktif’ yeşil alan miktarı 2 metreye kadar düşen İstanbul, dünya ülkeleriyle kıyaslandığında utanılacak durumda.
Yaklaşık bir yıl önce Esenler’de katıldığı Şehir ve STK Zirvesi’nde konuşan partili Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, İstanbul’a ihanet ettiklerini söylemişti. 1994’ten bu yana Refah Partisi çizgisinde siyaset yapanların yönettiği İstanbul için, “Biz bu şehrin kıymetini bilmedik, biz bu şehre ihanet ettik.” diyen Erdoğan, “Hala da ihanet ediyoruz. Bundan ben de sorumluyum.” ifadelerini kullanmıştı. Haklıydı!
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yönetmeliğine göre kişi başına düşmesi gereken yeşil alan miktarının en az 15 metrekare olması gerekiyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün tavsiye ettiği ‘aktif yeşil alan’ miktarı ise kişi başına en az 9 metrekare. ‘Aktif yeşil alan’ yerleşim alanları içerisinde insanların dinlenme gibi ihtiyaçlarını karşılamaya elverişli, bitki örtüsünün olduğu alanlar anlamına geliyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin rakamlarına göre ise megakentte kişi başına düşen yeşil alan miktarı 6 metrekare civarında.
İSTANBUL SONDAN İKİNCİ SIRADA!
Dünya Şehirleri Kültür Formu’nun 2015’de yayınladığı İstanbul’la ilgili grafikte, şehirde kamuya açık yeşil alan oranı 2,2 olarak gösteriliyor. Bu oranla İstanbul, 50 ülke arasında 49. sırada kendisine yer bulabiliyor. Geride bıraktığı tek ülke dünya ticaretinin merkezlerinden sayılan Tokyo! New York’ta kişi başına düşen yeşil alan 27 metrekare iken, en yüksek oran 90 metrekare ile Stockholm olarak kayıtlara girdi. Kişi başına Viyana 60, Amsterdam 45, Londra 27 ve Pekin’de 88 metrekare yeşil alan düşüyor.
NEREDEN BAKARSAN BAK; YEŞİL FAKİRİ
Ajans Press’in Hollanda merkezli seyahat sitesi TravelBird ve medya yansımalarından derlediği bilgilere göre İstanbul’da kişi başına düşen yeşil alan miktarı 4.9 metre kare. Uzmanlar ise İstanbul’da kimi bölgelerde kişi başına düşen aktif yeşil alanın 1 metrekareye kadar gerilediğini savunuyor. Hangi veriyi baz alırsanız alın; İstanbul’da kişi başına yeşil alanın yasal miktarın çok çok altında olduğu bir gerçek.
DEPREM TOPLANMA ALANLARI İMARA AÇILDI
2009’de yapılan çevre düzeni planında, yeşil alanların 10 metrekareden 15 metrekareye çıkarılması öngörüldü. Ancak aradan geçen 9 yıla rağmen dişe dokunur hiç bir gelişme sağlanmadı. Ne bu plan, ne de çevre master planı uygulanmadı. Bunun yerine parseller imara açılarak yeni rant alanları oluşturuldu, yeni binalar dikildi. Örneğin, deprem toplanma alanlarının yüzde 75’i imara açıldı. Her ilçeye hatta her mahalleye, insanların istifade edebileceği yeşil alanlar kurulması gerekirken, otoyol kenarları yeşillendirildi. Taksim alanında bile 2 metrekare yeşil alan bırakılmadı, tamamı betonlaştırıldı.
AŞIRI BETONLAŞMA İKLİMİ DEĞİŞTİRİYOR
Geçtiğimiz yıl 18 Temmuz’da İstanbul’da son 32 yılın en yüksek yağışı düşmüş ve pek çok semt sular altında kalmıştı. TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükşehir Şubesi Yönetim Kurulu Sekreteri Ali Hacıalioğlu, su baskınlarından çarpık kentleşmeyi sorumlu tutuyor. Hacıalioğlu, konuya ilişkin açıklamasında şu ifadeleri kullanmıştı: “Aşırı betonlaşma var. Toprağa karışamayan yağmur suyu nereye gidecek? Yönetmeliklerimizin ruhunda adeta kentler betonarme binalar, otoyollar ve otoparklardan ibaretmiş gibi görünüyor. Her yer betonlaşmaya başlayınca doğal olarak bir sera etkisi oluşuyor. Ve sera etkisi iklim değişikliğine neden oluyor.”
