Yaşlıların en büyük korkusu: Yalnız ölüm [Haber-İnceleme: Hasan Cücük]

“İsveç’te 70 yaşında bir kadının öldüğü 4 ay sonra anlaşıldı. Devlet televizyonu SVT’nin haberine göre, Helsingborg şehrinde yaşayan 70 yaşındaki emekli kadının cesedi, daireyi boyamak için gelen işçiler tarafından bulundu. Ülkede, yalnız ölümlerin artması İsveçli yetkilileri de endişeye sevk ediyor.”

Bu tür haberler günümüzde Avrupa şehirleri için hayli sıradan hâle gelmeye başladı. Yaşlanan Avrupalıların en büyük korkularından birisi, evde tek başlarına ölmek ve uzun süre bulunamamak.

2060’ta nüfusun yüzde 30’u 65 üstü olacak

Avrupa Birliği (AB) İstatistik Dairesi’nin verilerine göre, bugün 495 milyon olan AB nüfusu, 2035 yılında 521 milyonu bulacak. 2060 yılında ise nüfus 506 milyona düşecek. Doğum oranının giderek azaldığı Avrupa’da refahın devam etmesi için dışarıdan gelecek iş gücüne ihtiyaç duyulacak. 2035 yılından itibaren, dışarıdan gelen göç de nüfus artışı için yeterli olmayacak. Doğum oranının daha da azalmasıyla yaşlı nüfus toplumda iyice belirginleşecek. Yaşam süresinin uzamasından dolayı 2060 yılında Avrupa nüfusunun yüzde 30’u, 65 yaşın üzerinde olacak.

Bu istatistiklerin günlük yaşamdaki karşılığı da, yaşlanan Avrupalı vatandaşların kaygılarının giderek artması. ‘Yalnız ölüm’ bunlardan sadece biri. Avrupa’daki göçmen karşıtlığının önemli sebeplerinden birisi de, nüfusun azalması ve azınlığa düşme korkusu.

Danimarka’da bugün 65 yaşından büyüklerin nüfusa oranı 15,6 iken, 2035 yılında yüzde 25’e çıkacak. Bugün Avrupa’nın yüzde 4,4’ü 80 yaşın üstünde. Bu oran da 2060 yılında yüzde 12’ye yükselecek. Bu durum emeklilik yardımlarını da etkiliyor. Günümüz Avrupa’sında 4 kişi, vergileriyle bir emekliye bakarken, 52 yıl sonra iki çalışana bir emekli düşecek. Böylece gelecekte, yaşlılar için sosyal yardım imkânlarının azalması ihtimali de yükselecek.

Yılda 8 bin kişi ‘yalnız’ ölüyor

Avrupa’nın küçük ülkelerinden biri olan Danimarka’da insan gücüne ihtiyaç duyulan meslek sayısı hızla azalırken, sağlık sektöründe büyük bir işgücü açığı yaşanıyor. 5 milyonluk ülkede 15 bin sağlık çalışanı açığı var. Özellikle ülkede hasta bakıcı bulmak giderek zorlaşıyor. Aile bireylerinin farklı yerlerde yaşamasıyla yaşlılar için yalnızca belediyeler devreye giriyor. Hasta bakıcılar düzenli olarak yaşlıları ziyaret ediyor. Bu hayli maliyetli bir hizmet ancak ‘Refah Devleti’ olmanın gerekliliklerinden de birisi.

Olayın maddi boyutu yanında bir de ‘insani’ boyutu var. Yılda ortalama 8 bin yaşlı, hayata ‘yalnız ölümle’ veda ediyor. Bu ölümleri trajik hâle getiren ise bazı yaşlıların öldüğünden günler, haftalar, hatta aylar sonra haberdar olunması. Kapısını çalacak bir yakını bulunmayan yaşlıların evine belediye tarafından bakıcı gönderilmiyorsa, bu kişilerin öldüğü ancak ‘tesadüfen’ fark ediliyor. Ya posta kutusunun günler sonra mektupla dolmasıyla ya da evde beslenen kedi veya köpeklerin açlıktan çıkardıkları seslerle…

Yetkililerden anne-babalarının ölüm haberini alan kimselerin hemen cenazeye koşacağını bekliyorsanız, yanılıyorsunuz. Yalnız ölen 8 bin kişinin aile yakınları, çoğu zaman işe yarar eşyaların adreslerine gönderilmesi dışında bir şey yapmıyor.

Yaşlılar arası ‘telefon zinciri’

Danimarka’da yalnız ölmekten ve akrabaları tarafından terk edilmekten korkan yaşlılar, çözümü de dayanışmada bulmuş. ‘Telefon zinciri’, bu dayanışmanın örneklerinden. Şu anda yaklaşık 2 bin yaşlı, bu zincirin bir halkası. Yaşlılar her gün birbirlerini arıyor. Karşı taraftan gelmeyen her ‘Alo’ sesi, bir kişinin daha öldüğünü gösteriyor. Diğer yaşlılar hemen yetkilileri arayıp durumu iletiyor. Böylece, ölüme yalnız gidenin cenazesi haftalar veya aylarca beklemeden yetkililer tarafından kaldırılıyor.

Bir de yalnız ölmekten korkanlar için ‘kiralık refakatçi’ hizmeti sunan şirketler var. Bunlardan birisinin kurucusu Anne-Mette Harder, hastanelerde ölümü bekleyenlerin en az yüzde 30’unun son saatlerini evinde geçirmeyi arzuladığını söylüyor. Sorunun ciddi olduğunu belirten Harder, “Özellikle kanser hastaları, uzun tedavilerden sonra yolun sonuna geldiğini gördüğünde hastaneden ziyade evinde ölmek istiyor. Bunun önündeki en büyük engel ise evinde kendisine bakacak birinin olmaması. Devlet, 24 saat evde bakıcılık sistemini kabul etmediği için bu insanlar çaresiz bir şekilde hastane odasında ölümü bekliyor. Kurduğumuz firma ile bu isteğe cevap vermek istiyoruz” diyor.

Son saatlerini yaşayan birinin en büyük arzusunun tutacağı bir sıcak el olduğunu vurgulayan Harder, “Ölümü bekleyenleri teselli edecek konuşmalar yapıp huzurlu bir son için çalışıyoruz” sözlerini kullanıyor. Bu hizmeti yalnızca yalnız yaşayanlar değil geceleri hasta bakıcılığı yapmak istemeyen ya da işleri sebebiyle yapamayanlar da tercih ediyor.
Avrupa’da ortalama yaşam süresi

Ülke        1950    2010    2050

Norveç       73         81          86

İzlanda       72        82         86

Hollanda    72        81          85

İsveç            72        82         85

Danimarka   71      79         84

İsviçre         69       83         87

İngiltere     69        80         85

Belçika        68        80        85

Almanya      68        81        85

Fransa         67         82        86

Çek Cum.    67         78         83

İrlanda        67          81         85

İtalya            66         82        86

Avusturya    66         81          86

Finlandiya   66         80         85

Lüksemburg    66     80          85

Yunanistan   66        80          84

Malta            66          80         85

İspanya         64          82         86

Macaristan    64         75          81

Bulgaristan    62         74         79

Polonya           61         76         81

Romanya        61          74         80

Portekiz           60        80         84

Türkiye             48        74         80

Türkiye'de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇

YORUM YAZIN

Lütfen yorumunuzu yazın
Lütfen isminizi girin