HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
Geçtiğimiz yıl krizin etkisiyle yaklaşık yüzde 23 daralan otomotiv sektörü bu yıldan çok şey bekliyordu. İyi de başladı. Ocak ve şubat aylarında satışlar önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 90 oranında arttı. Ancak koronavirüs salgını bütün sektörleri olduğu gibi otomotivi de vurdu. Fabrikalar durdu, bayiler ve galeriler kapandı. İlk 2 ay yaşanan yüzde 90’lık büyüme mart sonu itibarıyla yüzde 40’a kadar geriledi. Nisan ve Mayıs aylarında büyümenin eksiye düşmesi bekleniyor. Yılın ilk yarısından ümidini kesen sektör temsilcileri, umutları temmuz sonrasına bağladı. Bu yıl otomobil ve hafif ticari araçta 550-600 bin pazar beklentisi olan sektör temsilcileri için geçtiğimiz yılki 479 bin rakamı bile başarı sayılacak!
Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Başkanı Haydar Yenigün’e göre otomotiv pazarı, ancak haziran ayının sonuna doğru normale dönebilir. Ancak bu sürenin daha uzun sürreceği tahmin ediliyor. Pazarın nabzını tutmak için iki ayrı anket yaptıran Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Alper Kanca, “Korona virüsün etkisi 3 ay içinde sona erse bile, etkilerinin en az 1 yıl süreceğini öngörüyoruz.” ifadelerini kullanıyor. Yeni destekler beklediklerini anlatan Kanca, kısa çalışma ödeneğinin 3 ayla sınırlı olmaması gerektiğini anlatıyor. TAYSAD’ın anketlerine göre krizden etkilenen çalışan sayısı 100 binden fazla…
TOYOTA TÜRKİYE CEO’SU: YARAYI SARMAK BİR KAÇ SENE SÜREBİLİR
Toyota Türkiye CEO’su Ali Haydar Bozkurt’un söyledikleri krizin ne kadar ciddi olduğunu da ortaya koyacak nitelikte: “Bu dönemi kârımdan zarar ederek geçiririm, 6 ay sonra normal hayata dönerim’ diyen varsa hayal kuruyordur. Ancak altını çizerek söylemek istiyorum; ‘kardan zarar’ değil kastettiğimiz şey, şirketler işletme sermayelerinden, öz kaynaklarından kayıp yaşayacaklarını bugünden görmeli, planlamalarını buna göre yapmalıdır. Ne yazık ki yaraları sarmak birkaç sene sürebilir. Ciddiye alınmazsa maaşın değil bir ekmeğin derdine düşebiliriz.”
RAKAMLAR ÇAKILDI
Rakamlar da Haydar Bozkut’u doğruluyor. Geçtiğimiz yılı yüzde 23 daralmayla kapatan ve umudunu 2020’ye bağlayan sektör temsilcileri, koronavirüsle sarsıldı. Salgın, bütün sektörleri olduğu gibi otomotivi de vurdu. Ocak-Şubat aylarında geçtiğimiz yıla göre yüzde 90’a yakın artan satışlar, salgının ardından mart ayında bıçak gibi kesildi. Otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2020 yılı Şubat sonunda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 89,5 artarak 74 bin 395 adet olarak gerçekleşti. 2019 yılı iki aylık dönemde 39 bin 248 adet satış yapılmıştı.
MART AYINDA BÜYÜME DURDU
Ancak ilk iki aydaki büyüme mart sonu itibarıyla yüzde 40.6’ya kadar geriledi. ODD’nin rakamlarına göre otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2020 yılı Mart sonunda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 40,6 artarak 124 bin 403 adet olarak gerçekleşti. 2019 yılı üç aylık dönemde 88 bin 469 adet toplam pazar gerçekleşmişti. Mart ayında satışlar geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre sadece yüzde 1.6 oranında arttı. Nisan ve mayıs aylarında pazarın geçtiğimiz yıla göre daha da küçülmesi bekleniyor.
İLK 6 AYDAN UMUT YOK!
Sektör temsilcilerine göre önümüzdeki iki ay olumlu bir gelişme beklenmiyor. Aksine pazar daha da daralacak. En iyi ihtimalle satışların temmuz ayında kıpırdaması bekleniyor. Ancak ekim ve kasım aylarına kadar geçtiğimiz yılın rakamlarına ulaşılması zor görünüyor. Otomotiv Distribütörleri Derneği, 2020 yılı için pazarın 525-575 bin adet seviyesinde gerçekleşmesi yönünde tahmin yapmıştı aylar önce. Piyasanın beklentisi daha yüksekti. 600 bin ve üzerinde bir pazar bekleyenler bile vardı. Ancak bu yıl geçtiğimiz yılki 479 bin rakamı bile ‘başarı’ sayılacak gibi görünüyor!