Yıla 5,95 ile başlayan dolar, dün 8,54’ü gördü ve dolar karşısında yıl başından bu yana yüzde 30’luk değer kaybıyla dünyada ilk sıraya yükseldi. Brezilya realinin dolar karşısındaki değer kaybı ise yüzde 29 oldu. Dolar karşısından en çok değer kaybeden üçüncü para birimi ise yüzde 23,9’luk kayıpla Arjantin pesosu oldu. Arjantin, bu yıl dış borçlarını vadesinde ödemeyerek 9. kez iflas etmiş ve alacaklılarla uzun pazarlıkların ardından borçlarını bir bölümünü yeniden yapılandırmıştı. Rus rublesinin dolar karşısında bu dönemdeki değer kaybı ise yüzde 21,8 oldu.
Komşumuz Bulgaristan’ın para birimi leva ise dolar karşısında bu dönemde yüzde 4,3 değer kazandı. Levadaki değer kaybı nedeniyle komşunun yurttaşları son dönemde alışveriş için Edirne ziyaretlerini artırdı.
DEĞER KAYBINDA BIDEN FAKTÖRÜ ETKİLİ
Hollanda merkezli Rabobank’ın kıdemli stratejisti Piotr Matys tarafından kaleme alınan raporda, ABD’de Türkiye’ye karşı daha sert olması beklenen Joe Biden’ın seçilmesi ihtimalinin artmasının TL üzerinde baskı yarattığına işaret edildi. Rusya’dan S400 füze savunma sistemi alınması nedeniyle Biden’ın Türkiye’ye karşı yaptırım uygulanması konusunda ısrarcı olduğunu hatırlatan Matys, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın yaptırım tavsiyesine rağmen Başkan Donald Trump’ın bu adımı atmaktan geri durduğunu hatırlattı.
Trump’ın tekrar seçilmemesi durumunda Ankara’nın kilit bir müttefikini kaybedeceğini ve dolar/TL’deki yükselişin daha da artabileceğini belirten Matys, Biden’ın zaferi üzerine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) TL’deki değer kaybının önüne geçmek için olağanüstü toplantı yaparak politika faizini en az 500 baz puan artırabileceğini öne sürdü.
TCMB’nin arka kapıdan faiz artırmasının TL’deki değer kaybını durduramadığını hatırlatan Matys, TL’deki değer kaybının önüne geçmek ve kur artışının enflasyon ile reel ekonomiye daha fazla zarar vermesini önlemek için acil faiz artışının gerektiğini, mevcut durumun şirketlerde bir iflas dalgasına yol açabileceğini belirtti.
TL LOKAL FAKTÖRLERDEN ETKİLENMEYE DEVAM EDER
“Enflasyon beklentilere paralel artış gösterdi, aynı zamanda TCMB bir sıkılaşma hamlesi daha yaparak TL swap faizlerini artırdı.” diyen Tera Yatırım ekonomisti Enver Erkan, “ABD seçimleri açısından da olası bir Biden galibiyeti Washington-Ankara ilişkilerinde daha sert bir tutum beklentisi ile ilişkilendiriliyor. Trump galibiyetini ise bizim piyasamız daha olumlu görür. Seçimlerden ne sonuç çıkarsa çıksın TL lokal faktörlerden etkilenmeye devam edecektir. Bu noktada TCMB politika belirsizliği, Türkiye’nin cari açık ve dış borç pozisyonu itibariyle dış finansman ihtiyacı ve bozulmakta olan enflasyon dinamikleri, değer kaybının altında yatan lokal faktörler.”
