ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı Filistin topraklarında şiddet olaylarına yol açtı. “Öfke günü” ilan edilen Filistin’de, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararına yönelik protesto gösterileri sürüyor. İsrail askerlerinin protestoculara müdahalesi sonucu bir Filistinin öldüğü bildirildi.
Deutsche Welle Türkçe’nin haberine göre, Filistin Sağlık Bakanı, cuma günü Trump’ın Kudüs kararını protesto eden protestoculara İsrail askerlerinin müdahalesi sonucu Gazze sınırı yakınlarında bir Filistinlinin vurularak öldürüldüğünü bildirdi. Bakanlık ve Filistin Kızılay’ının verilerine göre cuma günkü protestolarda 480’e yakın kişi de yaralandı. Bunların 70’inin ateşli silahlarla yaralandığı açıklandı.
Associated Press’in haberine göre, cuma namazının ardından Batı Şeria kentleri Ramallah, Beytüllahim ve El Halil’deki protesto gösterilerine katılan Filistinliler, İsrail askerlerine taş attı. Haberde, İsrail askerlerinin ise buna plastik mermi ve göz yaşartıcı gazla karşılık verdiği belirtildi.
Alman ajansı dpa’nın haberine göre, El Halil ve Gazze’deki sağlık görevlileri, İsrail askerlerinin gerçek mermi kullandığını bildirdi. Olaylarda onlarca Filistinli’nin yaralandığı belirtildi. Gazze’de binlerce kişi Trump’ın kararını protesto etmek için sokaklara dökülmüştü. Kudüs’teki Mescid-i Aksa’nın dışında da binlerce kişi toplanarak ABD’ye tepki gösterdi.
İntifada çağrısı
Hamas, Perşembe günü, Filistinlileri üçüncü halk ayaklanmasını (intifada) başlatmaya çağırmıştı. Hamas lideri İsmail Haniye, “ABD’nin desteklediği Siyonist stratejiye verilecek tek yanıtın intifada olabileceğini” söylemişti.
İsrail, cuma namazının ardından şiddet olayları patlak verebileceği gerekçesiyle Batı Şeria’ya yüzlerce asker daha göndermişti.
İsrail, Gazze’yi vurdu
İsrail ordusu, Haniye’nin açıklamalarından sonra Gazze’den İsrail’e roket saldırısı düzenlendiğini bildirdi.
Olaydan Hamas’ı sorumlu tutan İsrail ordusu, roketlerden birinin İsrail’e düştüğünü, bunun üzerine Gazze’deki “iki terör hedefinin” vurulduğunu duyurdu.
Filistin Kurtuluş Örgütü barış görüşmelerini askıya aldı
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ), ABD ile Filistin-İsrail barış görüşmelerinin, Kudüs kararından dönene kadar “askıya alındığını” açıkladı. FKÖ Genel Sekreteri Saib Ureykat, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “ABD tarafıyla, barış süreciyle ilgili görüşen her Filistinli, ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs kararını tanımış demektir. Dolayısıyla ABD, Kudüs kararından dönene kadar barış süreciyle ilgili görüşme olmayacaktır.” ifadesini kullandı.
Abbas’tan Trump’a tepki
Filistin Başkanı Mahmud Abbas aldığı tek taraflı karar yüzünden ABD Başkanı Trump’ı “barış girişimlerini kasıtlı olarak akamete uğratmak istemekle” suçladı. Abbas ve Amman’da görüştüğü Ürdün Kralı 2’nci Abdullah “Kudüs’ün tarihi ve hukuki statüsünde yapılacak her türlü değişikliğin geçersiz olacağını” ve “Trump’ın kararının vahim gelişmelere yol açabileceğini” açıkladılar.
Amman ve Tunus’ta binlerce gösterici Amerikan büyükelçiliğinin önünde Trump’ın kararını protesto etti. Lübnan’daki İran yanlısı Hizbullah milisi halkı kitle gösterilerine katılmaya çağırdı. Hizbullah lideri Hasan Nasrallah televizyondan yaptığı konuşmada, “Amerikan saldırganlığının ve haksız kararın” protesto edilmesi için genç yaşlı bütün Beyrutluların sokağa dökülmelerini istedi.
ABD’den Türkiye’deki vatandaşlarına uyarı
Türkiye’deki ABD Diplomatik Misyonu, Türkiye’deki yurttaşlarından Amerikan temsilcilikleri önünde yapılması muhtemel gösterilerden uzak durmalarını istedi.Açıklamada, olası gösteriler nedeniyle ABD’nin Ankara Büyükelçiliği ile İstanbul ve Adana’daki başkonsolosluklarının Cuma günü boyunca sınırlı faaliyet göstereceği belirtildi.
Karar, Trump’ı tekbaşına bıraktı
Avrupa Birliği Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini “ABD Başkanı’nın aldığı kararın dünyayı daha karanlık günlere götürebileceğini” belirtirken Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel ABD’yi “ateşe körükle gitmekle” suçladı. Almanya Başbakanı Angela Merkel “iki devletli çözümü öngören barış görüşmelerine Kudüs’ün statüsünün de dahil edilmesini” istedi ve “Başkan Trump’ın kararını desteklemediklerini” söyledi.
Rusya kararı derin endişeyle karşıladıklarını duyururken, ABD’nin bölgedeki müttefiklerinden Suudi Arabistan Trump’ın kararını “haksız ve sorumsuz” bulduklarını açıkladı. Trump’ın kararını memnuniyetle karşıladıklarını söyleyen İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ise “Trump’ın adının her daim başkentlerinin tarihiyle birlikte anılacağını” belirtti. ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, Trump’ın “sadece Amerikan halkının arzusunu yerine getirdiğini” söyledi. Birleşmiş milletler Güvenlik Konseyi bugün Kudüs krizini görüşmek üzere olağanüstü toplanacak.
Kudüs’ün nihai statüsü Ortadoğu ihtilafının en önemli anlaşmazlık konuları arasında yer alıyor. Filistinliler İsrail tarafından 1967’de işgal ve 1980 yılında da ilhak edilen Doğu Kudüs’ün müstakbel Filistin devletinin başkenti olmasını talep ediyorlar. Uluslararası camiada, Kudüs’ün geleceğinin İsrail ile Filistinliler arasındaki doğrudan görüşmelerle belirlenmesi prensibi benimsenmişti.
