HABER-YORUM | SEMİH ARDIÇ
Türkiye’de kur ve faiz üzerinden paraya para demeyen kesimin keyfine diyecek yok.
Onlar dövize yatırım yapınca da kazanıyor, faiz artışı sebebiyle Türk Lirası’na geçtiklerinde de kazanıyor.
SICAK PARANIN HÜKÜMRANLIĞI
Kaybetme ihtimalleri yok. Zira Türkiye faiz lobisini beslemek mecburiyetinde. 2019 Bütçesi’nde yatırıma, emekliye zamma para yok, faize 118 milyar TL var.
Faiz lobisini göbekten bağlı bir iktidar, vergilerin yüzde 30’unu peşin olarak faize tahsis ediyor,
Sıcak para göletleri kurumaya başladığında ekonominin nasıl bir girdaba sürüklendiğini ağustostan beri hep beraber müşahede ediyoruz.
DENGESİZLİK DEĞİL DE NEDİR?
Krizin gelişini idrak etmekten aciz olanların mevcut tabloyu “dengeleme” diye tarif etmesinin hakikatte karşılığı yok.
Bankalardan şirketlere, hane halkından kamu maliyesine kadar her kesimin borç yükü altında kıvrandığı bir ekonomide kur ve faizlerin geldiği seviyeyi “dengeleme” şeklinde tarif etmek dengesizlik değil de nedir?
İşini kaybeden yüz binlerce insanın kredilerini ödeyemeyeceğini, nakit dar boğazının daha bariz şekilde bünyeyi sarsacağı aşikâr olduğu halde Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak hâlâ ıslık çalıyor.
MERKEZ BANKASI: VAZİYET KÖTÜ
Türkiye’yi dünyanın misal gösterdiğini söylerken hüsnü misalden bahsetmemiştir herhalde. En riskli birkaç ekonomiden biri olsa olsa suismisal olabilir.
Merkez Bankası’nın (TCMB) 25 Ekim tarihli beyanının satır aralarında “vaziyet kötü” iması vardı.
Para Politikası Kurulu (PPK) üyeleri Arjantin’in akabinde dünyanın en yüksek ikinci repo faizinin yüzde 24 olarak devam etmesinden yana karar verdi.
Kurul üyelerinin aldığı kararın ne kadar isabetli olup olmadığını ekonominin seyri belirleyecek. Zira Türkiye’de krizin teşhisinde bir arpa boyu mesafe alınamadı.
STAGFLASYON İTİRAFI
Faizi yüzde 24 seviyesinde sabit tutan TCMB’nin toplantıya dair notunda “stagflasyon”, bir başka ifade ile yüksek enflasyonla iktisadî durgunluğun aynı anda cereyan etmesi hali itiraf edildi.
Mali şartların sıkışlaştığına dikkat çeken TCMB demek istiyor ki kredi kullanmak Kaf Dağı’nı aşmak kadar zor.
Bu yüzden iktisadî faaliyette yavaşlama devam ediyor. Yavaşlamaya ilaveten enflasyonun yükseldiği vurgulandı: “Yakın dönemde enflasyon görünümüne ilişkin gelişmeler fiyat istikrarı açısından önemli risklere işaret etmiştir.”
YÜKSEK ENFLASYON KRONİK HAL ALDI
Fiyatlama davranışlarının kur artışının tesiri ile nasıl bozulduğu ise şu şekilde ifade edildi: “Döviz kurundaki hareketlerin de etkisiyle fiyat artışlarının alt kalemler bazında genele yayılan bir nitelik gösterdiği dikkat çekmektedir.”
Merkez Bankası yüksek enflasyonun giderek katılaştığını belirtiyor. Belirsizlik ve kaosun fiyatlar üzerindeki menfi tesiri…
“İç talebin giderek zayıflaması enflasyonu aşağı çekebilir.” şeklindeki mütalaaya Merkez Bankası katılmıyor ve fiyatlama davranışlarına dair yukarı yönlü risklerin devam ettiğini kaydediyor.
6 MİLYON AÇLIK SINIRINA MAHKUM
Merkez Bankası krizin ismini “stagflasyon” olarak tespit etti. Aynı gün Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) açlık ve yoksulluk için alt sınırı ilan etti.
Ekim ayında 4 kişilik ailenin açlık sınırı 1.919, yoksulluk sınırı 6 bin 252 lira olarak hesaplandı.
Rakamlar gösteriyor ki asgarî ücretli açlığa mahkum ediliyor. Gıda fiyatlarının son bir yılda en az yüzde 24 arttığını Türk-İş raporu da teyit etti.
Stagflasyon derinleşirken 2019 senesi asgarî ücret müzakereleri başladı.
ERDOĞAN’IN SİMİT-ÇAY HESABI
Kur, faiz ve enflasyon altında ezilen 6 milyona yakın asgarî ücretliye Reis-i Cumhur Recep Tayyip Erdoğan’ın maaşına yapılan zam oranı (yüzde 26) kadar zam yapılacak mı?
O kadar zam bile 417 lira 4 kuruş ediyor.
Erdoğan’ın 1990’lı senelerde yaptığı hesapla 4 kişilik ailenin 7 günlük simit-çay parası… Bozdur bozdur harca!
O kadar zam için de Saray’ın cömertliği kilit vaziyette.
Bakalım Saray 4 bardak ejder meyvesi suyundan fedakârlık edebilecek mi?
