HABER ANALİZ | YUSUF DERELİ
Merkez Bankası’nın doları tutmak için heba edilen milyarlarca dolarlık rezervi AKP rejiminin en büyük kabusu haline geldi. İktidar, bu konunun gündemde tutulmasından rahatsız. CHP’li belediyelerin ‘128 Milyar Dolar Nerede’ afişleri gece yarısı özel harekat polisleri eşliğinde sökülüyor. 128 milyar dolarla ilgili rejim temsilcilerinin de kafası bir hayli karışık. Zira sürekli hem kendilerini hem de birbirlerini yalanlayan açıklamalar yapıyorlar. Konunun uzmanı ekonomistler ise 128 Milyar doların ‘arka kapı’ yöntemleriyle nasıl ‘hiç’ edildiğini ayrıntılı olarak belgeleriyle yazıyor.
Türkiye’nin en önemli gündem maddesi Merkez Bankası’nın sadece 2 yılda -60 milyar dolara indirilen rezervi… 128 Milyar dolarlık rezervin nasıl iki yılda ‘hiç’ edildiği bilinmiyor. Bu konuda cevap vermesi gereken ‘tek adam’ AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan. Zira bizzat kendisi ülkenin ekonomisinin tek sorumlusunun ‘kendisi’ olduğunu söylemişti. Kaldı ki iki yılda Merkez Bankası’nın başkanını 4 kez hiç bir açıklama yapmadan değiştiren de kendisi. Dolayısıyla ‘128 Milyar Dolar Nerede’ sorusunun tek muhatabı Erdoğan.
BU YAZIYI YOUTUBE’TA İZLEYEBİLİRSİNİZ ⤵️
AFİŞLER GECE YARISI SÖKÜLÜYOR
Rejim 128 milyar doların gündemde tutulmasından rahatsız. 64 TIR dolusu 100 dolarlık banknottan bahsediyoruz. Yaklaşık 1.280 ton para! Rejim, ısrarla sorulmasına rağmen bu kadar paranın iki yılda nasıl sıfırlandığı sorusuna cevap vermiyor. Konuya ilişkin açıklamalar ise yetersiz ve çelişkili.
YALAN ÜSTÜNE YALAN!
Biraz geriye gidelim; dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 6 Mayıs 2020’de konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin rezervleri fazlasıyla yeterli seviyede.” demişti. Halbuki o günlerde Türkiye Swap anlaşmaları için kapı kapı gezip ‘ödünç’ dolar arıyordu. Ve bunu da kendisi itiraf etti: “Swap görüşmeleri devam ediyor, birden fazla anlaşma olabilir.”
Madem rezerv miktarın fazlasıyla yeterli neden borç para arıyorsun sorusuna hiç bir zaman cevap vermedi.
SALGINDA KULLANDIK
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 24 Şubat 2021’deki konuşmasında söz konusu paranın önemli bir bölümünü ‘salgınla mücadelede kullandıklarını’ savundu. Ancak aynı Erdoğan, 10 Mart’taki konuşmasında, “Tutturmuşlar ‘Şu kadar para’ nerede? O kadar para hepsi bu milletin hazinesinde ve Merkez Bankası’nda. Kaybolan bir şey yok.” dedi. Ardından da ekledi: “Şu anda da hamdolsun döviz rezervimiz kendini toparlamaya başladı.”
Para yerinde duruyorsa döviz rezervleri neden ‘kendini toparlama’ ihtiyacı hissediyor? Son cümle de gösteriyor ki ‘para yerinde’ durmuyor!
YİĞİT BULUT, YALANA DOYMUYOR
Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Politikaları Kurulu Üyesi ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yiğit Bulut, Habertürk TV katıldığı canlı yayınında Türkiye’nin hiçbir zaman 128 milyar dolar rezervi olmadığını söyledi. “Türkiye’nin ne zaman satılabilir 128 milyar doları oldu?” diyen Bulut, rezervlerin ekside olmadığını bile söyledi. Merkez Bankası’nın bilançosuna dair veriler haftalık ve aylık olarak internet sitesinde yayınlanıyor. Buna göre swap hariç rezerv miktarı eksi 60 milyar dolar civarında. Yani bütün para bitmiş, 60 milyar dolar ödünç para alınmış. Ayrıca Bulut’un bu açıklaması Erdoğan’ı da yalanlıyor. Zira Erdoğan’a göre para kasada duruyor!
HAMZA DAĞ: 128 MİLYAR DOLAR KASADA!
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ, 12 Nisan’da katıldığı bir televizyon programında ‘128 milyar dolar nerede?’ sorusuna “128 milyar dolar kasada. Yani havaya mı uçtu? Gündem değiştirmeye çalışıyorlar. Sonuç olarak bir kere şunu kabul etmiş oluyorlar. AK Parti, Merkez Bankası’nın dolar rezervini 128 milyar dolara kadar yükseltti.” diye cevap verdi. Kasada diyor! Ama Yiğit Bulut’a göre böyle bir para hiç olmadı! Ayrıca MB’nin resmi verilerine göre de kasada öyle bir para yok!
CANİKLİ: PARA HALKIN EVİNDE!
Konuya ilişkin son açıklamayı AKP Genel Başkan Yardımcısı Nurettin Canikli, sosyal medya hesabından yaptı. Söz konusu miktarın önemli bir bölümünün halkın evinde olduğunu savundu: “128 milyar doların 36 milyar doları ile altın ithal edilmiştir ve bu altınlar Cumhuriyet Altını, bilezik ve benzeri yatırım aracı olarak Türk halkının evindedir. 75 milyar doları Türkiye’deki bankalarda gerçek ve tüzel kişilerin hesaplarında durmaktadır. Özel sektör 43 milyar dolarlık yurtdışına olan döviz borcunu ödemiş. Yabancı portföy yatırımcı 12 milyar dolar satın alarak yurtdışına çıkarmıştır.”
Nurettin Canikli’nin açıklaması önemli! Öncelikle yukarıda adı geçen herkesi yalanlıyor. Ayrıca yabancıların 12 Milyar dolar satın alarak yurt dışına kaçtığını itiraf ediyor.
128 MİLYAR DOLAR KİME, HANGİ YOLLA, KAÇTAN VERİLDİ?
Ekonomist Uğur Gürses, Merkez Bankasının rezervlerinin, iktidar tarafından iç siyasi hedefler için ‘arka kapı’ yöntemleriyle heba edildiğini yazdı. Rezerv satışlarını kalem kalem inceleyen Gürses’e göre, heba edilen miktar 128 milyar doların bile üzerinde.
Konuyu yakından takip eden eski bankacı Kerim Rota da resmi verilere dayanarak heba edilen miktarın 126,3 milyar dolar olduğunu yazdı. Rota, “Benim ‘Türkiye’nin en büyük finansal skandalı’ olarak adlandırdığım bu rezerv meselesi ileride kötü yönetim örneği olarak makalelere ve kitaplara bile konu olacak.” diyor.
Rejim temsilcileri, birbirlerini yalanlamak yerine ne kadar dövizin, kaç liradan, hangi yolla ve hangi mekanizmalar kullanılarak kimlere satıldığını belgeleriyle ispat etmeli.
