Amerika, İngiltere, Fransa ve Kanada ile çok sayıda müttefik askerinin, 2. Dünya Savaşı’nın kaderinde etkili olan Normandiya Çıkarması’nın 75’inci yıldönümünü andı. İngiltere’den sonra Fransa’da devam eden törenler, Fransa’nın Normandiya sahillerindeki, çıkarmada yaşamını yitiren 10 bine yakın Amerikan askerinin yattığı Colleville Amerikan Mezarlığı’nda yapıldı. Törene katılan ABD Başkanı Donald Trump, çıkarmaya katılan askerlere “Siz ulusumuzun gururusunuz” derken, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da, “Ulusum ve Fransa adına cesaretiniz önünde eğiliyorum” diyerek Amerikan askerlerine teşekkür etti.
Fransa ve Amerika, bundan tam 75 yıl önce Normandiya’ya çıkarma yapan ve Alman ordusu tarafından, daha karaya çıkamadan adeta katledilen binlerce askeri, çıkarmada ölen 10 bin askerin yattığı Colleville Amerikan Mezarlığı’nda andı. Törene, 60’ı bizzat çıkarmaya katılan askerler olmak üzere, 12 bin kişi davet edildi.
Amerika’nın Sesi’nin haberine göre, törenler sabah İngiltere Başbakanı Theresa May’in de katılımıyla, Normandiya kıyısındaki Ver Sur Mer’de başladı. Macron ve May, burada inşa edilecek İngiliz Memorial Anıtı’nın ilk taşlarını yerleştirerek, çelenk koydular. Ardından Bayeux Katedrali’nde ölenler için ayin düzenlendi. Ayine 7 Haziran’da görevi bırakmadan önce son saatlerini yaşayan Theresa May’in yanısıra, İngiliz Kraliyet ailesi adına Prens Charles da katıldı.
Normandiya Çıkarmasına kartılan muharip askerler
Ardından törenler, ABD Başkanı Donald Trump’ın katılımıyla Normandiya çıkarmasının yapıldığı Omaha Plajı ve Amerikan toprağı sayılan Colleville Amerikan Askeri Mezarlığı’nda devam etti. Amerikan toprakları sayılan mezarlıktaki tören alanına önce Başkan Donald Trump ve eşi Melania Trump geldi. İngiliz muhalefeti ve Londra Belediye Başkanı ile gergin mesajlar paylaşan ve protesto gösterileri ile karşı karşıya kalan Trump, Manş Denizi’nin güney yakasında daha sıcak bir havada karşılandı. Başkan Trump ve eşi tören alanına girdiğinde yoğun alkış aldı. Ardından eşi Melania Trump ile Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve eşini, ev sahibi olarak karşıladı.
Macron : Önünüzde eğiliyorum
Törende Trump’tan önce söz alan Macron, “Sevgili Donald Trump” diye başladığı konuşmasında General Dwight Eisenhower’ın ünlü “let’s go” talimatının ardından, dünyanın ve Avrupa’nın kaderini değiştiren adımlar atıldığını söyledi. Amerikan askerlerinin hiç tanımadıkları kadın ve erkekleri kurtarmak, hiç bilmedikleri toprakları özgürleştirmek için geldiğini ve bunu Fransa’nın unutmayacağını belirten Macron, “Bugün onların cesaret ve fedakarlıkları önünde eğiliyorum. Bir gecede, 5 Haziran’ı 6 Haziran’a bağlayan gece, 37 bin asker yaşamını yitirdi, 19 bin Amerikan askeri kayboldu. Yaşamını yitiren askerlerin fedakarlığı önünde eğiliyorum. Eski savaşçıların ve onların uluslarının önünde eğiliyorum” dedi.
Macron konuşmasının bir bölümünde İngilizce olarak çıkarmaya katılan Amerikan askerlerine seslenerek, “We know what we owe to you veterans. On behalf of my nation, I just want to say thank you/Size ne borçlu oluğumuzu biliyoruz sevgili muharip askerler: Özgürlüğümüzü… Ulusum adına hepinize teşekkür ediyorum” dedi.
Trump’ın AB ve NATO’ya yönelik sert sözlerine değinmeden, “Özgür halkların ittifakının önemini unutmamalıyız. Buradaki fedakarlığın ardından NATO ve AB geldi. Bu kurumların gelişini unutmamalıyız. Normandiya’da, yeniden bu birlik ruhunu yakalamalıyız. Yeniden özgürlük ve demokrasi değerlerinin etrafında toplanmalıyız” mesajını verdi.
Trump’tan Macron’a sıcak hareketler
Macron’un Amerika’ya teşekkür eden konuşmasını Başkan Trump ayakta alkışladıktan sonra, bizzat yanına giderek kutladı. Uzun süredir aralarında soğuk rüzgarlar esen iki liderin uzun süre el sıkışarak, sarılıp, elleriyle birbirinin omuzuna vurması dikkat çekti.
Macron, bu tokalaşmanın ardından Normandiya çıkarmasına bizzat katılan 5 eski Amerikan askerine Fransa’nın en büyük onur nişanı olan Legion d’Honneur taktı. Trump’da bu tören sırasında Macron’un yanında yer aldı. Ödül töreni katılımcılardan büyük alkış aldı. Trump ile Macron, 5 askerin önünde yeniden birbirlerinin omuzundan tutarak sarıldı.
Trump : Siz ulusunuzun gururusunuz
Törende ev sahibi lider olarak son sözü alan ABD Başkanı Donald Trump da, Normandiya çıkarmasına katılan bazı askerlerin hikayelerini tek tek anlatarak onlara bizzat teşekkür etti. Her teşekkür törene katılan davetliler tarafından yoğun alkış aldı. Normandiya çıkarmasını ‘İyi ve kötü arasında vahşi ve kanlı bir savaştı’ diyen Trump, Nazi İmparatorluğu’nun tiranlığına son vermek için binlerce askerin yaşamını feda ettiğini söyledi.
Çıkarmaya katılan askerlerin omuzlarında yalnızca bir savaşın ağırlığı değil, dünyanın kaderi ve geleceğinin sorumluluğu da” oluğunu dile getiren Trump, “Burada bulunan 60 askerimiz, siz ulusumuzun gururusunuz. Size sonsuz borcumuz var. Kahramanlığınız asla ölmeyecek. Bugün Amerikan halkı, Fransızları kucaklıyor ve ölülerimizi onurlandırdığı için teşekkür ediyor. Amerikan askerinin hiçbir ordunun yıkamayacağı bir gücü var: Özgür halkıyla gurur duyan yurtseverliği” dedi.
Macron ve Trump, her iki ülke ordusuna ait askeri jet uçaklarının gösterisi ve ölen askerleri anmak için atılan 21 pare top atışının ardından ikili görüşmeye başladı. İki lider, ikili görüşmenin ardından çalışma öğle yemeğinde de bir araya geldi.
Le Pen’den Rusya eleştirisi
Bu arada, Fransız aşırı sağ lideri Marine Le Pen, törenlere geçtiğimiz yıl yapılan törenlere katılan Rusya Devlet Başkanı Vladimir’in davet edilmemesini eleştirdi. Le Pen, Twitter hesabından, “Bugün 75 yıl önce, bizim özgürlüğümüz için ölen askerleri ve Fransız direnişçileri anıyoruz. Ne yazık ki, bu uğurda çok ağır kayıp veren Rusya bu törenlere davet edilmedi” mesajını paylaştı.
Moskova’dan ise, “Sovyet Rusya’nın ve 2. Dünya Savaşı’nda yaşamını yitiren 27 milyon Rus askerinin Hitler’i durdurma konusundaki rolünün küçümsenmemesi” yolunda açıklama yapıldı.
