Emmanuel Macron ve Marine Le Pen 24 Nisan Pazar günü düzenlenecek Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu öncesinde dün akşam canlı yayında karşı karşıya geldi. 3 saat süren tartışmada adaylar alım gücünden Ukrayna krizine, ekolojiden emeklilik yaşına, Avrupa Birliği’nden sağlık çalışanlarının durumuna kadar pek çok konuda tartıştılar.
Medyayı ve siyasi gündemi uzun süre meşgul eden göç probleminin ve Fransa’daki yabancıların durumunun tartışmada çok az yer tutması dikkat çekti. Macron daha ofansif bir tarz sergilerken, 2017’de düştüğü hatadan ders çıkaran Le Pen daha sakin kalmayı tercih etti.
En büyük gündem artan hayat pahalılığıyla mücadele
Tartışmanın ilk etabını Fransız halkının en büyük endişesi olan satın alma gücü oluşturdu. Azalan satın alma gücü üzerine uzun süre tartışan adaylar halkın ekonomik gücünü artırmak için neler yapacaklarını anlatırken, birbirlerinin programlarını eleştirdiler.
“Paralarını Fransızlara iade etmek istiyorum” diye söze başlayan Le Pen, Macron tarafından uygulamaya konulan enerji kontrolü veya tarife kalkanı gibi geçici önlemlerin aksine, enerji veya temel ihtiyaçlarda KDV’yi kaldırarak ve maaşlara zam yaparak “kalıcı” bir çözüm sunacağından bahsetti.
Emmanuel Macron artan hayat pahalılığıyla mücadele etmek için ihtiyacı olanlara prim vereceğini söylerken, Le Pen’in savunduğu vergi indirimi teklifini kayıp olarak nitelendirdi. Ekonomik durumu iyi olanların indirime ihtiyacı olmadığını savunan Macron, prim sisteminin daha adaletli olacağını belirtti. Macron, cumhurbaşkanının işverenlerin işine karışarak istediği gibi maaş artıramayacağını vurgulayarak Le Pen’i gerçekçi olmaya davet etti.
Marine Le Pen ise “Gerçek hayatta, bankacınızdan kredi almaya gittiğinizde, ev kiralamak istediğinizde sizden maaş miktarınızı sunmanız istenir ve primler umurunda olmaz” dedi ve vatandaşların günlük hayattaki işlemlerini kolaylaştırmak için kendi çözümünün daha sağlıklı olduğunu iddia etti.
Macron ayrıca fiyatları sınırlamanın vergileri kesmekten daha etkili olduğunu söyledi ve bu yöndeki bir yasa tasarısına Le Pen’in parlamentoda karşı oy kullandığını belirtti. Macron, hükümetinin aldığı önlemlerin Fransa’da enflasyonu AB komşularına göre önemli ölçüde düşük tuttuğunu da ekledi.
Macron, Le Pen’i Rusya’ya ve Putin’e bağımlı olmakla suçladı
Emmanuel Macron, Marine Le Pen’i bir Rus bankasından aldığı kredi yüzünden Rus gücüne ve Vladimir Putin’e bağlı olmakla suçladı: “Sanırım 2014’ten itibaren Kırım’ın ilhakını tanıyan ilk Avrupalı politikacılardan biriydiniz. Bunu neden yaptınız? (…) Rusya hakkında konuşurken bankacınızla konuşuyorsunuz, sorun bu Madam Le Pen.”
Le Pen, 2014 yılında bir Rus bankasından 9 milyon avroluk kredi çekmişti. Macron bunu hatırlatarak, “Fransa’nın çıkarlarını gerektiği gibi savunamazsınız çünkü çıkarlarınız Rus gücüne yakın insanlarla bağlantılı” dedi. Macron ayrıca 2017’de seçim kampanyası sırasında Le Pen’in Putin tarafından büyük bir hayranlıkla karşılandığını da hatırlattı.
Le Pen ise kredilerin Moskova’dan etkilendiği anlamına gelmediği konusunda ısrar etti. “Ben tamamen özgür ve bağımsız bir kadınım” diyen Ulusal birlik partisi lideri, Macron’un da Putin’i Versay Sarayı’nda ağırladığını söyledi.
Ukrayna ve yaptırımlar
Le Pen, Macron’u Fransa adına Ukrayna halkına yardım etmek için attığı adımlardan dolayı tebrik etti ve Ukrayna’nın kurbanı olduğu saldırganlığın kabul edilemez olduğunu” belirtti.
Le Pen, cumhurbaşkanını barışı tesis etme yönündeki ve Ukrayna halkına yönelik yardım çabalarından dolayı kutladı.
Ancak, Le Pen yaptırımlara neden karşı çıktığının altını bir kez daha çizdi. Özellikle Rus gaz ve petrol ithalatının engellenmesinin “Fransız halkına büyük zarar vereceğini” belirten Le Pen, önceliğinin Fransız halkını düşünmek olduğunu ifade etti.
Avrupa Birliği konusunda ulusal egemenlik tartışması
Emmanuel Macron daha güçlü ve daha entegre bir Avrupa’yı savunurken, Marine Le Pen tam egemen ülkelerden meydana gelecek “bir Avrupa Milletler İttifakı” kurmak için “derin” bir AB reformu planından bahsetti.
Macron, Fransa önderliğinde Avrupa Birliği’ni ekonomik, askeri, enerji ve diplomatik yönden tam bağımsız ve sözü geçen bir güç haline getirmek istiyor. Marine Le Pen ise AB’nin ulusal egemenliğe saygı duymadığını ve Fransızların çıkarlarını göz ardı ettiğini savunuyor.
Macron, Le Pen’in 2017 yılında savunduğu gibi AB’den ayrılmak istediğini ancak bunu söyleyemediğini iddia etti. Le Pen’in “Avrupa Milletler İttifakı” projesinin AB’den ayrılmak olduğunu anladığını belirten Macron, “Avrupa ortak bir mülkiyettir, masanın etrafında 27 ülkeyiz. Sırf Marine Le Pen olduğun için 27 üyeli bir kulübün kurallarını tek başına değiştiremezsiniz. Sizin projeniz Fransa’yı küçültecek bir proje” ifadelerini kullandı.
Le Pen kamusal alanda başörtüsünü yasaklamak istiyor
İki aday, laiklik konusundaki tartışmayı da uzlaşılması mümkün olmayan fikir ayrılıklarını kabul ederek sonlandırdı. Konuyla ilgili olarak Marine Le Pen, “İslam ideolojisine” karşı savaştığını “İslam dinine karşı bir sorunu olmadığını” söyledi.
Le Pen kamusal alanda başörtüsünü yasaklayacağını çünkü başörtüsünün islamcı ideolojinin bir aracı olduğunu iddia etti. Başörtüsü takmayı “boyun eğme eylemi” olarak nitelendiren aşırı sağcı aday, bunun Fransa’da kabul edilemez olduğunu ve kadınları özgürleştirmek için elinden geleni yapacağını söyledi.
Emmanuel Macron, Le Pen’i bütün sorunları birbirine karıştırıp örtünmeyi, terörü, İslamcılığı aynı kefeye koymakla suçladı. Macron, “Kamusal alanlarda başörtüsü yasağı olmayacak. Ben 1905 yasasından yanayım. Laiklik bir dinle savaşmak değildir” dedi ve “Bunu yaparsanız iç savaş çıkaracaksınız” diye ekledi.
Macron, “Aydınlanmanın anavatanı Fransa, sizinle birlikte kamusal alanda dini sembolleri yasaklayan ilk ülke olacak, bu hiç mantıklı değil. (…) Önerdiğiniz şey evrenselciliğin Fransa’sı değil (…), Fransız ruhuna ve Cumhuriyete ihanettir” dedi.
Ekoloji
Emmanuel Macron, bilançosunu savunarak ve tüm yeni rüzgar ve güneş projelerini durdurmak isteyen rakibini iklim değişikliği konusunda şüpheci olmakla suçlarken Marine Le Pen’in Macron’a cevabi sert oldu. RN’nin adayı, “Ben kesinlikle iklim konusunda şüpheci değilim ama siz iklim değişikliği konusunda ikiyüzlüsünüz” dedi.
Le Pen, sera gazı emisyonunun büyük bir bölümünün sorumlusu olarak AB’nin önderliğini yaptığı serbest ticarete dayalı ekonomik model olduğunu ifade etti. Le Pen, ekolojik geçişten yana olduğunu ilan etti, ancak bunun “Fransızlara dayatılandan çok daha yavaş” olması gerektiğini savundu.
Mélenchon’dan tartışmaya tepki
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 420 bin oy farkla üçüncü olan Jean-Luc Mélenchon, Macron ve Le Pen arasındaki tartışma sırasında tweet attı. “Boşa gitti: ülke daha iyisini hak ediyordu. Üçüncü tur için sabırsızlanıyorum” diye yazdı. Başbakan olarak atanabilmek için Haziran ayında yapılacak milletvekilleri seçimlerinde partisine büyük bir destek verilmesini istedi.
