HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) işsizlik rakamlarını sabitledi! TÜİK’in 2020 Kasım ayı işsizlik ve istihdam verilerine göre işsizlik bir önceki yılın aynı dönemine göre binde 4 azalarak yüzde 12,9 oldu! İşsiz sayısı ise 4 milyon 5 bin kişi. TÜİK’e göre Ekim 2020’de de işsizlik binde 7 azalarak yüzde 12,7 olarak kayıtlara girmişti.
Zaten varolan ekonomik kriz pandemi sürecinde dibi gördü. TOBB’un rakamlarına göre geçtiğimiz yıl sadece ilk 10 ayda 27 bine yakın esnaf kepenk kapattı. Hali hazırda binlerce işyeri kapalı. TÜİK’in son rakamlarına göre bile istihdam 1,1 milyon azaldı ancak nasıl oluyorsa işsizlik yüzde 12 seviyesinin üzerine çıkmıyor!
TÜİK, dar tanımlanmış işsizliği açıklıyor. Söz konusu oran ‘son 4 hafta içinde işsizim diye iş arama kanallarına resmen başvuranları kapsıyor. DİSK-AR’a göre geniş tanımlı işsizlik yüzde 28,8. Geniş işsiz sayısı 10 milyon 382 bin. Geniş tanımlı genç işsizlik oranı ise yüzde 43’ün bile üzerinde. Neredeyse her iki gençten biri işsiz. Türkiye’nin aya çıkmadan önce ‘işsizlik ve istihdam’ sorunlarını çözmesi gerekiyor!
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, önceki gün ‘Milli Uzay Ajansı’ Tanıtım Toplantısı’nda yaptığı açıklamada, “2023’te aya gidiyoruz.” demişti. Aynı Erdoğan, 6 Mart 2019’daki konuşmasında da “Ey CHP! İstesen de istemesen de biz uzaya çıkacağız.” ifadelerini kullanmıştı.
Erdoğan’ın önceki günkü açıklamasının üzerinden 24 saat geçmeden Türkiye İstatistik Kurumu, 2020 Kasım ayına dair işsizlik ve istihdam verilerini açıkladı. TÜİK’in verileri tartışmaları da alevlendirdi. Zira açıklanan rakam ve oranların gerçeklerle uzaktan yakından ilgisi yok.
İŞSİZLİK NASIL AZALDI, KİMSE ÇÖZEMİYOR
TÜİK’e göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2020 yılı Kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 303 bin kişi azalarak 4 milyon 5 bin kişi olmuş. TÜİK, işsiz sayısının azaldığını iddia ediyor. Dolayısıyla işsizlik oranı da binde 4 puanlık azalışla yüzde 12,9 seviyesinde gerçekleşti.
Aynı TÜİK, istihdam edilenlerin sayısının da azaldığını söylüyor verilerinde. Buna göre istihdam edilenlerin sayısı 2020 yılı Kasım döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 103 bin kişi azalarak 27 milyon 66 bin kişi, istihdam oranı ise 2,7 puanlık azalış ile yüzde 42,9 oldu. Yani TÜİK’e göre hem istihdam edilenlerin sayısı azalıyor, hem de işsizlik! Bu nasıl mümkün olabilir?
UMUTSUZLUK KATLANIYOR
TÜİK’in verilerine göre 2018 Kasım’da istihdam oranı yüzde 46,5. Bu oran 2019’da yüzde 45,6’ya, geçtiğimiz yıl ise yüzde 42,9’a kadar geriliyor. Bu arada ‘iş bulma umudunu’ kaybedenlerin sayısı da tırmanıyor. 2019 yılı kasım ayında iş bulma umudu olmayanların sayısı 1 milyon 511 bindi. Geçtiğimiz kasım ayında bu rakamın 1 milyon 674 bine fırladığı görülüyor. Bir yılda umutsuz işsizlerin sayısı 163 bin kişi artmış.
5 GENÇTEN İKİSİ İŞSİZ
TÜİK’in verileri bile ‘genç işsizlik’ rakamlarını gizleyemiyor. Buna göre dar tanımlı genç işsizlik yüzde 25,4. İş bulma ümidini yitirenler, sadece mevsimlik çalışanlar ve iş aramasa da bulursa hemen çalışacaklar eklenince DİSK-AR’ın verilerine göre geniş tanımlı genç işsizlik yüzde 43,5’e çıkıyor. Her 5 gençten ikisi işsiz. Geçtiğimiz yıl bu oran yüzde 31 civarındaydı.
Üstelik ücretsiz izin ve kısa çalışma ödeneği alanlar da ‘işsiz’ olarak gösterilmiyor. Onlar da dahil edildiğinde oran daha da yukarılara tırmanıyor. Gerçekte iki gençten biri işsiz denilebilir.
GERÇEK İŞSİZ SAYISI 10,3 MİLYON
DİSK AR da dün işsizlik ve istihdam verilerini açıkladı. TÜİK’e göre gerçeklere daha yakın olan rakamlar işsizlik ve istihdamda ürkütücü tabloyu gözler önüne seriyor. Buna göre geniş tanımlı işsizlik yüzde 28,8, geniş tanımlı işsiz sayısı 10 milyon 382. Covid-19 etkisiyle revize geniş tanımlı işsizlik ise 11 milyon 768 bin olarak gerçekleşti. İstihdam bir yılda 1 milyon 103 bin kişi azaldı. İş başında olanların sayısı ise 2 milyon 217 bin düştü.
