İran’da Mahsa Amînî’nin ahlak polisi tarafından katledilmesinin ardından direniş kadınların öncülüğünde yayılıyor. Polis ve askerlerin zor kullanma, gözaltı, tutuklama ve saldırılarına rağmen halklar sokağı terk etmiyor. Onlarca kentinde halk, motosikletli asker, polisle gece boyunca çatıştı. Batı Azerbaycan Eyaleti’nde, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi sınırındaki Oshnaviye (Şîno) kentinde polisin sokaklardan çekildiği ve kentin kontrolünün sivil eylemcilere geçtiği iddia edildi.
Şino kentindeki polis, asker güçleri çekilmek zorunda kaldı. Twitter fenomeni Tawheed Javadi, Twitter’da şunları yazdı: “1979 devriminden sonra ilk kez bir şehrin kontrolü tamamen protestocular tarafından ele geçirildi.”
Yerel kaynaklardan aldığımız bilgilere göre Doğu Kurdistan’ın #Şino kenti halkin kontrolündedir. pic.twitter.com/tkO0jLGquj
— K buldan (@01ke49se1r53bu2) September 23, 2022
Sokaklarında “Hameney’e ölüm”, “Diktatöre ölüm”, “Savaşacağız, öleceğiz ama İran’ı geri alacağız”, “Bomba, tank, tüfek artık etkisi yok, Molla defolmalı”, “Bu sene kan senesidir, İran lideri düştü düşecek” sloganları atıldı. Paylaşılan videolar üzerine Birleşmiş Milletler, İran Hükümeti’ne tepki göstererek sosyal medya hesaplarından kınama mesajı yayınladı.
ÖLÜ SAYISI 50’Yİ GEÇTİ
Mezopotamya Haber Ajansı’nda yer alan habere göre, İnsan hakları aktivistlerine bağlı Harana Haber Ajansı, Rasht kentinde insanları doğrudan hedef alan Besiç adı verilen gruplarla fotoğraflarını yayınladı. Eylemler başladığından beri günlük olarak rapor yayınlayan insan hakları örgütü Hengaw’ın web sayfasına ise ulaşılamıyor. Kurum engele ilişkin henüz bir açıklama yapmadı. İnsan hakları örgütleri, dün gece itibariyle öldürülen eylemci sayısının 50’yi geçtiğini belirtirken, 27 kişinin kimlik bilgilerini doğruladığını duyuruldu.
#İran‘ın Kuzey Doğusundaki #Meşhed kentinde, Ali Şeraiti ile 1979 Devriminin entelektüel zeminini hazırlayan, Humeyni ile birlikte velayet-i fakih kavramının yaratıcısı Murtaza Mutahhari’nin heykelinin başörtüsü dayatmasını protesto gösterilerinde ateşe verilmesi. #MahsaAmini pic.twitter.com/Y7Z8PZ9PvR
— MAkif 📚🤓🖥️☮️ 🇪🇺🇹🇷 (@ma_ozdemir) September 24, 2022
MURTEZA MUTAHHARİ’NİN HEYKELİ YAKILDI
Başkent Tahran’da da polislerin eylemcileri doğrudan hedef aldığı videolar sosyal medyada yayınlandı. Kum kentinde eylemciler Besiç (rejimin gönüllü milisleri) saldırılarına molotof kokteylleriyle karşılık verirken, pek çok kentte eylemciler Hamaney de dahil olmak üzere İslam Cumhuriyeti liderlerinin poster ve fotoğraflarını yırttı. Meşhed kentinden gelen bir videoda, protestocuların İran İslam Devrimi’nin ideolojik önderlerinden Murteza Mutahhari’nin heykelini ateşe verdiği görüldü.
“1500 Tasvir” kullanıcı hesabı, ülkedeki durumu “direniş halinde” olarak nitelendirdi ve Tahran sokaklarından videolar yayınlayarak, protestocu kalabalığın Tahran’ın tüm sokaklarını işgal ettiğini bildirdi. Sokaklardan geçen araçların başörtüsünü çıkarıp yakan kadınlara korna sesleriyle destek verdiği görüntülere yansıdı.
Almanya, Amerika ve Kanada da dahil olmak üzere yurtdışındaki İranlılar, eş zamanlı olarak sokaklara çıkarak halktan ve Batılı yetkililerden “İslam Cumhuriyeti’nin suçlarını” kınamalarını istedi.
İRAN YAZARLAR BİRLİĞİNDEN BİLDİRİ
İran Yazarlar Birliği üyelerinden, sanatsal ve kültürel sendikalar, yazarlar ve sanatçılardan “halkın kurtuluş hareketine desteklerine” dair bir bildiri yayınladı. Yazarlar Birliği, kadınlara başörtüsü dayatmasının “insanlık onuruna hakaret” olarak değerlendirdi. Açıklamada, ülke çapındaki mevcut protestoların “40 yıllık öfkenin sonucu” olduğu ifade edildi.
İnsan hakları aktivistleri ve 12 insan hakları örgütü dün gece yayınladıkları bildiri de uluslararası kamuoyuna “İran hükümeti tarafından kadınlara ve eylemcilere yönelik baskıya karşı mücadele etmek” için müdahale etmesi çağrısında bulundu.
KHRN TUTUKLULARI TAKİP KOMİSYONU KURDU
Kürdistan İnsan Hakları Ağı (KHRN) İlam ve İslamabad kentlerinde Çarşamba günü düzenlenen protestolarda Yaser Jafari, Amir Fuladi, Mohsen Qaysari ve Saeed Mohammadi adlı dört kişinin öldürüldüğünü duyurdu. KHRN aynı zamanda tutuklananların durumunu takip edecek bir komisyon kurarak, tutukluların ismini bir liste olarak açıkladı. Bu listeye göre, İran’ın farklı üniversitelerinden en az 20 öğrenci, 11 kadın, 6 siyasi, 3 medya ve 3 sivil aktivistin tutuklandığı belirlendi.
