Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Cuma günü yayınladığı rapora göre Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki iç savaş ve çatışmaların ekonomik etkileri, tahmin edilenden çok daha fazla. IMF, raporunda, bu bölgelerde enflasyonun yükseldiği, para birimi değerlerinin düştüğü ve ekonomik sıkıntılar nedeniyle komşu ülkelere akın eden mülteci sayısının hızla arttığı uyarısını yapıyor. Rapora göre, Suriye, Irak, Libya ve Yemen gibi ülkeleri vuran çatışmalar nedeniyle ülkelerin milli gelirlerinden bir nesil için düşen kazançların tamamı silindi.
Savaş nedeniyle Suriye’nin gayri safi milli hasılasının yarı yarıya azaldığına dikkat çeken rapor, Yemen ekonomisinin ise dörtte bir oranında küçüldüğünü bildiriyor. Rapora göre 2014 yılında Libya ekonomisi, petrol fiyatlarının düşmesi üzerine yüzde 24 oranında kayıp yaşadı. Suriye’deki ekonomik kriz nedeniyle ülkenin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, çatışmaların patlamasından bir yıl önceye yani 2010 yılındaki rakamların yarısından bile az. Enflasyon yüzde 300 arttı. Yemen, GSYH’nin yüzde 25-35’ini kaybetti.
Gazze ve Batı Şeria’daki çatışmalarsa son 20 yıldır ekonomik büyümeyi engelliyor. Bölgedeki çatışmalardan dolayı göç etmek zorunda kalan 20 milyon kişi bulunurken, bunların 10 milyonu göçmen statüsünde kendi ülkelerinin dışına çıkmak zorunda kaldı. IMF raporunda bu göç ve yer değiştirmeler, ‘II. Dünya Savaşı’ndan beri görülmemiş ölçekte’ diye tanımlıyor. Öte yandan raporda aynı zaman dilimi içinde Gazze ve Batı Şeria dışındaki yakın bölgedeki ekonominin yüzde 250 oranında büyüdüğü yazılı.
IMF raporunda yer alan bilgilere göre, Avrupa’ya akın eden 1 milyon 700 bin ve Türkiye’ye giriş yapan 3 milyon mülteci, ekonomik sorunlarını da beraber getirdi. Mülteciler, ev sahibi ülkelerin bütçelerine büyük yük bindiriyor, kamuoyunun ise sabrını zorluyor. Çatışmalar bir yandan da turist ve yatırımcıların bölgeden korkup kaçmalarına neden oluyor. Yatırımcı ve turist kaybı nedeniyle bölge ekonomisinin hızla daraldığı gözleniyor.
BM Zirvesi öncesinde açıklanan Uluslararası Para Fonu’nun raporu, akılcı ekonomik politikaların savaşın etkilerini kontrol altında tutabileceği, ancak bu politikaları uygulamanın zor olduğu yorumunda bulunuyor. Rapora göre hükümetler borca batmadan ekonomik ve sosyal kurumları güvence altına almalı ve insan hayatını korumalı.
Ancak bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi, çatışma bölgelerindeki siyasetçilerin partizan tavırları ve uzun vadede ekonomik büyümeyi teşvik edecek reformları yapmada istekli olmamaları nedeniyle kolay olmuyor.
IMF, uluslararası kurumların gelecekteki olası savaşları önlemek için nakit ve rehberlik yardımında bulunabileceği, kapsayıcı ekonomik büyüme sağlamaya yönelik çalışmalar yapabileceğini kaydediyor. Uluslararası Para Fonu’na göre çatışmalar diner dinmez istihdamın lokomotifi haline gelebilecek özel sektörü güçlendirmek için adımlar atmak şart.
