HASAN CÜCÜK | YORUM
Dünya futbolunun ikon isimleri Hollandalı Johan Cruyff, Arjantinli Diego Maradona ve Brezilyalı Pele’den sonra Alman Franz Beckenbauer de yaşama veda etti. Alman futbolunun ‘İmparator’ lakablı ismi Beckenbauer, oyuncu, teknik direktör ve yönetici olarak ülke futboluna yön verdi. Forvet mevkinde başladığı kariyerini libero olarak devam ettirdi. Libero kavramı Beckenbauer ile anlamını buldu. 78 yıla başarılar kadar skandallar da sığdırdı.
11 Eylül 1945’te Münih’te doğdu. Tam adı Franz Anton Beckenbauer’di. Şehrin işçi sınıfının yoğunlukta olduğu Giesing bölgesinde yetişti. Hayatının değişmezlerinden biri olacak Bayern Münih kapısından adımını attığında yaşı henüz 9’du. Bayern Münih, o yıllarda henüz Alman futbolunu domine etmiyordu. Forvet olarak başlayan meşin yuvarlakla tanışıklığı önce orta sahaya sonra libero mevkine evrildi. Oyunu iyi okuması, futbol zekâsı ve tekniğiyle yeşil sahaların gördüğü en iyi liberolardan biri oldu. Günümüz futbolunda anlamını yitiren libero kavramı Beckenbauer’le kimliğini buldu.
19 yaşında Bayern A takım, 20 yaşında o yıllardaki adıyla Batı Almanya milli formasını giymeye başladı. 1966 Dünya Kupası’nda Almanlar finalde ev sahibi İngiltere’ye kaybetmesine karşılık, futbol dünyası Franz Beckenbauer adını ezberledi. ‘İmparator’ lakabı 1972 Avrupa şampiyonası ve 1974 Dünya Kupası ile geldi. Kaptan olarak önce Avrupa ardından dünya kupasını kaldırdı. Milli takımla yaşadığı başarılara Bayern Münih’le 4 Bundesliga ve 3 Şampiyon Kulüpler Kupası (Şampiyonlar Ligi) zaferi ekledi. Milli formaya 1977’de veda ettiğinde 103 maç ve 14 gollük bir kariyer bırakıyordu. Aynı yıl Bayern’e de veda edip NY Cosmos’a transfer oldu. Aktif futbol kariyerini 1983’te Hamburg formasıyla noktaladı.
Futbolculuk kariyerinde bir numaralı rakibi Hollandalı Johan Cruyff oldu. İki futbol ikonu yeşil sahaların bir numarası olma mücadelesi verdi. Efsane rekabette sadece 4 maçta birbirlerine rakip oldular. Biri 1974 Dünya Kupası finaliydi. Kazanan ‘İmparator’ Franz oldu. İki kez Ballon d’Or’u kazandı.
Futbola vedasının hemen akabinde teknik adamlık serüvenine en üst noktadan başladı: Almanya Milli Takımı. 1984 Avrupa şampiyonasında yaşanan fiyasko sonrası ünlü teknik adam Jupp Derwall’in bileti kesilince koltuğun yeni sahibi oldu. İki yıl sonra Meksika 86’da Almanya’yı finale taşıdı. Maradonalı Arjantin’e 3-2 boyun eğip, ikincilikle kaldı. Ev sahibi oldukları Euro 88’de ise hisselerine üçüncülük düştü. Adım adım gelen başarı 1990 Dünya Kupası’nda zirveye ulaştı. Finalde Arjantin’i yenip, 4 yıl öncenin rövanşını aldı. Bu başarı Franz Beckenbauer’i Brezilyalı Mario Zagallo’dan sonra hem oyuncu hem de teknik olarak dünya kupasını kazanan ikinci isim yaptı. Sonradan bu isimlere Fransız Didier Deschamp eklendi.
Milli takım sonrası bir yıl süren Marsilya teknik direktörlüğü yaptı. Bu kısa süreye Fransa şampiyonluğu sığdırdı. Kasım 1991’de eşofmanlarını çıkarıp, kravatını taktı. Oyunculuk ve teknik adamlıktan sonra sıra yöneticiliğe gelmişti. Bayern Münih asbaşkanı olarak başlayan futbolu yönetmesi 1994’te başkanlığa terfi etti. Bayern formasını birlikte terlettiği Karl Heinz Rumenigge ve Uli Hoeness’le birlikte kulüplerini sadece Almanya’nın bir numarası yapmakla yetinmeyip, dünyanın en iyilerinden biri haline getirdiler. 1998’te kulüp başkanlığı titrinin yanına Almanya Futbol Federasyonu başkan yardımcılığını ekledi. 2009’da Bayern Münih başkanlığı koltuğunu yakın dostu Uli Hoeness’e devredip, onursal başkan olarak kulübüne hizmete devam etti.
Sadece Bayern Münih’i yönetmedi. Alman futboluna yön verdi. 2006 Dünya Kupası ev sahipliğini kazandıran adam olarak, organizasyon komitesi başkanlığı yaptı. Alman Milli Takımı’na onay vermediği bir ismin gelmesi mümkün değildi. Nitekim Daum’un önünü kesen isim oldu. 2004’te futbolu bıraktıktan sonra golf oynayan hiçbir teknik adamlık geçmişi olmayan Jürgen Klinsmann’a milli takım dümenini teslim eden Beckenbauer’den başkası değildi.
Öfkesine hedef olan ismin kurtuluşu yoktu. Nisan 1996’da şampiyonluk yarışında tökezleyen teknik patron Otto Rehhagel’i kovup, yerine 5 maçta Bayern’in hem başkanlığını hem de teknik direktörlüğünü yaptı. Bu kısa süreye UEFA Kupası başarısı sığdırdı. Adı, 2018 Rusya’nın ve 2022 Katar’ın ev sahibi olmasında rüşvetle anıldı. Ancak ispat edilemedi.
Özel hayatı çalkantılı oldu. 3 evlilik yaptı. 5 çocuğu oldu. 2016 ve 2017’de iki kalp ameliyatı geçirdi. Bild gazetesinde yazdığı köşe yazılarıyla ülke futboluna yön vermeye devam etti. 78 yıllık ömre futbolcu, teknik direktör ve yönetici olarak ikinci isme nasip olmayan başarılar sığdırdı.
