ANALİZ: SEMİH ARDIÇ
Amerikan Merkez Bankası FED, 15 Mart 2017 toplantısında faizleri 25 baz puan artırdı. FED 2017 içinde iki kez daha faiz artışına gidileceğini belirtti. FED’in faiz artışına devam etmesi Türkiye gibi döviz açığı olan ekonomilerden sermaye çıkışını hızlandıracak. FED’in faiz artışına geçtiği Aralık 2015’ten bu yana Türk Lirası, ABD Doları’na mukabil yüzde 50’ye yakın eridi. 2 TL seviyesinden 3,70 seviyesine yaklaştı.
Amerika’da faizler, 2008 krizinden sonra piyasayı canlandırmak için faizleri yüzde 0-0,25 aralığına çekilmişti. Ekonominin toparlanmasıyla birlikte kademeli faiz artışına geçen FED, para musluğunu kısmak için enflasyonun yüzde 2’ye yaklaşmasını ve işsizliğin de yüzde 5 civarına gerilemesini kâfi görüyor. Büyümenin de yüzde 2,5-3 bandına oturması aynı politikanın bir parçası olarak kabul ediliyor.
FED’in faiz artırmaya devam etmesi durumunda ABD’de tahviller satışı hızlanacak. Ticarete konu olan tüm malların (emtia) fiyatları artmaya başlayacak. Emtia fiyatlarının artması Türkiye gibi dış ticaret açığı yüksek ekonomilerde cari açığı katlayacak. Bu durumda gelişmekte olan memleketlerin büyüme hızı azalacak. Türkiye’de en son açıklanan işsizlik oranı yüzde 12,7.
Doların yukarı yönlü hareketi devam edeceğinden işsizlik daha da artacak. Zira dolar, anavatanına akın edecek. Dolar arttıkça, dolar borcu olan şirketlerin kendi para birimlerine göre maliyeti artacak. 218 milyar dolar net dış borcu olan Türkiye için zor günlerin bitmediği mânâsına geliyor. Son üç senede yaşanan piyasa dinamiğinde çok fazla değişiklik beklenmemeli. Borçluluk azaltılabildiği kadar azaltılmalı. Dolar nevinden borçlanma tercih edilmemeli.
FED BAŞKANI: İLERİDE DAHA FAZLA ARTIRMAKTANSA…
FED Başkanı Janet Yellen, faiz kararının hemen ardından düzenlediği basın toplantısında, yapılan faiz artışının ekonominin ilerleme kaydettiğini gösterdiğini, ayrıca ekonomik tahminlerin Aralık ayından bu yana çok az değiştiğini kaydetti.
Yellen, faiz artışları için uzun bir süre beklemenin gelecekte daha hızlı bir şekilde faiz artırımına gidilmesi demek olabileceğine dikkat çekerek, “Politika kararlarımızın önceden belirlenmiş bir rotası yok.” dedi. Enflasyonun gelecek yıllarda yüzde 2 hedefinin etrafında denge kazanacağını kaydeden Yellen, çekirdek enflasyonun son aylarda yüzde 2’nin aşağısında fazla değişmediğini, ama artmasının beklendiğini belirtti.
İSTİHDAM ARTIŞI ÇOK SAĞLAM
İşe alımların ‘sağlam’ olmayı sürdürdüğünü bildiren FED Başkanı, iş şartlarının daha da güçleneceği beklentisinde olduklarını söyledi. Yellen’a göre, Fed, ekonominin gidişatı konusunda oldukça inançlı ve ekonomik risklere ilişkin görüşlerini değiştirmedi.
Yatırımcıların neredeyse tamamı, FED Başkanı Janet Yellen’ın da içinde bulunduğu FED yetkililerinin alışılmışın dışında açık sinyaller yollamasıyla birlikte, 25 baz puanlık faiz artırımını bekliyordu.
2017 yılı içerisinde 3 veya daha fazla faiz artışı yapılacağı beklentisinde olan FED yetkililerinin sayısı, 11’den 14’e yükseldi. 5 FED yetkilisi ise 2017 yılı için 4 veya daha fazla faiz artışı öngörüyor.
Fed’in Aralık ayında 2017 sonu için yapmış olduğu federal fonlama oranı tahmininin yüzde 1,4’lük seviyesinde değişikliğe gidilmedi.