Faruk Bildirici tek tek topladı: Basın İlan Kurumu, muhaliflere ceza yağdırmış

Basın İlan Kurumu
Basın İlan Kurumu

Medya Ombudsmanı Faruk Bildirici, Basın İlan Kurumu’nun Sözcü, Birgün ve Evrensel gibi kısmen muhalif medyaya uyguladığı çifte standardı rakamlarla ortaya koydu. Buna göre geçtiğimiz yıl BİK, söz konusu medya kuruluşlarına ceza yağdırmış. Bildirici, “Basın İlan’ın cezalarını araştırdım. Meğer geçen yıl gazetelere tam 803 günlük resmi ilan kesme cezası vererek kendi rekorunu kırmış! Cezaların yüzde 88’i Sözcü, Cumhuriyet, Birgün, Korkusuz ve Evrensel’e. Yüzde 33’ü de resen!” diyor.

Basın İlan Kurumu’na konuyla ilgili sorduğu soruların cevapsız kaldığını, son olarak BİMER’e yazdığını anlatan Bildirici’nin yazısından ilgili bölümler:

“Basın İlan Kurumu, 2020 yılı içerisinde hangi medya kuruluşlarına, hangi gerekçelerle ve ne kadar süreli resmi ilan kesme cezaları vermiştir?” diye yazdım ve beklemeye başladım. 20 gün sonra yanıt geldi. Uzun uzun yasa hükümleri aktarılıyor ve “Kurumumuz resmi ilanların, gazetelerde düşünce ve fikir ayrımı gözetilmeksizin yayınlatılmasına aracı olmaktadır” deniliyordu. En sonunda da 2020 yılı içerisinde gazetelere uygulanan cezalarla ilgili şu bilgi veriliyordu: “Resmi ilan yayınlama hakkını haiz gazetelerin muhtelif denetleme, tetkik ve kontrolleri sonucu 2020 yılı içerisinde mevzuatla yükletilen şartları ihlal etmeleri nedeniyle 231 günlük, Basın Ahlak Esaslarının ihlal edildiğinin tespitine ilişkin olarak 572 gün olmak üzere toplam 803 günlük resmi ilan ve reklam kesme müeyyidesi kararı alınmıştır.”

Cezalandırılan gazetelerin isimlerini açıklamak yerine toplam sayıları vererek sorumu geçiştiriyorlardı.
(…)
BİK’in 2020 yılı içerisinde hangi gazeteye ne kadar ceza verdiğini CİMER aracılığıyla sorarken amacım resmi ilan kesme cezalarının hangi gazetelere verildiğini anlamaktı. Sanırım onlar da bunu bildikleri için 2020 yılı içerisinde toplam 803 günlük resmi ilan ve reklam kesme cezası verildiğini açıklamakla yetindiler; cezaların gazetelere dağılımı bilgisini gizli tuttular.

Ben de bunun üzerine BİK’in internet sayfasında yer alan Yönetim Kurulu toplantılarıyla ilgili açıklamaları taradım. BİK Yönetim Kurulu geçen yıl 25 toplantı yapmış. Bu toplantılarla ilgili açıklamalarda ceza verilen gazetelerin isimleri belirtilmiyor, sadece yayınlandıkları illere yer veriliyor.

O nedenle Yönetim Kurulu’nun 25 toplantıya ilişkin açıklamalarındaki cezaları illere göre topladım. Sonuç, tam da tahmin ettiğim gibiydi. “Resmi ilan ve reklamlar ile bunları yayınlayacak süreli yayınlar yönetmeliğinin ihlali” nedeniyle verilen resmi ilan kesme cezalarında İstanbul’da yayımlanan gazeteler, 58 günlük ceza ile başı çekiyordu. Onu 34 gün ile Balıkesir, 28 gün ile Hatay, 14 gün ile Zonguldak izliyordu. “Basın Ahlak Esaslarının ihlali” gerekçesiyle verilen cezalarda da İstanbul, 318 gün ile birinci durumdaydı.

İstanbul’un peşinden yine 80 gün ile Balıkesir, 30 gün ile Tekirdağ, 16 gün ile Sakarya, 15 gün ile Gaziantep’teki gazeteler geliyordu.

CEZALARIN YÜZDE 88’İ 5 GAZETEYE

Yönetim Kurulu toplantı açıklamalarına yansımayan cezalar var mı bilemiyorum; ama benim kendi açıklamalarından derlediğim verilere göre, BİK’in bir yıl içerisinde İstanbul’da yayınlanan gazetelere verdiği cezaların toplamı 376 gün.
Cezalandırılan gazeteler hangileri? CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in açıkladığı 2020 Basın Özgürlüğü Raporu’na göre, BİK, Cumhuriyet’e 110 gün, Birgün’e 112 gün, Evrensel’e 65 gün, Korkusuz’a 29 gün, Sözcü’ye 17 gün ilan kesme cezası vermiş. İstanbul’da yayımlanan beş gazeteye verilen cezaların toplamı 333 gün yapıyor. Demek ki, BİK’in 2020 yılı içerisinde İstanbul’daki gazetelere verdiği cezaların yüzde 88’i bu beş gazeteye verilmiş!
(…)

HABER YAPANA RÜŞVET TEKLİFİ

BİK, gazetelerin internet sitelerini denetlemekle kalmadı, “ilan.gov.tr” adlı bir portal kurarak resmi ilan ve reklamları dijital mecrada da yayınlamaya başladı. Hatta 30 Aralık 2020’de gazetelere bir genelge göndererek, resmi ilan ve reklamların internet sitelerinde yayımlanması halinde bunlar için gazetelere ek ödeme yapılacağını duyurdu. Genelgede, “kişisel veri içermeyen, haber değeri taşıyan ve kamunun genelini ilgilendirenleri gazetecilik mesleğinin genel kuralları çerçevesinde” linkini de vererek yayınlamalarının teşvik edileceği ifade edildi.

“.. Kurumumuzun ilan portalı ilan.gov.tr dijital pano uygulamasına kendi internet (haber) sitesinin ana sayfasında görünür alanda yer veren ve ilan portalından Kurumumuz Genel Müdürlüğünün belirleyeceği ilanlardan en az üç farklı ilanı kaynak göstererek her gün kendisine ait internet (haber) sitesinde Kurumumuz Genel Müdürlüğünün belirleyeceği şekilde kullanıp ilan portalındaki ilgili ilanın linkini koyan gazetelere 1/6 oranında ek gösterge verilmesine karar verilmiştir.”

BİK Yönetim Kurulu’nun bu şekilde haber yapılan ilanlar için para ödemesi, gazetecilik ilkelerine aykırı. Gazeteci, parayla haber yapmaz. Eğer resmi ilanların arasında haber değeri taşıyanlar olursa bunlar editöryal tercihle haber yapılabilir.

Ama BİK’in belirleyeceği ilanlar arasından seçilerek haber yapılması halinde para ödeneceğini yani “rüşvet” verileceğini duyurmak, “Basın Ahlak Esasları”nı denetleyen bir kuruluşun varlık nedeniyle çelişiyor.

Bunun bir adım ötesi BİK hakkında olumlu haber yapan medya kuruluşlarına da ödeme yapılması olur ki, bu da beklenir! Zira BİK, geçmiş uygulamalardan bağımsız ve tarafsız değil, siyasi bir kurum. Yeni yıla girerken logo değişikliği yapmaları yeni kimliğine denk düştü. Malum, BİK’in yıllardır kullandığı logonun zemini bayraktaki gibi kırmızıydı; yenisinin rengi turkuaz… Yeni dönemin rengi…”

Türkiye'de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇

YORUM YAZIN

Lütfen yorumunuzu yazın
Lütfen isminizi girin