HABER ANALİZ | YUSUF DERELİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Şubat ayına ilişkin tüketici ve üretici fiyat endeksini açıkladı. TÜİK’in tartışmalı verilerine göre bile tüketici fiyatlarında yıllık artış yüzde 15,61 olarak kayıtlara geçti. Temmuz 2019’dan bu yana en yüksek seviye görüldü. Aylık bazda artış yüzde 0,91 olarak ölçüldü. Bağımsız enflasyon araştırma grubu ENAGrup’a göre ise TÜFE Şubat ayında yüzde 1.84 arttı. TÜİK’in rakamının iki katı! Yine ENAGrup’a göre TÜFE son 6 ayda yüzde 19.98 arttı.
Üretici fiyat endeksi ise yıllık bazda yüzde 27,09 arttı. Bu artış da Mayıs 2019’dan bu yana en yüksek artış olarak izlendi. Üretici maliyetlerinin yüksek olması gelecek döneme dair de ürkütücü ipuçları veriyor. Yıllık bazda bakıldığında en yüksek artış yüzde 23,74 ile ev eşyası grubunda gerçekleşti. Ev eşyası grubunu yüzde 22,47 ile ulaştırma, yüzde 20,61 ile çeşitli mal ve hizmetler grubu izledi.
Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, rakamları, “Enflasyon gümbür gümbür gelmeye devam ediyor. Nisan’da enflasyon yüzde 17’e yaklaşabilir. 31 Mart’ta mevduatta stopaj indirimi biterse Nisan’da mevduat net getirisi yüzde 14,9’a düşecek. Yani kısa vadede reel faiz belirgin negatife geçecek. Para politikasının neresi ‘sıkı’ anlamak zor.” sözleriyle değerlendirdi.
TÜRKİYE, ARJANTİN’İ YAKALAMAK ÜZERE
Enflasyon rakamlarının yüksek çıkması faiz konusunu yeniden gündeme getirdi. Zira yüzde 15,61 yüksek bir oran. TL’nin alım gücü eriyor. Türkiye 15,61 oranıyla G20 ülkeleri arasında en yüksek enflasyona sahip ikinci ülke. Türkiye’yi yüzde 5,7 ile Suudi Arabistan takip ediyor. Zirvede yüzde 38,5’le Arjantin yer alıyor. Ancak sorun şu ki, ENAGrup’un geçtiğimiz ay açıkladığı verilerine göre yıllık enflasyon yüzde 36,7 olarak hesaplanmıştı. Bugün bu oranın yüzde 38’in üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Yani Türkiye, G20 ülkeleri arasında Arjantin’i bile geride bırakıp zirveye yerleşmiş olabilir!
FAİZLER YÜKSELİR Mİ?
AKP rejimi ülkeyi ciddi bir ekonomik çıkmaza soktu. Türkiye aynı anda yüksek enflasyon, yüksek faiz, yüksek döviz kuru, yüksek işsizlik, yüksek cari açıkla mücadele etmek zorunda. Enflasyon oranlarının tırmanması faizlerin de kısa vadede düşürülemeyeceği anlamına geliyor. Hatta yüzde 17 olan politika faizinin 100-200 baz puan artırılma ihtimali bile gündemde. Zira gerçek enflasyon oranının yüzde 35’in bile üzerinde olduğu bir ekonomide yüzde 17 faiz caydırıcı olmuyor.
50-100 BAZ PUAN ARTIŞ OLABİLİR
Enflasyon oranlarındaki ciddi yükseliş, gözlerin de Merkez Bankası’nın 18 Mart’ta yapacağı Para Politikaları Kurulu toplantısına çevrilmesine neden oldu. MB’nin faiz artışı yapıp yapmayacağı merak konusu. Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Arzova, “18 Mart’taki toplantıda 50 ya da 100 baz puanlık bir artış gelebilir. ÜFE 27,9. İnanılmaz yüksek bir rakam. Önümüzdeki aylarda özellikle üretici fiyatlarından tüketici fiyatlarına bir geçiş enflasyonu zorlayacak hususlar olarak gözüküyor. Bu fiyatlar mutlaka tüketiciye yansıtılacak gibi gözüküyor.” diyor.
ÜFE’DEKİ YÜKSEK ORAN, İŞSİZLİĞİ ARTIRACAK
CHP’nin ekonomi kurmaylarından Selin Sayek Böke, verilerin kötü yönetimin bir sonucu olduğunu anlatıyor: “Enflasyon yüksek mi? Evet, enflasyon yüksek. Tek adam rejiminin resmileştiği 2018’den beri enflasyon geçmiş yıllara kıyasla 2 kat daha yüksek! Tek adam rejimi halk için hayat pahalılığı demek. Üreticinin durumu ne? Üreticinin enflasyonu daha da yüksek, %27.07. Üretici yüksek maliyeti ya tüketici fiyatlarına ya istihdama yansıtacak. Daha yüksek enflasyon, daha çok işsizlik. 2018’den beri üretici enflasyonu 2,5 kat arttı! Tek adam rejimi üretim maliyetinin artması demek.”
