HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ
Türkiye ekonomisiyle ilgili çok önemli bazı veriler paylaşıldı bugün. Bunlardan ilki enflasyon rakamlarıydı. Enflasyonla tek başına mücadele eden(!) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), büyük bir başarıyla yıllık TÜFE’nin yüzde 80’in altında kalmasını sağladı! Diğeri ise dış ticaret verileriyle ilgiliydi. 7 aylık dış ticaret açığı 62 milyar dolara çıktı. Ve bütün bunların sonucunda Dolar/TL 18 TL zirvesi aştı. Ancak ekonomi tarafında en büyük sorun bunlar değil; daha büyük problemlerimiz var…
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), enflasyonla tam anlamıyla tek başına savaşıyor! Milimetrik hesaplamalar yaparak Temmuz ayında da yıllık enflasyonun yüzde 80’in altında kalmasını sağladı!
ÜÇ KURUM ARASINDA UÇURUM VAR!
- TÜİK’in son açıkladığı verilere göre temmuz ayı enflasyonu yüzde 2,37. Yıllık enflasyon yüzde 79,60!
- İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) verilerine göre ise aylık enflasyon yüzde 4,09, yıllık enflasyon yüzde 99,11.
- Bağımsız Enflasyonu Araştırma Grubu (ENAG) ise temmuz enflasyonunu 5,03, yıllık enflasyonu ise yüzde 176 olarak açıkladı.
Üç ayrı kurum, üç ayrı rakam…
Halkın hissettiği enflasyonun TÜİK’in açıkladığı enflasyonla uzaktan yakından alakası yok. Gıda başta olmak üzere neredeyse her ürünün yüzde 100’ün üzerinde zamlandığı bir ortamda yıllık enflasyon nasıl yüzde 79,6 olabilir? Hissedilen enflasyon, pazar ve market raflarındaki etiketler ENAG’ın açıkladığı oranın çok daha doğru olduğunu gösteriyor.
DIŞ TİCARET AÇIĞI 62 MİLYAR DOLARA ÇIKTI
Bugün açıklanan önemli verilerden biri de dış ticaret açığıydı. Ocak-Temmuz döneminde ihracat yıllık yüzde 19,1 artışla 144,4 milyar dolar, ithalat da yüzde 40,7 artarak 206,4 milyar dolara ulaştı. İlk 7 ayda dış ticaret açığı yıllık yüzde 143 artarak 62 milyar dolar oldu. Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un açıklamasına göre sadece Temmuz ayı dış ticaret açığı 10,6 milyar dolar! Muş, ‘ihracat’ rakamlarının hedefler doğrultusunda gittiğini anlatıyor. İthalat kısmını ağzına bile almıyor.
Neden?
DOLAR YENİDEN 18 TL’NİN ÜZERİNDE
Önce enflasyon verileri ve ardından dış ticaret rakamlarının açıklanması dolar/TL’yi de zıplattı. Bir kaç haftadır 17,90-17,95 bandında seyreden dolar bugün öğleden sonra kısa süreli de olsa 18 TL’nin üzerine tırmanarak 18,05’i gördü. Yıl başından bu yana dolar kuru, TL karşısında yüzde 35 değer kazandı.
LİYAKATSİZ YÖNETİM, ENFLASYONDAN DAHA BÜYÜK BİR SORUN
Yüksek enflasyon, artan dış ticaret açığı, büyüyen cari açık, her geçen gün daha da değersiz hale gelen Türk Lirası; kısacası eriyen gelir seviyesine bağlı olarak yaşanan korkunç hayat pahalılığı. Çok önemli bir sorun ancak Türkiye’nin bundan daha önemli bir sorunu var; liyakatsizlik…
Erdoğan rejimi temsilcileri sorunun varlığı bile kabul etmiyor. Onlara göre atılan her adım doğru, sorun küresel… Sorunlarla yüzleşmek ve kalıcı çözümler üretmek yerine üzeri örtülüyor. Enflasyon rakamı yüzde 80’in üzerinde açıklanmasın diye gösterilen çabanın yarısı, enflasyonla mücadele için harcanmıyor.
MB Başkanı Şahap Kavcıoğlu, sanayicilerin, “Ucuz kredi bulamıyoruz. Bankalar yüzde 50’yle ticari kredi veriyor.” serzenişine, “Alma abi alma.” diye cevap veriyor. Sanayici uygun kredi bulamazsa çarkları nasıl döndürecek?
BANKALARIN KARI 4’E KATLANDI
Sanayicilerin isyanının sebebi son BDDK verileriyle daha net ortaya çıktı. BDDK’nın verilerine göre sektörün yılın ilk altı ayında elde ettiği net kar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 400,5 artışla 169,1 milyar TL’ye ulaşmış. 2021’de ilk altı ayda bankaların toplam karı 33,8 milyar TL seviyesindeydi. MB’nın yüzde 14’le fonladığı bankalar, yüzde 40-50 ile sanayiciye kredi veriyor. Sonuç ortada; kar oranları 4’e katlanmış!
Bunun sorumlusu kim?
Şahap Kavcıoğlu, “Stok yapmayın. Dolar almayın.” diyerek sanayiciye kızıyor. İyi de o adam neden stok yapıyor, neden dolar alıyor sorusuna cevap aramıyor… O sanayiciler, yüksek enflasyon nedeniyle parasının değerini korumak için stok yapıyor olmasın! O insanları TL’den Dolar’a yönlendiren ya da stok yapmasına neden olan şeyler neler?
- Sebeplerle uğraşmak yerine sonuçlarla kavga etmeyi tercih ediyor rejim…
Velhasıl; sorunu enflasyon ya da TL’nin değer kaybı olarak görmemek lazım. Sorun çok daha büyük ve derin. Türkiye’nin çok ciddi bir liyakatsizlik, basiretsizlik, cehalet sorunu var ve ne yazık ki bu sorunun kısa vadede çözümü de yok!
