Ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin’in Merkez Bankası’nın faizleri düşürmesinin ekonomide istenmeyen yan etkiler oluşturacağını belirterek piyasaların kritik eşiğe geldiğini ifade etti. Alkin, negatif reel faizin ekonomi için iyi bir reçete olmadığını tekrar ederek, Merkez Bankası’nın bundan sonraki aylarda “mümkün olabilecek” en rasyonel davranışı sergilemesi istedi.
Prof. Dr. Emre Alkin’in kendi blogunda kaleme aldığı işte o yazı:
Dün Şubat Ayının ekonomi açısından belki de en heyecanlı günüydü diyebilirim. Merkez Bankası faiz kararını açıkladı. 16 Ocak’ta 75 baz puan indirim yapılarak yüzde 11.25’e çekilen faizleri, dün de 50 baz puan indirimle yüzde 10.75’e indi.
Bir ayrıntı dikkatimi çekti: Geçen ayki toplantıda sarf edilen bir cümle tekrar bu ayki açıklama metnine girmiş gözüküyor.
“Mevcut para politikası duruşunun hedeflenen dezenflasyon patikasıyla uyumunu koruduğu değerlendirilmektedir.”
Yani Merkez Bankası Yönetimi bugüne kadarki kararlarını Türkiye’yi enflasyondan arındırma hedefine uyumlu şekilde aldığının altını çiziyor. Bunu her iki şekilde yorumlamak mümkün:
– Merkez Bankası faizi düşürdükçe enflasyonu da düşürdü.
– Merkez Bankası enflasyonun baz etkisiyle düşeceğini bilerek elini rahat tuttu, bundan sonra da enflasyondaki gelişmelere bakarak karar verecek.
Elbette birinci şık çok inandırıcı gelmiyor kimseye. Gelmemeli de. Çünkü enflasyonu ortaya çıkaran etkenlerin ne olduğunu biliyoruz. Ancak faizin sebebinin önemli bir kısmının enflasyon olduğundan da haberdarız. Bu sebeple, Merkez Bankası’nın ikinci şıkta olduğu gibi önce enflasyondaki gelişmelere bakarak faiz kararını vereceğini anlayabiliriz Peki böyle mi yapıyor ?
İKTİSATTAN ÇIKIŞ YAPMAK ÜZEREYİZ
Bence şu ana kadar ki akılcı duruşunu terk edip terk etmeme arasındaki ince çizgide duruyor. Dün TV100 ‘de Ahu Özyurt’un programına beraber katıldığımız Murat Sağman, son çıkan kitabımı referans göstererek “İktisattan çıkış yapmak üzereyiz” şeklinde bir yorumda bulundu. Yani rasyonelliğin üzerinden atlayıp diğer tarafa geçmek üzereyiz.
Bana göre eldeki şartlarla faiz indirimlerinin sınırına gelmiştik. Ancak Merkez Bankası yıl sonunda enflasyonun yüzde 8.2 olacağını düşünüyor. Buna göre bu sefer en az 25, en fazla da 50 baz puan arasında bir indirim yapabileceğini tahmin etmiştim.
KUR YÜKSELİŞİ OLUR
Ancak, son karar mevduat faizlerini yüzde 7.5-8.5 aralığına düşmesi sonucunu yaratabilir. Bunun sonucunda bir ay önce “gayri resmi olarak” yani beklentilere göre negatif reel faiz alanlar, bu sefer “resmi olarak” negatif reel faiz alacak hale gelebilirler. Yani devletin kurumlarının enflasyon beklentisine göre bile negatif reel faiz almayı kastediyorum.
Bu şekilde devam edilirse, maliye politikaları yoluyla destek verilmeyen ekonomide istenmeyen yan etkiler yaratabilir. Çünkü faiz oranlarında üç yıl önceye geri döndük. Eğer hatırlarsak o dönemlerde hiç ihtiyacı olmadığı halde kredi alıp, söz konusu krediyi mevduata yatıranlar vardı. Ondan sonra olanlar oldu. Kur yükselişi de arkasından geldi.
