Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın doları tutmak için ‘arka kapıdan’ döviz sattığı artık herkesin bildiği bir sır! Ne kadarlık bir rezervin yakıldığı konusunda ‘net’ bir açıklama yok. Aksine Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin açıklamalarına göre ‘döviz kuruna’ müdahale bile söz konusu değil. Ancak MB’nın rezervlerindeki azalma dikkat çekici.
Peki MB, son dönemde dövizi 15 TL’nin altında tutmak için ne kadarlık bir rezerv yakmış olabilir?
Bu konuda farklı rakamlar var. Son olarak ekonomist Haluk Bürümcekçi’nin hesaplamalarına göre bu yılın ilk çeyreğinde yaklaşık 24 milyar dolar müdahale amaçlı satış yapıldı. Dünya gazetesine konuşan Bürümcekçi, ilk üç ayda uluslararası net rezervlerin 17.1 milyar dolar artması gerektiğini ancak resmi verilere göre artışın 7.8 milyar dolar seviyesinde olduğunu anlatıyor. 9,3 milyar dolar kayıp! Bu rakama yaklaşık olarak her ay 5 milyar dolar seviyesinde ihracat bedeli de eklendiğinde kayıp rezerv miktarı 24.3 milyar dolara çıkıyor!
BLOOMBERG: 6 İŞ GÜNÜNDE 5 MİLYAR DOLAR SATILDI
Bloomberg ise bugün kamu bankalarının son 6 iş gününde döviz kurlarındaki artışı frenlemek için toplamda yaklaşık 5 milyar dolarlık satış yaptığını yazdı. Saat 12.40 itibarıyla dolar/TL’nin 15,40 seviyesine çıktığı ve TL’de aralıksız düşüşün altıncı güne taşındığı aktarılan haberde, “Bayram tatilinden bu yana lira dolar karşısında yüzde 4 üzerinde düşerken gelişen ülke para birimleri arasında en çok değer kaybeden para birimlerinden biri oldu. Yılbaşından bu yana kayıpları ise yüzde 13’ü aştı.” denildi.
AYLIK 10-12 MİLYAR DOLAR YAKILIYOR!
Geçtiğimiz hafta Başkent Üniversitesi Uluslararası Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşçu da konuyla ilgili önemli bir bilgiyi paylaşmıştı. Aynı zamanda Ziraat Bankası eski Genel Müdür Yardımcısı olan Babuşçu, “Bankacılık çevrelerinden edindiğim bilgilere göre döviz kurunu bu seviyelerde tutmak için, Merkez Bankası kamu bankaları aracılığıyla haftalık 2,5-3 milyar $, aylık yaklaşık 10-12 milyar $ döviz satıyor.” ifadelerini kullanmıştı.
İKİ HAFTADA 7 MİLYAR DOLAR SATILDI
Benzer bir iddiayı ekonomist Prof. Dr. Atilla Yeşilada da gündeme getirdi. Integral Foreks’te Dr. Artunç Kocabalkan’a konuşan Yeşilada, geçtiğimiz hafta verdiği demeçte şunları söylemişti: “Bu hesabı yapanların adını vermiyorum, yine dava açılabilir ama son iki veri haftasına göre Merkez Bankası tüm girişlere rağmen 4-7 milyar arka kapıdan döviz satarak dövizi tuttu. Eğer bu iddia doğruysa ne yaparsan yap bu işin sonu gelecek. 1 hafta içinde olmaz ama 2,5 ay içinde bu iş ciddi şekilde patlayacak.”
SWAP HARİÇ NET REZERV -58 MİLYAR DOLAR
Ekonomist İris Cibre ise şunları yazdı: “Şu an olması gereken TCMB net rezervi ne kadar biliyor musunuz? -31 Milyar USD (takribi) Fakat -58,4 Milyar USD. Neden? Çünkü 17 Aralık’tan beri takribi 27 Milyar USD müdahale var…”
İris Cibre, analitik bilançoya göre hesaplanmış. MB’nın açıklamasına göre brüt rezerv 106.9 milyar dolar. Swap hariç net rezervi ise -47.6 milyar dolar.
Bütün bu rakamlar, iktidarın kuru tutmak için rezerv yaktığını gösteriyor. Rakam da aşağı yukarı aylık 7-8 milyar dolar civarında. Ancak buna rağmen dolar son 4 ayda yüzde 40’ın üzerinde değer kazandı…
