Artan girdi maliyetleri çiftçiyi nefessiz bıraktı. Özellikle gübre fiyatlarında son bir yılda yaşanan ve yüzde 400’ü aşan zamlar gübresiz tarımı zorunlu hale getirdi. Bugünlerde arpa ekimi başladı. Ancak Türkiye’nin bir çok yerinde çiftçiler gübresiz ekim yapıyor. Ahmet Önce isimli bir çiftçi, sosyal medya hesabından yaptığı videolu paylaşımda, “Gübresiz arpa ekimi. Bizi bu hale düşürenler utansın. Sadece tohumu tarlaya septik artık olur olmaz Allah’ın takdiridir.” ifadelerini kullandı.
Gübresiz arpa ekimi bizi bu hale düşürenler utansın @faiktoy @MahmutDemiryer1 @abdullahmelik5 @serhaterdem63 @suleyman_hisman pic.twitter.com/PbBg8pWzlx
— Ahmet öncel (@Ahmedibkr1) November 6, 2021
Önder Atasever isimli bir başka çiftçi ise “Bizde de durum aynı. Gübresiz ekim yaptık.” karşılığını verdi. Sivas’ta kuru tarım yaptığını anlatan Atasever, “Bizim arazimiz kıraç. Sivas’tayız. Çok yüksek don riski oluyor. Kuraklık da var. O yüzden masrafı az tutmaya çalışıyoruz. (Olması gerekenden az gübre kullanıyoruz) Geçtiğimiz yıl bir dekara (20 kg) 49 TL’lik gübre kullandım. (Normalde 50 kg civarında kullanılmalı) Bu yıl rakam 160 liraya çıktı.” diyor.
GÜBRE MALİYETİ 4 KAT ARTTI
Türkiye’de dekar başına gübre maliyeti güncel fiyatlarla 500-800 lira arasında değişiyor. Kuru tarımda 1 dekar buğday için ortalama gübre masrafı 500 lirayken, sulu tarımda rakam 800 lirayı buluyor. 100 dekar arpa için kullanılacak gübre miktarı en iyi ihtimalle 50 bin lira.
Söz konusu girdi maliyetlerini karşılayamayan çiftçi ise gübresiz tarıma yöneldi. Ancak sorun şu ki gübresiz tarım verimliliği büyük oranda etkilliyor. Özellikle buğday, arpa, mısır, pamuk gibi ürünlerde gübre kullanılmadığı zaman rekolte yüzde 60 civarında düşüyor.
GÜBRE KULLANILMAZSA NE OLUR?
Geçtiğimiz yıl 51 bin 500 hektar alandan 157 bin ton ürün elde edilmişti. Yani dekar başına 310 kg ortalama verimlilik söz konusuydu. Kuru tarımda bu rakam hektarda 200 kg’a kadar düşerken, sulu tarımda 400 kilogramı buluyordu.
Geçtiğimiz yıl sulu tarımda dekarda 400 kg arpa alan çiftçi, bu yıl gübre kullanmaması halinde alacağı ürün miktarı 150 kg’a kadar düşebilir. Arzın azalması ise fiyatların gelecek yıl katlanması anlamına geliyor.
Bu arada verimlilik düşük olacağı için çiftçinin zarar etmesi de kuvvetle muhtemel… Ancak çaresizlik, çiftçiyi gübresiz tarıma itiyor.
