YUSUF DERELİ | HABER YORUM
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, önceki gece TRT ortak yanında gazetecilerle bir araya geldi. AKP’nin seçim beyannamesinde yer verilmeyen ‘yeni Türkiye ekonomi modeli’ ile ilgili konuştu. Dönüş olmadığını söyledi, “Yeni ekonomi modelini 14 Mayıs’tan sonra da sürdüreceğiz.” dedi. Erdoğan, faizin düşürülmesine yönelik eleştirilere ise tepkiliydi: “Faizi düşüreceğiz ve düşürdük. Ne oldu? Battık mı?”
Tayyip Erdoğan’ın sorusuna kısaca, “Evet, hem de tertemiz battık!” diye cevap vermek mümkün. Zira eldeki veriler ‘yeni ekonomi modeli’ sonrası rakamların tepe taklak olduğunu, halkın alım gücünün her geçen gün azaldığını, enflasyonun patladığını, TL’nin en değersiz dönemini yaşadığını, dış ticaret açığının patladığını, cari açığın rekor üstüne rekor kırdığını gösteriyor.
ERDOĞAN’A GÖRE ARJANTİN DE BATMADI!
Öncelikle ülkelerin batmasının bakkal dükkanlarının iflas ederek kepenk kapatması gibi olmadığını hatırlatmak gerekiyor. Borçlarını ödeyemez hale gelen ülkeler ‘moratoryum’ ilan ediyorlar. Borçları yeni faiz oranlarıyla yeniden yapılandırlıyor. Ödemeler erteleniyor hatta bir kısmı silinebiliyor vs.
Mesela Rusya 1998’de moratoryum ilan etmişti. Aynı şekilde Arjantin 2001 ve 2014 yıllarında iki kez moratoryum ilan etti. Brezilya ve Meksika da yakın dönemde borçlarını ödeyemediği gerekçesiyle moratoryum ilan eden ülkeler arasında.
Dolayısıyla Türkiye’nin ‘battığını’ kabul etmek için ülkenin ışıklarını kapatıp, kepenk indirmeye gerek yok! Makro ekonomik verilere bakmak yeterli.
YOKSULLUK KALICI HALE GELDİ; SEBEBİ ERDOĞAN!
Tayyip Erdoğan’ın, ‘enflasyonun sebebinin faiz olduğu’ teziyle 2021 yılı Eylül ayında faiz indirim rallisine başlandığında enflasyon yüzde 19,25’ti. Faiz ise yüzde 19’du… Erdoğan’ın tezine göre faizler indirilince enflasyon da düşecekti. Ayrıca TL ‘değersizleştiği’ için dış ticaret ve cari açık sorunu da ortadan kalkacak, cari fazla verilecekti. Bütün bunların sonucu olarak üretim artacak ve işsizlik azalacak, halkın refah seviyesi yükselecekti.
Peki öyle mi oldu?
Faiz indirimiyle birlikte TL hızla değer kaybetmeye başladı, dolar patladı; girdi maliyetlerinin artışıyla birlikte enflasyon tavan yaptı ve yüzde 85’lere tırmandı. Bugün yıllık enflasyon TÜİK’in rakamlarına göre bile yüzde 50,51! ENAG’a göre ise yıllık enflasyon yüzde 112,5!
Türkiye, TÜİK’in doğruluğu tartışmalı verilerine göre bile enflasyon konusunda Avrupa’da birinci. G20 ülkeleri arasında ise Arjantin’in ardından ikinci sırada yer alıyor. Arjantin’de enflasyon yüzde 104! ENAG’ın verilerine göre G20’de de birinciyiz!
Avrupa Birliği üye ülkelerinin enflasyon oranları ise yüzde 7 ile 10 arasında değişiyor.
DAHA NASIL BATACAK!
Bir koli yumurta 85 TL; bir kilo beyaz peynir 150 lira, bir litre süt 25 TL oldu. Orta gelirli aileler bile et yüzü göremez hale geldi. 1 kilo kıymanın kilosu 300 lira! S
İstanbul’da 2+1 dairelerin kiraları 8-10 bin liraya çıktı. Ev fiyatları son iki yılda 4 kat arttı. Dar ve orta gelirli aileler için ev almak artık hayal. Anadolu’da bile oturulabilecek 100 metrekarelik evlerin fiyatları 1,5 milyon liradan başlıyor! İnsanlar ev kiralarını ödeyemez hale geldi.
Erdoğan, önceki gün, “Yüksek kiralarla ilgili yasal önlem alacağız.” diyor. İki yıldır önlem almamış, seçimden sonra alacakmış! İki bin lira olan kiralar 10 bin liraya çıktıktan sonra önlem alsan ne olacak?
Artık otomobil almak bile ‘lüks’ hale geldi. C segment sıfır otomobiller 700 bin liradan başlıyor, 1,2 milyon liraya kadar çıkıyor; tabi bulabilirseniz alıyorsunuz!
Batmak bu değilse nedir?
Erdoğan’ın ‘Battık’ demesi için bütün milletin ağaç kökü yemesi mi gerekiyor? Bir çuval parayla bir kilo et mi alınmalı? Dolar 50 TL, yumurta 500 lira, enflasyon yüzde 200 mü olmalı?
TÜRK LİRASI DAHA NE KADAR DEĞERSİZ HALE GELECEK?
Arka kapı müdahalelerine rağmen dolar kuru tırmanmaya, TL değer kaybetmeye devam ediyor. Prof. Dr. Şenol Babuşçu’nun açıklamasına göre aylık 10 milyar dolar satış yapılmasına rağmen dolar kuru dün 19,45’e gördü. Seçime kadar dolar patlamasın diye rejim ardı ardına yeni kararlar alıyor ama nafile…
Uluslararası bankaların senaryolarına göre eğer AKP seçimi kazanırsa dolar kurunun kısa vadede 30 TL’ye çıkması bekleniyor. Bu ise enflasyonun yeniden ‘hortlaması’ demek.
CARİ AÇIK PATLADI, DIŞ TİCARET AÇIĞI REKOR KIRDI
Merkez Bankası verilerine göre Türkiye’nin vadesi 1 yıldan az olan borcu 196 milyar dolar. 12 aylık cari açık 55,4 milyar dolara çıktı. Son 10 yılın rekoru…
Mart ayında dış ticaret açığı 8,6 milyar dolara çıktı. Mart ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 73,4’e geriledi. İlk çeyrekte toplam dış ticaret açığı 34,9 milyar dolar olarak açıklandı. Bu açık, son 10 yılın en yüksek açığı olarak kayda geçti.
Peki işsizlik azaldı mı; hayır. O hedef de tutmadı. TÜİK’e göre dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 10. Geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 23,4!
Eldeki veriler şunu gösteriyor; AKP’nin icat ettiği yeni Türkiye ekonomi modeli sonuçları itibariyle tam anlamıyla fiyasko oldu. Son iki yılda ülkede yoksulluğu kalıcı hale geldi, fakirlik daha da derinleşti.
