HABER-YORUM | SEMİH ARDIÇ
İstanbul Yeni Havalimanı (3’üncü havalimanı) yılan hikâyesine döndü. Güya Başkan Recep Tayyip Erdoğan tarafından 29 Ekim 2018’de tertip edilen şaşaalı merasimle resmen uçuşlara açılmıştı.
Erdoğan gayet emin konuşuyordu. Yeşilköy’de hizmet veren Atatürk Havalimanı 1 Ocak 2019’da tamamen kapatılacak ve uçuşların tamamı İstanbul’un kuzeyinde Tayakadın bölgesine inşa edilen havalimanına yönlendirilecekti.
TAŞINMA TARİHİ YİNE TEHİR EDİLDİ
1 Ocak’a yetiştirilemeyince taşınma işlemi mecburen 1 Mart’a tehir edildi. 1 Mart’a sayılı günler kala havalimanı ıssızlığın ortasında şantiyeyi andırıyor.
O tarihte bırakın taşınmayı Erdoğan’a şirin görünmek için bitmemiş havalimanından uçuş başlatan Türk Hava Yolları’nın (THY) sınırlı sayıdaki mevcut uçuşlarını bile durduracağı belirtiliyor.
THY’nin internet sitesi üzerinden bilet almak isteyenler İstanbul Yeni Havalimanı (İYH) yerine Atatürk ya da Sabiha Gökçen havalimanlarından yapılacak seferlere yönlendiriliyor.
Hazine garantileri, kredi kıyakları ve şartname cambazlıkları bile batık projeyi kurtarmaya kâfi gelmedi.
KIYAK ÜSTÜNE KIYAK
İhalesinin yapıldığı 2013 yılı mayıs ayından itibaren “pistlerin deniz seviyesinden yüksekliğinin 90 metreden 30 metreye düşürülmesi” gibi ihaleyi kazanan Cengiz-Limak-Kolin-Mapa-Kalyon gruplarının lehine hayli değişiklik yapılmıştı.
Maç devam ederken oyun kuralları iktidarın tuttuğu takım lehine değiştirilmişti.
Sadece kot değişikliği sayesinde 1,4 milyar euro, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) has müteahhitlerinin cebinde kaldı. Sayıştay raporlarına geçmesine rağmen kot skandalında geri adım atılmadı.
O PARA HAZİNE’YE VERİLMEDİ
Proje maliyetinin düşmesinden, daha doğrusu düşürülmesinden mütevellit fark ihale bedeline aksettirilmedi.
Kotun düşürülmesinin doğru veya hatalı olması bir tarafa yeni tabloda Hazine’nin menfaatinin gözetilmemesi ihalenin baştan itibaren birilerini ihya etmek maksadıyla tertip edildiğini gösteriyor.
Fizibilitesi alelacele yapılmış, çevresel etki değerlendirmesinde (ÇED) formaliteyi yerine getirecek kadar riayet edilmiş, en mühimi de maliyet/kazanç faslı kale alınmamış bir projeden makul ve istikrarlı bir fayda temin edilebilir mi?
BEŞ ORTAKTAN BİRİ HAVLU ATTI, ÇÜNKÜ…
Geçen ay beş ortaktan biri olan Kolin payının tamamını (yüzde 20) Kalyon’a sattı Elini verip kolunu kaptırdığı projede en azından gövdesini kurtardı sayılır.
Cengiz teknik şartnameyi karşılayan “kilit şirket” olduğu için istese de hisselerini devredemez. Limak ve Mapa’nın da fırsat bulduğu anda havalimanını terk etmek istediği iddiasını taraflar şu ana kadar tekzip etmedi. 
İhaleyi üstlenen şirketler cenahında tek gündem var o da para! 6,5 milyar euro kredi borcu dövizin son bir senede yüzde 50’ye yakın artması sebebiyle katlandı.
BORÇ DURDUĞU YERDE ARTIYOR
Geçen seneden bu yana ortaklığın döviz borcu 17-18 milyar TL arttı. Üstelik havalimanında inşaatın tamamlanması için 4,5 milyar euro kredi lazım.
Dünyada bu kadar istikrarsız bir projeye kredi tahsis edecek bankacı yok. Başlangıçta Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank’ın üzerine yıkılan kredilerin nasıl tahsil edileceği meçhul.
BATIK BÖLGESİNDE THY TUR ATIYOR
Kördüğümü çözmek için kuvvetle muhtemel Türk Hava Yolları kullanılacak. Erdoğan, Türkiye Varlık Fonu’nun (TVF) yönetim kurulu başkanı sıfatıyla THY’nin patronu.
Zira Hazine’ye ait yüzde 49 pay TVF’ye devredilmişti. Tam yetkili başkanvekili damadı Berat Albayrak olduğuna göre yüzde 51’i halka açık THY, Albayrak’ın talimatı ile batık havalimanına ortak yapılabilir.
2018 yılında 8,1 milyar TL zarar eden THY, 10 milyon lira sermaye ile niçin yeni bir şirket kurar? Şirket yurt içi ve yurt dışında yatırım yapacak. Güzergâhı da yeni havalimanı…
İLKER AYCI, ERDOĞAN’IN PRENSLERİNDEN
Zarar rekoru kıran THY, İYH’nin kapasitesinin yüzde 70’ten fazlasını kullanacak. Yönetim kurulu başkanı İlker Aycı, Erdoğan’ın prenslerinden.
Yatırım Tanıtım Ajansı’nda ve Güneş Sigorta’da batırdığı milyonlarca liranın mükâfatı (!) olarak THY’nin başına getirildi. Aycı’nın Erdoğan’ın sözünden çıkma ihtimali yok. Erdoğan daha 3 ay evvel Aycı’nın krallara layık düğününde nikâh şahitliği yaptı.
Erdoğan’ın “ustalık dönemi eserleri” arasında gösterdiği 3’üncü havalimanına kendi ismini vereceği güne kadar batığın dipten çıkarılması şart. O vazifeyi THY üstlenecek.
Hisseler el değiştirmeye devam edecek, nihayetinde ortaklık yapısı yüzde 60 THY, yüzde 40 Kalyon olarak şekillenecek.
Yol veya havalimanı yaptıkları doğru. Naylon faturacıların taktikleri ile devleti soyamazlar. İşlem hacmi olmadan Hazine soygununa kılıf bulamazlardı.
ALIN SİZE ÇILGIN PROJE
Bütün bu organize soygunun bedeli var elbette.
Daha işin başında batık projeye dönüşen 3’üncü havalimanı da Erdoğan’ın diğer çılgın projeleri gibi 82 milyonun sırtında kambur olarak kalacak.
THY hissesi alan -son bir yılda yüzde 23 zarar etti- küçük yatırımcıdan Yükseova’daki çobana kadar herkesin cebindeki parayı eksiltecek.
Erdoğan’ın “Türkiye’yi Aile şirketi gibi idare etmemiz lazım.” derken neyi kast ettiğini yaşayarak tecrübe ediyoruz.
Dün Türk Telekom bugün THY. İyi uçuşlar Türkiye…
