HABER İNCELEME | İLKER DOĞAN
Türkiye aşı tedariki ve aşılama süreci konusunda planlananın çok gerisinde ilerliyor. 5 Şubat Cuma 18.00 itibariyle ülke genelinde aşılananların sayısı 2 milyon 589 bin 521 olarak açıklandı. Toplumsal bağışıklık için aşılanması gereken kişi sayısı ise 60 milyon. Aşılamanın başladığı 15 Ocak’tan bu yana günlük ortalama 115 bin kişi aşılandı. Ancak 6 ayda 60 milyon kişinin aşılanması için günlük 300 binin üzerine çıkılması gerekiyor.
Sorun bununla da bitmiyor. Aşı tedariki konusunda da ciddi sıkıntılar var. Ocak ayı sonuna kadar 40 milyon doz aşının gelmiş olması gerekiyordu. Ancak gelen aşı miktarı 13 milyon. Daha kötüsü geçtiğimiz hafta, “Gelişmiş ülkeler aşı sıkıntısı yaşarken biz aşılarımızı almaya başladık.” diyen Erdoğan, bu açıklamadan bir kaç gün sonra, “Dışarıdan aşı tedarikinin sürdürülebilirliği şüphelidir” dedi.
ANLAŞMA VAR MI YOK MU?
Daha önce Çinli SinoVac’la 50 milyon doz aşı için anlaşma yapıldığı açıklanmıştı. Ancak Erdoğan’ın son açıklamaları kafaları karıştırdı. Kamuoyu şu soruların cevabını bekliyor: “SinoVac’la gerçekten resmi olarak anlaşma yapıldı mı? Firma ile gerçekten anlaşma imzalandı ise bugüne kadar gönderilmeyen aşılar için yargı yoluna neden başvurulmuyor? Türkiye, 6 ay içerisinde ihtiyacı olan 107 milyon doz aşıyı ne zaman getirecek?”
Dünyada aşılama 70 ülkede 120 milyona ulaştı. İsrail bu konuda açık ara lider ülke. Nüfusunun neredeyse yüzde 62’ını aşıladı. Türkiye, tıpkı maske dağıtımı konusunda olduğu gibi aşılama sürecinde de duvara tosladı. Aşılama oranı yüzde 3,1!
Aşı tedariki konusunda ciddi sorun var. Bunu bizzat AKP’li Erdoğan söyledi. 1 Şubat’ta yaptığı açıklamada, “Dışarıdan aşı tedarikinin sürdürülebilirliği şüphelidir.” ifadelerini kullandı. Halbuki aynı Erdoğan, bu açıklamasından birkaç gün önce, “Gelişmiş ülkeler aşı sıkıntısı yaşarken biz aşılarımızı almaya başladık.” demişti. Öyle görünüyor ki, Türkiye aşı tedariki konusunda ciddi sorun yaşayacak.
6 AY İÇİNDE 107 MİLYON DOZ AŞIYA İHTİYAÇ VAR
Zaten bugüne kadar gelmesi gereken aşı miktarıyla gelen aşı miktarı arasında uçurum var. Bizzat Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Ocak ayı sonuna kadar en az 40 milyon doz aşının geleceğini açıklamıştı. Ancak şu ana kadar gelen aşı sayısı 13 milyon doz. Türkiye Tabipler Birliği’nin rakamlarına göre toplumsal bağışıklık için en az 60 milyon kişinin önümüzdeki 5-6 ay içerisinde aşılanması gerekiyor. Bu da 120 milyon doz aşı demek. Hali hazırda Türkiye’nin önümüzdeki 6 ay içinde 107 milyon aşıya ihtiyacı var.
ANLAŞMA YAPILDIYSA AŞILAR NEDEN GELMİYOR?
İktidar temsilcileri bugüne kadar sürekli Çinli SinoVac’la 50 milyon doz için anlaşma yapıldığını söyledi. Ancak anlaşmanın detayları hiç bir zaman açıklanmadı. 50 milyon doz aşı hangi aralıklarla ve hangi tarihe kadar sevk edilecek, kimse bilmiyor. Erdoğan’ın son açıklamaları da kafaları karıştırdı. Zira ortada bir anlaşma varsa, aşıların tedarikinde neden sorun yaşanıyor? Ayrıca yazılı bir anlaşma varsa ve firma sorumluluğunu yerine getirmiyorsa sorun neden yargıya taşınmıyor?
ANLAŞMA VAR MI, YOK MU?
Eğer bir anlaşma yoksa bu daha büyük bir skandal anlamına geliyor. Zira öncelikle kamuoyuna yalan söylenmiş oluyor. Daha kötüsü bütün dünyada aşı tedariki konusunda bir sıkıntı var. Eğer Türkiye bugüne kadar hala bir firma ile resmi bir anlaşma imzalamamışsa bugünden sonra aşı tedarikinde çok ciddi sorunların yaşanması kuvvetle muhtemel. Aşılar hastalığın bulaşmasını engellemese de ‘ağır’ geçirilmesini engelliyor. Yeterli aşı tedarik edilmediği takdirde yaşanan ölümlerin hesabını kim verecek?
AŞI TEDARİK EDİLMELİ, AŞILAMA HIZLANMALI
Aşılamanın etkili olabilmesi için bir kişiye iki doz aşı uygulanması gerekiyor. 15-20 gün önce ilk doz aşılarını olan vatandaşlara ikinci doz aşıların yapılmasına gelecek hafta başlanması şart. Bu durumda ‘yeni’ aşılama sayıları da ciddi oranda düşecek. İktidarın bununla ilgili bir çözümü var mı, kimse bilmiyor.
Temel iki sorun var; öncelikle acilen aşı tedarik edilmeli. İkinci olarak günlük aşılama sayısı 115 binlerden 300 binlere çıkartılmalı. Aksi halde pandeminin kontrol altına alınması hayal. Ancak bunların nasıl yapılacağını kimse bilmiyor. Zira süreç şeffaf yürütülmüyor.
